Από τους Financial Times (via Euro2day)
Του Quentin Peel
Η νίκη του Φρανσουά Ολάντ στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας αντιμετωπίστηκε στο Βερολίνο με γκωλική... αδιαφορία, τουλάχιστον στους κυβερνητικούς κύκλους. Η φράση που ακούστηκε περισσότερο αναφορικά με την επικράτηση των σοσιαλιστών ήταν: «Εντάξει, λοιπόν». Δεν υπήρξαν βεβαίως πανηγυρικές τυμπανοκρουσίες, αλλά ούτε και οργισμένες κατάρες. Επικράτησε μία μάλλον ρεαλιστική αντίδραση για τη νέα πραγματικότητα, με την οποία το Βερολίνο θα πρέπει να συνυπάρξει.
Βεβαίως, δεν ήταν αυτό που ήθελε η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ. Τουναντίον, είχε δημοσίως και μάλλον απερίσκεπτα στηρίξει τον Νικολά Σαρκοζί. Είχε μάλιστα συμφωνήσει να συμμετάσχει στην προεκλογική του εκστρατεία, μέχρις ότου η ίδια υπαναχώρησε σε αυτήν τη δέσμευση.
Τις τελευταίες εβδομάδες, πάντως, ήταν εμφανές ότι η Άνγκελα Μέρκελ είχε συμφιλιωθεί με την ιδέα της νίκης Ολάντ. Η μηχανή της γερμανικής κυβέρνησης ξαφνικά σταμάτησε να αναφέρεται στις γαλλικές εκλογές. «Είναι πολύ ευαίσθητο θέμα, που δεν μπορεί να σχολιαστεί» ήταν η γραμμή των Γερμανών αξιωματούχων.
Πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας, όμως, είχαν ήδη αποσταλεί διπλωμάτες ώστε να βολιδοσκοπήσουν την κατάσταση και να βρεθεί ένα νέο modus vivendi.
Αιτία δεν είναι μόνο η ρεαλιστική προσέγγιση της Άνγκελα Μέρκελ, αλλά και η ιδιόρρυθμη φύση της γαλλογερμανικής συνεργασίας, που επιβάλλει ευελιξία. Ο άξονας δύο πλευρών συχνά λειτουργεί καλύτερα όταν οι δύο ηγέτες έχουν διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις. Κλασικά παραδείγματα υπήρξαν η συνεργασία του Χέλμουτ Σμιτ με τον Βαλερί ζισκάρ Ντ’ Εστέν και του Χέλμουτ Κολ με τον Φρανσουά Μιτεράν.
Από την άλλη, βέβαια, ο Κολ και ο Ζακ Σιράκ, εκπρόσωποι και οι δύο της συντηρητικής παράταξης, δεν κατάφεραν ποτέ να τα βρουν. Ως προς τη Μέρκελ και τον Σαρκοζί, τον γνωστό άξονα Merkozy, η συνεργασία τους ήταν εξαρχής άβολη – ένας γάμος από προξενιό, από την ανάγκη να αντιμετωπιστεί η κρίση στην ευρωζώνη.
Η Μέρκελ έχει ήδη σχεδιάσει το περίγραμμα ενός λογικού συμβιβασμού με τον νέο πρόεδρο της Γαλλίας. Ο Ολάντ θα πρέπει πρώτα να αποδεχθεί ότι το δημοσιονομικό συμβόλαιο στο οποίο συμφώνησαν 25 από τα 27 μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης – που θέτει κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας οι οποίοι θα πρέπει να ενσωματωθούν από την εθνική νομοθεσία κάθε χώρας – δεν τελεί υπό επαναδιαπραγμάτευση.
Το Βερολίνο υποστηρίζει ότι, όπως συμβαίνει με όλες τις διεθνείς συνθήκες, έτσι και αυτό το συμβόλαιο δεν μπορεί να επαναδιατυπώνεται κάθε φορά που εκλέγεται νέα κυβέρνηση.
