Μας θέλουν στην Ευρώπη για τα πειράματά τους

Από Το Ποντίκι 27.5.2012

Πόσο ρεαλιστικό μπορεί να είναι το σενάριο της εξό­δου από το ευρώ; Προ ημερών ο Ρίτσαρντ Πάρκερ, που μίλησε στο Sky News, απο­κάλυψε ότι η Ελλάδα είχε εξετάσει πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο εξόδου από το ευρώ από το 2010 και μάλι­στα σε κορυφαίο κυβερνητικό επί­πεδο. Ο καθηγητής Οικονομικών του Χάρβαρντ ήταν την περίοδο εκείνη ένας εκ των «σοφών» που συμβού­λευαν τον Γ. Παπανδρέου για θέμα­τα πολιτικού και οικονομικού σχεδι­ασμού.

Ο Πάρκερ, γνώριμος παράγοντας σε συγκεκριμένα think tanks, επι­βεβαιώνει τον σημαίνοντα ρόλο του σε ζητήματα άσκησης αμερικανικής στρατηγικής με εκτενείς αναφορές και στην Ελλάδα.

Η πρόταση εξόδου, τότε, δεν έγι­νε δεκτή. Εάν όμως συνεκτιμηθεί με τα όσα δημοσιοποιήθηκαν (εκ των υστέρων) για τις συναντήσεις του Γ. Παπανδρέου με τον Ντομινίκ Στρος - Καν, πολύ πριν από τις εκλογές του 2009, μας δίνει πιο ξεκάθαρη εικόνα για τον ειδικό ρόλο που προφανώς πλέον έχει «ανατεθεί» στην Ελλάδα από το διεθνές σύστημα.

Αυτό ενισχύεται και από την πρό­σφατη παραδοχή τού τότε πρωθυ­πουργού πως η χώρα μας ήταν το πειραματόζωο. Ο Γιώργος Παπαν­δρέου ομολόγησε, βέβαια, τη μισή αλήθεια. Η υπόλοιπη είναι ότι η Ελ­λάδα παραμένει και θα συνεχίσει να είναι πειραματόζωο, ενώ, όπως φαί­νεται, θα συνεχίσει να λειτουργεί ως «τεχνικός απορρυθμιστής» του συ­στήματος για καιρό ακόμη.

Τουλά­χιστον για όσο εξυπηρετούνται κατ’ αρχήν τα συμφέροντα των ΗΠΑ, της αμερικανικής οικονομίας, αλλά και δευτερευόντως για την ανάδειξη της Γερμανίας στη νέα περιφερειακή υπερδύναμη στη ζώνη της Ευρασίας.

Μια άποψη που εξηγεί με έναν ιδιαίτερο τρόπο ότι και η επόμενη ημέρα για την ελληνική οικονομία (δηλαδή λύση εντός του ευρώ με μια αναδιαπραγμάτευση του μνημονίου ή έξοδος από το κοινό νόμισμα) δεν είναι τόσο «ελληνική υπόθεση» όσο πιστεύουμε.

Μία απλή ματιά σε δύο-τρία (αυτο­νόητα) οικονομικά στοιχεία ενισχύει αυτή την εκτίμηση, που παγιώνεται σε διεθνή φόρα, δεξαμενές σκέψεις και λέσχες επηρεασμού - διαμόρφω­σης της πολιτικής, οικονομικής στρα­τηγικής.

Ο κερδισμένος

Πράγματι, έπειτα από τέσσερα και πλέον χρόνια κρίσης (σ.σ.: εάν θεω­ρήσουμε ως αρχή της το σκάσιμο της φούσκας των στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ το φθινόπωρο του 2007), ο μεγάλος κερδισμένος είναι οι ΗΠΑ, η Fed και τα αμερικάνικα συμφέρο­ντα.

Κυρίως διότι το δολάριο όχι μό­νο έμεινε το μόνο αποθεματικό νό­μισμα διεθνώς, αλλά επειδή εκτό­πισε το ευρώ (αδυνατίζοντάς το σε σημείο πλήρους εξάρτησης), πάγω­σε τις βλέψεις των BRICS για ανα­διάταξη των κανόνων συναλλαγών - εμπορίου και, το κυριότερο, συνέ­χισε να χρηματοδοτεί το αμερικανι­κό έλλειμμα (το μεγαλύτερο μέρος του οποίου – περίπου το 20% του ΑΕΠ τους – έχει διαχυθεί σε κινεζικά κρατικά χαρτοφυλάκια).

Παρακολουθώντας τη διακύμανση των διεθνών χρηματιστηρίων διαπιστώνεται εύκολα πως μόλις τρία από αυτά εξακολουθούν να αποκομίζουν κέρδη, και συγκεκριμένα το αμερι­κανικό, το αγγλικό και το γερμανικό.

Η πορεία των δεικτών DJIA, FTSE100 και DAX είναι αντιστρόφως ανάλογη (ανοδική) των υπόλοιπων (CAC 40, MIB, ATX κ.ά.) και δείχνει το εξής σημαντικό: πως και τα τρία χρηματιστήρια που κερδίζουν από την κρίση δραστηριοποιούνται σε δύο χώρες - οικονομίες που έχουν δικό τους νόμισμα (δολάριο, στερλί­να), αλλά και της μίας (Γερμανία) που ενισχύεται εις βάρος των υπόλοιπων που συμμετέχουν στο ευρώ!

Δεν είναι τυχαίο πως, ύστερα από τέσσερα και πλέον χρόνια κρίσης και δύο χρόνια μετά την υπογραφή του πρώτου μνημονίου, όλοι οι γερμανι­κοί οικονομικοί δείκτες ενισχύονται από την κατακρήμνιση όλων των υπόλοιπων.

Τα spreads των γερμανικών ομολόγων πιάνουν ιστορικά χαμηλά, όταν τα ισπανικά εκτινάσσονται στο κόκκινο (και συγκεκριμένα 6,31%, όταν το 6,00% θεωρείται όριο συνα­γερμού, δηλαδή μία χώρα δεν μπορεί να εξυπηρετήσει το χρέος της). Την ίδια στιγμή, τα ιταλικά αγγίζουν το όριο, ενώ τα γαλλικά τελούν υπό τον εκβιασμό των αμερικανικών οί­κων αξιολόγησης.

Η απασχόληση στη Γερμανία όλο και ενισχύεται (όταν η ανεργία καλ­πάζει πλέον και στην Ιταλία, ενώ περνά το 10% στη Γαλλία). Παράλ­ληλα οι γερμανικές τράπεζες, ως ασφαλής προορισμός, ελκύουν πε­ρισσότερα κεφάλαια (που αποχω­ρούν κυρίως από ιταλικές και γαλλι­κές τράπεζες), ενώ οι δείκτες βιομηχανικής παραγωγής και αισιοδοξίας ακολουθούν την ανιούσα. Όλα αυτά την ώρα που σε χώρες της ευρωπαϊ­κής περιφέρειας ανεβαίνουν (εκτός των άλλων) και οι αυτοκτονίες, ανα­δεικνύοντας τη ζοφερή κοινωνική πραγματικότητα.

Το Stratfor για την Ελλάδα

Το ενδιαφέρον είναι πως, όσο πυ­κνώνουν οι ομοβροντίες των ξένων ΜΜΕ και επενδυτικών οίκων για επι­κείμενη έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ και την ευρωζώνη, τόσο συγκε­κριμένα think tanks υποστηρίζουν πως κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται σε αυτή τη φάση της κρίσης. Το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι οι περισσό­τερες από τις αναλύσεις που έμμεσα βοηθούν την Ελλάδα (σ.σ.: να... δια­τηρηθεί στον ρόλο του πειραματόζω­ου) έχουν αμερικανική υπογραφή.

Το Stratfor (συμφωνεί ή διαφωνεί κάποιος με τις αναλύσεις του, είναι ένα άλλο θέμα) εκτιμά το ουσιώ­δες: πως δηλαδή η οικονομική κρίση στην Ευρώπη μετατρέπεται σε πολι­τική. Τα μέτρα λιτότητας που απαι­τεί η Γερμανία από την Ελλάδα (και άλλες χώρες), όχι μόνο πυροδοτούν την κρίση, αλλά εγείρουν και σοβα­ρότατα ερωτήματα για την υπόλοιπη Ευρώπη.

Τα ερωτήματα αυτά δεν αφορούν μόνο τα μέτρα λιτότητας, αλλά και τις πολιτικές και οικονομικές ελίτ, που κυριαρχούν στην Ευρώπη εδώ και μία γενεά. Έχει ιδιαίτερη σημα­σία και η πολιτική ανάλυση για την Ελλάδα:

«Το εκλογικό αποτέλεσμα στην Ελ­λάδα, το οποίο άφησε τα δύο κόμμα­τα της εξουσίας να αγωνίζονται να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπι­σμού, αντιπροσωπεύει πιο εξελιγ­μένη περίπτωση της κρίσης. Ο κα­τακερματισμός του ελληνικού πολι­τικού συστήματος, που φαίνεται εν μέρει από την ανικανότητα των κυ­ρίαρχων κομμάτων να ηγηθούν από μόνα τους και να συμφωνήσουν σε κυβέρνηση συνασπισμού, δίνει κά­ποια αίσθηση για το πόσο πολύ έχει προχωρήσει πολιτικά η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.

Αυτό, βέβαια, δεν είναι έκπληξη, δεδομένης της ελληνικής πραγματι­κότητας. Οι εκλογές στη Γαλλία και στην Ελλάδα έδειξαν δύο πράγματα:

Πρώτον, ότι η Δεξιά αυξάνει όλο και περισσότερο την επιρ­ροή της. Λέγοντας Δεξιά εννοούμε την ομάδα εκείνη που είναι συγχρόνως λαϊκιστική και ξενοφοβική και αντιτίθεται στην απώλεια της εθνι­κής κυριαρχίας, στην εισροή μετα­ναστών και σε ένα σύστημα που ευ­νοεί τις οικονομικές, πολιτικές ελίτ και τις ελίτ των διανοουμένων έναντι των μεσαίων και χαμηλότερων κοι­νωνικών στρωμάτων.

Το μερίδιο των ψήφων που συγκέ­ντρωσε το Εθνικό Μέτωπο στον πρώ­το γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών και η είσοδος του ακρο­δεξιού κόμματος της Χρυσής Αυγής στην ελληνική Βουλή δείχνουν αυτήν την αυξανόμενη επιρροή.

Δεύτερον, βλέπουμε πως τα κυρίαρχα κόμματα που τάσσο­νται σταθερά υπέρ της ευρωπαϊκής ιδεολογίας θα τείνουν να χάνουν. Ο απερχόμενος Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί μπορεί να θεωρηθεί η πεμπτουσία του ευρωπαϊστή. Ακόμα και αυτός, όμως, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, έπρεπε να αποφύγει τις ευρωπαϊστικές κουβέντες προκειμένου να “φλερτάρει” με τη Δεξιά».

Και καταλήγει: «Η τελευταία πρά­ξη της Ευρώπης θα είναι πολιτική – όχι οικονομική – και ήδη τη βλέπου­με να αρχίζει. Στο επίκεντρό της βρί­σκονται η εθνική κυριαρχία, η ταξική επίγνωση και ο έλεγχος της εθνικής μοίρας. Δεν είναι μια άγνωστη Ευρώ­πη, δεν είναι όμως και μια Ευρώπη που οι Ευρωπαίοι περίμεναν ότι θα ξαναδούν. Όμως, βρισκόμαστε ακό­μα στην αρχή. Η Γαλλία και η Ελλά­δα δεν είναι καν το πρελούδιο. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν δείχνουν προς την κορύφωση της τελευταίας πράξης».

«Δώστε χώρο στους Έλληνες»

Μια άλλη ανάλυση, που βγήκε πριν από λίγες ημέρες στο CNN και προέρχεται από τον Πιερπάολο Μπαρμπιέρι (απλή συνεπωνυμία με τον κάποτε γκουρού των αγορών) του διάσημου Kennedy School του Χάρ­βαρντ, λέει ξεκάθαρα: «Δώστε στους Έλληνες λίγο χώρο».

