Ελλάδα φτωχή και ελεγχόμενη

Από Το Ποντίκι 22.9.2011 (απ' όπου και το σκίτσο του Πάνου)

Η κυβέρνηση δείχνει να μην μπορεί να διαχειριστεί τις εξελίξεις. Οι λάθος τακτικές, η διπλωματική αργία και η έλλειψη κατανόησης των μηχανισμών της Ε.Ε., έφεραν πλέον τη χώρα μας στο προσκήνιο ως το μέλος της ευρωζώνης που δεν μπορεί να σώσει τον εαυτό του. Οι διαδικασίες για την εκταμίευση της έκτης δόσης συνεχίζονται έστω και με καθυστέρηση, με το οικονομικό επιτελείο να δίνει εντολές στους κρατικούς μηχανισμούς για πληρωμές μόνο των ανελαστικών δαπανών. Έχει, δηλαδή, κηρυχθεί ήδη στάση πληρωμών.


Βεβαίως, οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις με την τρόικα, η δήθεν εμπλοκή στις συνεδριάσεις του Γιούρογκρουπ είχαν να κάνουν περισσότερο με προσωπικούς χειρισμούς του Ε. Βενιζέλου και τα ενδοκυβερνητικά του ΠΑΣΟΚ, παρά με την τραγική αλλαγή στάσης των εταίρων μας.

Όπως σας είχαμε γράψει την προηγούμενη εβδομάδα, η κυβέρνηση είχε – αρκετές ημέρες πριν από τη συνεδρίαση της Πολωνίας – όλες τις ενδείξεις για το τι μαγειρεύεται στην Ε.Ε. Προφανώς, όλες αυτές οι διαπραγματεύσεις στην κόψη του ξυραφιού είχαν να κάνουν για άλλη μια φορά με τον εκβιασμό να περάσουν τα νέα επαχθή και φοροεισπρακτικά μέτρα «για να μην πτωχεύσουμε».

Η τριμηνιαία απειλή έχει καθιερωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε ακόμη και ο μόνιμος αντιπρόσωπος του ΔΝΤ στην Αθήνα Μπομπ Τράα «αστειεύτηκε» επ’ αυτού (αν μπορεί να θεωρηθεί... χιούμορ αυτή η σαδιστική κρυάδα), λέγοντας ότι κάθε τρίμηνο το δράμα κορυφώνεται, γιατί έτσι έχουν μάθει να λειτουργούν οι Έλληνες!

Ήταν γνωστό από τον περασμένο Ιούνιο ότι οι άμεσες και έμμεσες απολύσεις στο Δημόσιο, οι νέες μειώσεις μισθών και συντάξεων, καθώς και η αυξημένη φορολόγηση, θα έρθουν τον Σεπτέμβριο. Και αυτό διότι οι στόχοι ουδέποτε επιτεύχθηκαν και η αναζωπύρωση της κρίσης χρέους στην Ε.Ε. έκανε πλέον τους δανειστές να μην δίνουν το «πράσινο φως» στις εκταμιεύσεις των δόσεων, παρά μόνο με πολιτική απόφαση.


Καραγκιόζ μπερντές

Και μην ξεχνάμε: Τόσο το Μνημόνιο όσο και το Μεσοπρόθεσμο είναι πλαίσια και όχι σταθερά προγράμματα. Σταθεροί θεωρητικά είναι μόνο οι ονομαστικοί στόχοι οι οποίοι, όμως, επίσης αναπροσαρμόζονται κάθε φορά που κάποιος καθοριστικός δείκτης (ύφεση, χρέος, έλλειμμα) μεταβάλλεται συχνά ακριβώς εξαιτίας των μέτρων που λαμβάνονται!