Σε αντάλλαγμα η Μέρκελ θα γίνει πιο ευέλικτη στην πρόταση για συμπληρωματική αναπτυξιακή συνθήκη, η οποία ενδεχομένως να προστεθεί στο κείμενο του δημοσιονομικού συμβολαίου. Ζητά βεβαίως η ανάπτυξη να χρηματοδοτηθεί από κεφάλαια που έχουν ήδη δεσμευθεί γι' αυτόν τον σκοπό και όχι με νέο δανεισμό.
Τουλάχιστον δύο από τις προτάσεις που έχει διατυπώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τους τελευταίους μήνες – όπως η αύξηση των κεφαλαίων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων κατά 10 δισ. ευρώ και η έκδοση «αναπτυξιακών ομολόγων» με κοινή εγγύηση για τη χρηματοδότηση έργων υποδομών – βρίσκουν θετική ανταπόκριση από το Βερολίνο. Μπορεί να υπάρχουν οι γερμανικές προϋποθέσεις, όπως ότι όλοι θα συνεισφέρουν αναλογικά, συμπεριλαμβανομένων και των υπερχρεωμένων χωρών, και ότι δεν θα σπαταληθούν κεφάλαια σε πολυδάπανα και μεγαλεπήβολα έργα.
Γερμανοί αξιωματούχοι επιμένουν πως πρόκειται απλώς για «τη δεύτερη φάση» του προγράμματος διαχείρισης της κρίσης, στο οποίο η «πρώτη φάση» ήταν η δημοσιονομική προσαρμογή. Επισημαίνουν, παράλληλα, ότι η ανάπτυξη θα πρέπει να είναι «βιώσιμη». Λένε ότι η γερμανική ατζέντα ανέκαθεν ανέφερε τη λιτότητα σε συνδυασμό με την ανάπτυξη.
Η Μέρκελ περιμένει από τον Φρανσουά Ολάντ να φανεί εξίσου πραγματιστής, αν και αναγνωρίζει ότι δεν μπορεί να ξεγράψει έτσι απλά όλες τις προεκλογικές του δεσμεύσεις ως προς τις δαπάνες για ανάπτυξη, τουλάχιστον όχι πριν από τις βουλευτικές εκλογές της Γαλλίας τον επόμενο μήνα.
Γνωρίζει, όμως, ότι ο κ. Ολάντ έχει επίσης να αντιμετωπίσει τη σκληρή μεταχείριση των αγορών, που θα του απαγορεύσουν να προχωρήσει βιαστικά σε πολιτική τόνωσης της ανάπτυξης που να χρηματοδοτείται από μεγαλύτερο χρέος.
Σίγουρα η Γερμανία δεν θα αλλάξει σε μία ημέρα. Δεν θα απαρνηθεί το δόγμα της λιτότητας για ένα νέο κεϋνσιανό ευαγγέλιο ανάπτυξης. Η Μέρκελ θα πρέπει να ικετεύσει την Bundestag να δεχθεί το ενιαίο ευρώ με αυξημένες γερμανικές εγγυήσεις για την υπόλοιπη ευρωζώνη.
Ωστόσο η έλευση του Ολάντ μπορεί να αποδειχθεί ευλογία για την καγκελάριο. Μπορεί να της δώσει τη δυνατότητα να χαλαρώσει λίγο το δόγμα της λιτότητας και να στραφεί πιο γενναιόδωρα στην ανάπτυξη, τη στιγμή ακριβώς που το χρειάζεται για λόγους που σχετίζονται με το εγχώριο προεκλογικό σκηνικό.
Ουσιαστικά θα κλέψει τις πολιτικές προτάσεις των αντιπάλων της στη γερμανική Κεντροαριστερά – των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων – εν όψει των εκλογών του 2013. Θα μπορούσε κάλλιστα να πει «merci» στον Φρανσουά Ολάντ για την εξαιρετική ευκαιρία που της δίνει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου