Το τέλος των ψευδαισθήσεων

Από Το Ποντίκι 29.4.2012

Οι έρευνες που ανακοίνω­σε την περασμένη Παρα­σκευή ότι θα πραγματο­ποιήσει η Τουρκία σε πε­ριοχές εντός της ελληνικής ΑΟΖ νότια της Ρόδου και του Καστελόριζου (οι συστηματικοί αναγνώστες του «Π» ίσως θυμούνται το πρωτοσέλιδο στις 4.2.2010 με τίτλο «Πετρέλαιο στο Κα­στελόριζο») και οι χάρτες των εν λό­γω περιοχών που δημοσιεύτηκαν στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσε­ως διαλύουν τις όποιες ψευδαισθή­σεις για την πολιτική της ελληνοτουρ­κικής προσέγγισης.

Με την κίνηση αυτή η Άγκυρα επα­νέφερε στο προσκήνιο το πακέτο των τουρκικών αμφισβητήσεων επί της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, οι οποίες έχουν ξεκινήσει από το Βόρειο Αιγαίο (1973), συνέχισαν στα Δωδεκάνησα (κρίση των Ιμίων 1996) και επεκτεί­νονται σήμερα – σε μια περίοδο κα­ταφανούς ελληνικής αδυναμίας – εις βάρος της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στην ανατο­λική Μεσόγειο.

Κάπως έτσι επανερχόμαστε στην οδυνηρή πραγματικότητα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, οι οποίες χα­ρακτηρίζονται από τις αμφισβητήσεις επί της ελληνικής κυριαρχίας και όχι από την άσκοπη – όπως αποδεικνύ­εται – επικοινωνιακή διαχείρισή της με τη δημιουργία μιας τεχνητής ατμό­σφαιρας προσέγγισης και φιλίας.

Στο σημείο αυτό, παρενθετικά, το «Π» πληροφορεί τους αναγνώστες του (και όχι μόνο) ότι έχει έτοιμο προς δημοσίευση / έκδοση καυτό υλικό, το οποίο περιγράφει από πρώτο – αμερι­κανικό – χέρι τη συνολική εικόνα των ελληνοτουρκικών σχέσεων και την ιστορία της αντιπαράθεσης στο Αιγαίο (υπό αμερικανική διαιτησία) από το 1973 μέχρι και σήμερα. Αυτά, όμως, θα τα πούμε μετά τις εκλογές. Προς το παρόν ας περιοριστούμε στα, επικίν­δυνα, τρέχοντα...

Οι χάρτες που δημοσίευσε η τουρ­κική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως την περασμένη Παρασκευή περιγράφουν επακριβώς τις τουρκικές διεκδική­σεις οικοπέδων τόσο της ελληνικής όσο και της κυπριακής ΑΟΖ. Θα πρέ­πει να υπογραμμίσουμε ότι οι εν λόγω αποφάσεις ελήφθησαν στις 16 Μαρ­τίου 2012 από το τουρκικό Υπουργι­κό Συμβούλιο και με τη δημοσίευσή τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσε­ως έλαβαν τη μορφή νόμου του τουρ­κικού κράτους. Στο σημείο αυτό δύο κρίσιμες επισημάνσεις είναι απαραί­τητες:

1. Αυτές οι τουρκικές αποφάσεις που διατυπώνονται με κάθε επι­σημότητα στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως λαμβάνονται σε μια στιγμή κατά την οποία στην Ελλάδα κορυφώνεται η κρίση με τη διάλυση - αναδιάταξη στο πολιτικό σκηνικό της χώρας, την οικονομία κατεστραμμένη και την κοινωνία σε κατάσταση σοκ.

2. Τον Νοέμβρη του 1973, δυο βδο­μάδες πριν από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, σε μια επίσης ασταθή περίοδο για την ελληνική πολιτική - οικονομική - κοινωνική πραγματικότητα, στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως δημοσιεύτηκαν θαλάσσια οι­κόπεδα στα βορειοδυτικά της Μυτιλήνης, τα οποία παραχωρήθηκαν (όπως και αυτά που σήμερα ορίζονται νότια της Ρόδου και του Καστελόριζου) για έρευνες στην τουρκική ανώνυμη εταιρεία πετρελαίου ΤΡΑΟ.

Αυτή η δημοσίευση (1973) θεωρεί­ται η απαρχή των ελληνοτουρκικών «τριβών», οι οποίες οδήγησαν τις δυο χώρες στο χείλος του πολέμου τρεις φορές (1974, 1987, 1996), σε μια κούρσα εξοπλισμών με βαρύτατες οικονομικές συνέπειες και το Αιγαίο υπό αυστηρή αμερικανική στρατιωτι­κή (ΝΑΤΟ) εποπτεία.

Οι τουρκικοί στόχοι

Κοιτώντας τις περιοχές στις οποίες προτίθεται η Άγκυρα να προχωρήσει σε έρευνες είναι φανερό ότι η Τουρ­κία έχει αποφασίσει:

♦ Να υπογραμμίσει - υπενθυμίσει τα δικαιώματα που θεωρεί ότι έλκει μέ­σα από τον έλεγχο που ασκεί στην κα­τεχόμενη βόρεια Κύπρο. Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι η Άγκυ­ρα, στο πλαίσιο της αναγνώρισης της κρατικής υπόστασης της κατεχόμενης Κύπρου, στις 23.11.2011 προχώρησε στη σύναψη συμφωνίας Ερευνών Πε­τρελαίου και Κοινής Παραγωγής ανά­μεσα στην TPAO και το ψευδοκράτος.

♦ Να επαναλάβει με ένταση τις αμ­φισβητήσεις της ελληνικής ΑΟΖ στη Μεσόγειο μη λαμβάνοντας υπόψη την ύπαρξη της Ρόδου και του Καστελόρι­ζου.

Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι αυτή η κίνηση της Τουρκίας συν­δέεται απολύτως με τη συστηματική διπλωματική της προσπάθεια να ορι­οθετήσει την ΑΟΖ στην περιοχή διαβουλευόμενη με τη Λιβύη, την Αίγυ­πτο και τον Λίβανο. Βασικός στόχος αυτών των διαβουλεύσεων είναι να εκμεταλλευτεί την αδράνεια των ελ­ληνικών κυβερνήσεων, οι οποίες δεν έχουν τολμήσει να ανακοινώσουν την ελληνική Ζώνη υπογραμμίζοντας τα δικαιώματα που έχουν τα κατοικημέ­να ελληνικά νησιά όπως είναι η Ρόδος και το Καστελόριζο.

Με την εμφάνιση των νέων τουρ­κικών ανακοινώσεων και των χαρτών επιβεβαιώνεται ακόμη μια φορά η σταθερότητα και η συνέπεια της τουρ­κικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία εξελίσσεται αδιατάρακτη, έστω κι αν η εμφάνιση των «ισλαμιστών» του Ερντογάν και ο παραμερισμός του στρα­τιωτικού κατεστημένου δημιούργη­σαν (σε αφελείς...) την προσδοκία περί ριζικής αλλαγής πλεύσης.

Επιπλέον αυτές οι τουρκικές ανα­κοινώσεις, όπως εκτιμούν Έλληνες διπλωμάτες στην Αθήνα, περιγρά­φουν την επιλογή της έντασης στην οποία προχωρά η κυβέρνηση Ερντογάν προκειμένου να υποστηρίξει πο­λιτικά (και όχι αναζητώντας επιχειρή­ματα στο Διεθνές Δίκαιο) τις διεκδική­σεις και τα συμφέροντά της.