Αυτό σημαίνει ότι, κάθε φορά που δεν επιτυγχάνεται ένας στόχος, αυτομάτως αναζητούνται νέα μέτρα, με αποτέλεσμα να προκύπτει ένας φαύλος κύκλος οικονομικής και κοινωνικής καταστροφής, ο οποίος πλέον οδηγεί επισήμως ακόμη και το ΔΝΤ να μιλάει για αναποτελεσματικότητα των εισπρακτικών μέτρων.

Επειδή, όμως, οι στόχοι παραμένουν αναλλοίωτοι, τα γεράκια του Ταμείου ζητούν επίσπευση των «διαρθρωτικών» μέτρων. Αυτών δηλαδή που, από πολιτικής άποψης, πονάνε περισσότερο απ' όλα την κυβέρνηση. Γι' αυτό έχει στηθεί όλος αυτό ο μπερντές του Καραγκιόζη με τις πιέσεις της τρόικας, τα χαστούκια στον Βενιζέλο κ.λπ.

Η πραγματικότητα, βέβαια, είναι τόσο τραγική, ώστε πλέον να μιλούν ακόμη και για πλήρη αναθεώρηση του Μεσοπρόθεσμου. Δηλαδή για νέα συμφωνία επί των τριών επόμενων προϋπολογισμών. Εάν, εν τω μεταξύ, δεν έχει προχωρήσει η ελεγχόμενη πτώχευση και εάν υποτεθεί ότι η καταστροφική επίδραση των μέτρων στην οικονομία θα συγκρατηθεί. Σχεδόν απίθανα ενδεχόμενα και τα δύο...


Φωτιές από το ΔΝΤ

Είναι χαρακτηριστική η νέα εκτίμηση του ΔΝΤ για την Ελλάδα, την οποία η κυβέρνηση θέλησε να περάσει «στα ψιλά». Αυτά, όμως, πλέον δεν κρύβονται. Το ΔΝΤ μιλάει για ύφεση 2% το 2012, τη στιγμή που η κυβέρνηση κάνει όνειρα για επιστροφή σε ρυθμούς ανάπτυξης και πρωτογενή πλεονάσματα. Η έκθεση, μάλιστα, δεν συμπεριλαμβάνει τα νέα μέτρα που θα ανακοινωθούν και αναμένεται να βαθύνουν την ύφεση.

Το πιο ενδιαφέρον της έκθεσης είναι ότι εκτοξεύει το δημόσιο χρέος κοντά στο 190% του ΑΕΠ, αναθεωρώντας προς τα πάνω την προηγούμενη πρόβλεψή του, και ενώ έχει συμπεριλάβει τις προβλέψεις για τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις. Ακόμη μια φορά, δηλαδή, οι εκθέσεις κινούνται σε αντίστροφη λογική με τις δηλώσεις στήριξης. Τα δεδομένα αυτά δείχνουν ξεκάθαρα ότι υπό αυτές τις συνθήκες, η Ελλάδα έχει χάσει κάθε πιθανότητα να... συγυρίσει τα δημοσιονομικά της.

Στην Ε.Ε., από την άλλη, θεωρούν ότι δύο χρόνια... υπομονής (!) είναι αρκετά και ότι δεν φταίνε που οι δαπάνες άρχισαν να τραβούν την ανιούσα, τα έσοδα παραμένουν χαμηλά και το δημοσιονομικό έλλειμμα δεν ξεκολλάει από το 9,5%10%.


Προχωρούν στο «Σχέδιο Β»

Το λεγόμενο «Σχέδιο Β», το οποίο επεξεργάζονται οι Γερμανοί για να προετοιμάσουν τις τράπεζές τους σε περίπτωση ελεγχόμενης ή ανεξέλεγκτης πτώχευσης, είναι ήδη γνωστό. Παρόμοια σχέδια επεξεργάζονται και άλλες κυβερνήσεις της ευρωζώνης, και κανείς πλέον δεν έχει την παραμικρή διάθεση να το κρύψει.