Ο αναλυτής, που όλως τυχαίως προέρχεται από το ίδιο «σχολείο» με τον Πάρκερ, εξηγεί πως το γεγο­νός ότι οι Έλληνες γύρισαν την πλά­τη τους στα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας «δεν σημαίνει πως είναι εναντίον της παραμονής στην ευρωζώνη».

«Απλά κουράστηκαν από την κρί­ση. Βλέπουν ότι οι οικονομίες τους μπορεί να εξανεμιστούν εάν μια υποτιμημένη δραχμή πάρει τη θέ­ση του ευρώ, ενώ οι τράπεζες θα καταρρεύσουν. Για τον λόγο αυτόν είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε τις αδυναμίες των κομμάτων από το θέμα της ευρωζώνης και της διάσω­σης. Μια ανακοίνωση αναχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ θα έσπερ­νε πανικό στις αγορές. Και οι Έλληνες δεν θα μπορούσαν ποτέ να ξαναεπιστρέψουν σε αυτό».

Και συνεχίζει: «Εάν η Ελλάδα κα­ταρρεύσει, τι θα γίνει με την Πορ­τογαλία, την Ιταλία, την Ισπανία και την Ιρλανδία; Υπάρχει κίνδυνος για όλο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Οι Γερμανοί συχνά λένε ότι “εάν το ευρώ αποτύχει, αποτυγχάνει και η Ευ­ρώπη”, όμως το πρόγραμμα Ευρώπη είναι το κέντρο της πολιτικής τους εδώ και μισό αιώνα» λέει με νόημα ο αναλυτής, για να καταλήξει:

«Η Ευρώπη πρέπει να δείξει στους Έλληνες ότι έχουν λόγο να ελπίζουν μένοντας σταθεροί στην πορεία (του ευρώ) και πως δεν θα έχουν να αντιμετωπίζουν πόνο και περισσό­τερο πόνο. Πρέπει να υπάρξουν μέ­τρα για την ανάπτυξη, επενδυτικά προγράμματα στις υποδομές, αλλά και στις μικρές επιχειρήσεις, μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύ­σεων. Και η ΕΚΤ πρέπει να συνεχί­σει να βοηθά τις ελληνικές τράπε­ζες, ώστε να αρχίσουν να δανείζουν ξανά».

Στις ψύχραιμες φωνές προστέθηκε και ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, που είναι κατη­γορηματικός: η αναπαραγωγή των σεναρίων εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ είναι καθαρή προπαγάνδα. «Δεν βλέπω, ούτε για ένα δευτερό­λεπτο, να βγαίνει η Ελλάδα από το ευρώ», είπε ο Γιούνκερ, χαρακτηρίζοντας ανοησίες τα όσα διακινούνται διεθνώς.

Εστία απορρύθμισης

Γιατί λοιπόν «παίζει» τόσο πολύ η Ελλάδα; Σύμφωνα με (κυρίως) αμερικανικά μέσα, η Ελλάδα εξ αρ­χής επελέγη ως η κυριότερη εστία απορρύθμισης, λειτουργώντας στη διάρκεια της κρίσης σαν γεννήτρια πρόκλησης αφορμών για την ανα­διάρθρωση ισχύος και συμφερό­ντων σε διεθνές επίπεδο.

Το ότι εξ αφορμής του ελληνικού προβλήματος έχουν εκτιναχθεί δι­εθνώς τα πονταρίσματα στις αγο­ρές μετοχών, παραγώγων - σύν­θετων προϊόντων (συμπεριλαμβα­νομένων των ασφαλίστρων κινδύ­νου), έχει αυξηθεί η μεταβλητότητα στις συναλλαγματικές ισοτιμίες, παίζουν κατά το δοκούν οι αγορές πετρελαίου (και πρώτων υλών), και όλα αυτά χωρίς να έχει εκδηλωθεί πολεμική σύρραξη μέσα στο 2012, ενισχύει αυτή την προσέγγιση.

Ακόμη και το θεωρητικό ενδε­χόμενο επιστροφής σε εθνικό νό­μισμα (λ.χ. δραχμή) δημιουργεί μία καινούργια δυνάμει αγορά για το συνάλλαγμα (forex), που μό­νο τις τελευταίες δύο εβδομάδες προσέλκυσε εντυπωσιακή ρευστότητα...