Η «απάντηση» της Αθήνας

Όπως γίνεται συνήθως ύστερα από κάθε τουρκική ενέργεια αμφισβήτη­σης ελληνικών κυριαρχικών δικαιω­μάτων, η Αθήνα... ψάχνει να βρει το δίκιο της με ανακοινώσεις. Στην προ­κειμένη περίπτωση ο εκπρόσωπος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερι­κών με δήλωσή του κατέγραψε, μα­ζί με τη δυσφορία, και τις ελληνικές θέσεις περί των τουρκικών αποφάσεων να πραγματοποιηθούν έρευνες εντός της ελληνικής ΑΟΖ. Σύμφωνα λοιπόν με τον εκπρόσωπο του ελλη­νικού ΥΠΕΞ:

♦ Οι προθέσεις της Άγκυρας να προ­χωρήσει σε πετρελαϊκές έρευνες νό­τια του Καστελόριζου και της Ρόδου αντιβαίνουν στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και με κανέναν τρόπο δεν μπορεί να θίξει κυριαρχικά δικαιώμα­τα και αρμοδιότητες της Ελλάδας.

♦ «Οι θέσεις μας σχετικά με το συ­γκεκριμένο θέμα είναι δεδομένες και έχουν γνωστοποιηθεί επανειλημμέ­νως προς την τουρκική πλευρά. Σύμ­φωνα με τις σχετικές πρόνοιες της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας και του εθιμικού δικαίου, περιοχές που αναφέρονται στις εν λόγω (τουρκικές) αποφάσεις περι­λαμβάνουν και ελληνική υφαλοκρη­πίδα».

♦ «Το υπουργείο Εξωτερικών προβαί­νει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την κατοχύρωση και την προάσπι­ση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας».

Η ψευδαίσθηση της ηγεμονίας

Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ο τρό­πος με τον οποίο ο τουρκικός Τύπος προβάλλει τα νεο-οθωμανικά οράμα­τα με χαρακτηριστικούς τίτλους όπως της «Σαμπάχ», που κάνει λόγο για «Έφοδο στη Μεσόγειο».

Με αυτήν την «έφοδο» η Άγκυρα φιλοδοξεί να υπενθυμίσει στη Λευ­κωσία, αλλά κυρίως στην Αθήνα, ότι δεν μπορούν να αγνοήσουν τα τουρ­κικά συμφέροντα και τη στρατιωτική ισχύ της Τουρκίας στις διευθετήσεις για τη διανομή των ενεργειακών πό­ρων στην ανατολική Μεσόγειο – και όχι μόνο.

Ωστόσο, όπως υπογραμμίζουν στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, το παιχνίδι είναι δύσκολο και επισφαλές για την Τουρκία. Κυρίως διότι η επίδει­ξη της στρατιωτικής ισχύος κάποιες φορές οδηγεί στη χρήση της. Και στην προκειμένη περίπτωση, στην ανατο­λική Μεσόγειο δεν είναι η Ελλάδα ο αντίπαλος της Τουρκίας...

Βέβαια, αυτή η επισήμανση ουδό­λως ανακουφίζει την ελληνική διπλω­ματία, η οποία γνωρίζει τι συμβαίνει στον ανίσχυρο που θα βρεθεί στο γή­πεδο όπου παίζουν μπάλα τα θηρία...

Οι χάρτες

Οι υπουργικές αποφάσεις οι οποίες δημοσιεύτηκαν στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 27.4.2012 και εξουσιοδοτούν την ΤΡΑΟ να διεξαγάγει έρευνες πετρελαίου εκτός των τουρκικών χωρικών υδάτων προσδιορί­ζουν τις εν λόγω περιοχές ως εξής:

♦ Απόφαση 2011/1753: Περιοχή AR/TPO/4856, εκτάσεως 306.518 εκταρίων, του τομέα XIV (Αdana). 

♦ Απόφαση 2012/2973: Περιοχή AR/TPO/5029 του τομέα XIV (Αdana). 

♦ Απόφαση 2011/2802: Περιοχή AR/TPO/5011, εκτάσεως 365.433 εκταρίων, του τομέα XIV (Αdana). 

♦ Απόφαση 2012/2968: Περιοχές AR/TPO/5026, 5027 και 5028, του τομέα XVI (Antalya).

♦ Απόφαση 2012/2975: Περιοχή AR/TPO/5039, του τομέα XΙΙΙ (Ηatay).

♦ Απόφαση 2012/2974: Περιοχές AR/TPO/5033, 5034 και 5035, του τομέα XVΙΙΙ (Mugla).