Οι συντονισμένες κινήσεις για προστασία της υπόλοιπης ευρωζώνης από τις εξελίξεις στην Ελλάδα διαφάνηκαν και στο Γιούρογκρουπ της Πολωνίας, όπου, εμφανώς πλέον, όλοι οι αξιωματούχοι διαχώρισαν την πορεία που ακολουθούν Ιρλανδία και Πορτογαλία από τη στασιμότητα που παρατηρείται στη χώρα μας.

♦ Η αντίληψη ότι η Ελλάδα δεν θα είναι σε θέση να εξυπηρετήσει το χρέος της ούτε το 2014 όταν τυπικά θα λήξει το νέο δάνειο επικρατεί και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που ακόμα δεν ξεκαθάρισε εάν θα συμμετάσχει στο νέο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας!

♦ Η Γερμανία θεωρεί ότι υπάρχει ένα σοβαρό κενό από τώρα μέχρι το 2013, όταν θα μπει σε εφαρμογή ο κανόνας της ελεγχόμενης πτώχευσης μέσω του μόνιμου μηχανισμού ESM, σχεδιάζοντας έτσι την πρόωρη εφαρμογή της συγκεκριμένης διάταξης σε συνδυασμό με τις αυστηρές ποινές της οικονομικής διακυβέρνησης.


Tα... σπουδαία

Το λεγόμενο «Οικονομικό Διευθυντήριο» αναμένεται να πάρει σάρκα μέχρι το τέλος του έτους. Μέσα από αυτό, η Ελλάδα θα μπει σε αυστηρή εποπτεία, χάνοντας τη δημοσιονομική της κυριαρχία. Οι αποφάσεις θα κρίνονται από τους επόπτες που θα αποφασίζουν και απ' τα μέτρα που θα λαμβάνονται.

Παρά τα όσα λέγονται συνεχώς από την κυβέρνηση, τόσο η τρόικα όσο και το Γιούρογκρουπ υπογραμμίζουν συνεχώς ότι το είδος των μέτρων που λαμβάνονται αποτελούν αποκλειστική απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης και ότι η τρόικα απλώς εξετάζει εάν είναι εφαρμόσιμα ή όχι. Το νέο χαράτσι μέσω ΔΕΗ, λένε, είναι εύρημα των τεχνοκρατών του υπουργείου Οικονομικών και κανενός άλλου.

Το μακροπρόθεσμο σχέδιο αυτών που κινούν τα νήματα, πίσω απ' όλα αυτά, είναι και παραμένει ένα:

♦ Κράτος φτωχών και απόλυτα ελεγχόμενων Ελλήνων, με μισθούς Κίνας και άνευ εργασιακών κανόνων και δικαιωμάτων.

♦ ΜΜΕ επίσης ελεγχόμενα.

♦ Νέα επιχειρηματικά «τζάκια» που θα στηρίζουν το νέο καθεστώς.

♦ Κανένα κρατικό περιουσιακό στοιχείο για διαπραγμάτευση.

♦ Καμία δυνατότητα ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής.

♦ Και στο τέλος, μια ελεγχόμενη πτώχευση που θα κρατά τη χώρα όμηρο για δεκαετίες σε ξένα συμφέροντα, τα οποία θα έχουν αγοράσει τζάμπα όλη την υποδομή της χώρας.

Για όποιον κοιτάξει τις εξελίξεις από απόσταση, αυτό το σχέδιο ήταν εξ αρχής ο στόχος – και δεν φαίνεται, εξάλλου, να αλλάζει. Μάλλον ακολουθείται με μαθηματική ευλάβεια.


«Κούρεμα» στο 50%;

Σε μεσοπρόθεσμο και πιο ορατό ορίζοντα, υπάρχουν κύκλοι μέσα στην ευρωζώνη που επεξεργάζονται ένα «κούρεμα» του ελληνικού χρέους πάνω από το 20%, που υποτίθεται ότι θα φέρει το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων. Ένα επιπλέον 20% με 30%, που όμως θα συνοδεύεται με την ένταξή μας σε καθεστώς πλήρους επιτήρησης και ελεγχόμενης πτώχευσης.

Το «κούρεμα» θεωρούν πως είναι το... καρότο, για να αποδεχθούμε τα νέα δεδομένα. Το ζήτημα είναι ποια κυβέρνηση θα πάρει το ρίσκο να το δεχθεί.

Βάσει αυτού του σχεδίου κινούνται και η Γερμανία, η Γαλλία, η Ολλανδία, η Φινλανδία και άλλες χώρες που προετοιμάζουν αναλόγως τις τράπεζές τους, έτσι ώστε να έχουν τις μικρότερες απώλειες.


Η σιωπή της κυβέρνησης

Μέσα σε όλα αυτά, η κυβέρνηση και ο ίδιος ο πρωθυπουργός διατηρούν μια ανεξήγητη στάση. Η σιωπή είναι εκκωφαντική και, σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», ο Γ. Παπανδρέου βλέπει με καλό μάτι μια επιπρόσθετη μείωση της αξίας του ελληνικού χρέους κινούμενος προς αυτή την κατεύθυνση.

Όμως, η λογική των νέων μέτρων και η επίσπευση της υλοποίησης του Μεσοπρόθεσμου ως αντάλλαγμα για δόσεις, νέο δάνειο και πιθανό μεγαλύτερο κούρεμα είναι επιφανειακή. Διότι η Ε.Ε. έχει διαμηνύσει ότι δεν πρόκειται να δώσει συγχωροχάρτι στην Ελλάδα με το να διαγράψει απλώς ένα μέρος του χρέους χωρίς η χώρα μας να κάνει κι άλλες επώδυνες θυσίες.

Και όταν λέμε θυσίες, δεν εννοούμε τα μέτρα που είναι πλέον αυτονόητα, αλλά το τι θα δώσουμε σε επίπεδο κυριαρχίας, εάν δεχτούμε την πλήρη εποπτεία. Όμως, η κυβέρνηση επιμένει να παίζει το παιχνίδι βραχυπρόθεσμα (μέχρι να φτάσουν τα πράγματα στο απροχώρητο και να πάει σε εκλογές;), διαρρέοντας τα νέα μέτρα που θέλει η κακιά τρόικα:

♦ Μόνιμες και αμετάκλητες απολύσεις σε όλο το Δημόσιο, έτσι ώστε το κράτος να συρρικνωθεί κατά 30%. Αν θυμάστε, αυτό ήταν εξαρχής το σχέδιο που εκπονήθηκε από τη σύναψη της πρώτης δανειακής σύμβασης.

♦ Νέα περικοπή σε μισθούς και συντάξεις, έτσι ώστε η μείωση να φτάσει συνολικά το 50%, καθώς και κατάργηση όλων των επιδομάτων σε μισθούς πάνω από τα 1.100 ευρώ.

♦ Δραματική μείωση του αφορολογήτου και μονιμοποίηση των έκτακτων εισφορών. Αυτοί που θα την πληρώσουν είναι όσοι δηλώνουν ελεύθεροι επαγγελματίες, με το πρόσχημα ότι μάλλον... φοροδιαφεύγουν.

Όλα αυτά κινούνται μέχρι τη στιγμή που γράφεται το ρεπορτάζ στο πλαίσιο των διαρροών, που συνήθως μαζεύονται όταν έρχεται η ώρα των εξαγγελιών, ώστε να δώσουν την εντύπωση ότι κάτι κέρδισε η κυβέρνηση στις διαπραγματεύσεις. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι η ίδια η κυβέρνηση κατάφερε να μην είναι πλέον ισότιμος και αξιόπιστος συνομιλητής, αλλά μια χώρα που γίνεται έρμαιο ακόμη και της Σλοβενίας και της Σλοβακίας!

Είτε το θέλει είτε όχι, η κατεύθυνση που έχουν πάρει τα πράγματα είναι αποκλειστική ευθύνη της και κανενός άλλου...