Από την Elva*
Πώς θα αισθανόμασταν, εμείς, άραγε, [ρωτάει τους Σουηδούς αναγνώστες της εφημερίδας DN η Kajsa Ekis Ekman], αν όλα όσα μας ανήκουν πουλιόντουσαν για την αποπληρωμή δανείων, που ούτε τον... καπνό τους δεν βλέπαμε; Αν οι μισθοί μας μειωνόντουσαν στο μισό και τα χρήματα πήγαιναν κατευθείαν στις ξένες τράπεζες;
Και αν εμείς, καθώς προετοιμαζόμαστε να ζήσουμε σε ένα μίνιμουμ επίπεδο διαβίωσης, σαν να μην έφταναν όλα αυτά, μας ονόμαζαν από πάνω «τεμπέληδες και κακομαθημένους»; Αν κάποιος τα σκεφτεί όλα αυτά, μπορεί να πάρει μια ιδέα για το πώς είναι να είσαι Έλληνας αυτή τη στιγμή.
Μόλις επέστρεψα από την Ελλάδα. Από μια χώρα σε κρίση, που έχει μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Η ωχρότητα και η απελπισία αναμειγνύονται με την ευφορική πολιτική αφύπνιση που ακολουθεί σημαντικά γεγονότα.
Κάθε χαμηλός μισθός και κάθε πρόβλημα με τους λογαριασμούς έχει ξαφνικά γίνει ένα μέρος του πολιτικού πλαισίου. Κάποιοι μιλούν για μετανάστευση. Άλλοι ότι χρειάζεται να ανατραπεί η κυβέρνηση.
Μια υποχρεωτική μάσκα αερίων κρέμεται σε πολλά σπίτια, η μνήμη των διαμαρτυριών της 28ης - 29ης Ιουνίου, όταν το Κοινοβούλιο ψήφισε το πακέτο λιτότητας. Δεν νομίζω ότι ήμουν ποτέ σε μια χώρα όπου ο καθένας, απολύτως ο καθένας που συναντώ, συμφωνούν μεταξύ τους. Θυμωμένοι με το ευρώ, τη Γερμανία, με τη δική τους κυβέρνηση και τους εαυτούς τους που τους ψήφισαν. Μετά από μια εβδομάδα στην Αθήνα, μπορώ να πω ότι αν ήμουν στη θέση των Ελλήνων, θα είχα επίσης εξοργιστεί!»...
Αυτό που έχουμε μάθει για την Ελλάδα σε σουηδικές εφημερίδες ήταν περίπου ότι οι Έλληνες εργάζονται λίγο και πληρώνονται πολύ καλά. Ο δικός μας υπ. Οικονομικών, Anders Borg, δήλωσε ότι «συνταξιοδοτούνται σε ηλικία 40 ετών». Στις ερωτήσεις της εφημερίδας DN «Ερωτήσεις και απαντήσεις για την Ελλάδα» στις 17 Ιουνίου μπορούσε να διαβάσει κανείς ότι οι μισθοί «έχουν αυξηθεί δραματικά».
Η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ ζήτησε από τους Έλληνες να εργαστούν σκληρότερα και να μην έχουν τόσες πολλές αργίες. Όλα αυτά πασπαλισμένα με τους συνήθεις λόγους για ένα πάρα πολύ μεγάλο και αναποτελεσματικό κράτος. Τώρα η Ε.Ε. θα τους δανείσει περισσότερα χρήματα, θα έπρεπε αυτό να βάλει μια τάξη στα πράγματα, οπότε γιατί διαμαρτύρονται;
Τι θλιβερή σούπα παραπληροφόρησης! Και τι θλιβερή έλλειψη αλληλεγγύης με μια χώρα που θα πρέπει να στηρίξουμε! Οι Έλληνες εργάζονται ως επί το πλείστον 42 ώρες την εβδομάδα, σύμφωνα με την Eurostat, τη Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το μέσο εισόδημα είναι 803 ευρώ. Η πραγματική ηλικία συνταξιοδότησης δεν είναι τα 40 χρόνια, όπως λέει ο κ. Borg, αλλά τα 61,4.
Πρόκειται λοιπόν για μια από τις χώρες της Ευρώπης όπου οι εργαζόμενοι δουλεύουν πιο σκληρά απ’ όλους και αμείβονται με τους χαμηλότερους μισθούς. Αλλά είναι μια χώρα που εξαρτάται από τον τουρισμό, χωρίς μεγάλη εσωτερική παραγωγή. Και είναι μια χώρα με ένα διαλυμένο κοινωνικό συμβόλαιο, όπου οι άνθρωποι δεν εμπιστεύονται το κράτος και όπου το κράτος αδυνατεί να παρέχει στους πολίτες βασικές υπηρεσίες. Και που, πάνω απ’ όλα, είναι στο έλεος του ευρώ.
Μπορεί κανείς να συγκρίνει τα νομίσματα με τα είδη ένδυσης. Κάθε χώρα είχε τα ενδύματα που της ταίριαζαν. Οι χώρες ήταν σε θέση να ράβουν και να προσθέτουν κάτι σύμφωνα με τις ανάγκες τους. Για παράδειγμα, να υποτιμήσουν σε μια κρίση ή να αυξήσουν και να μειώσουν το επιτόκιο, σύμφωνα με τις ανάγκες τους. Αλλά, όταν έγινε η εισαγωγή του ευρώ, όλες τις χώρες ταυτόχρονα έπρεπε να φορέσουν τα ίδια ρούχα. Η παραγγελία φτιάχτηκε για να ταιριάζουν σε ορισμένες χώρες – όπως τη Γερμανία και τη Γαλλία. Για άλλες χώρες, όπως η Ελλάδα, το κοστούμι δεν ταιριάζει καλά.
Η Ελλάδα εδώ και δεκαετίες κυβερνάται από δύο «δυναστείες» – τη συντηρητική Νέα Δημοκρατία και το σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ, το καθένα με μια οικογένεια στο προβάδισμα. Και οι δύο κυβερνήσεις έχουν πάρει μεγάλα δάνεια, αλλά λίγοι ξέρουν που έχουν πάει τα χρήματα. Πολλά έχουν χαθεί στη διαφθορά και σε αμφίβολες συμβάσεις.
Λέγεται ότι ένας δρόμος κοστίζει πολύ περισσότερο να φτιαχτεί στην Ελλάδα από ό,τι σε άλλες χώρες της Ε.Ε., γιατί τόσοι πολλοί μεσάζοντες θέλουν το μερίδιό τους. Οι άνθρωποι δεν πληρώνουν φόρους, επειδή δεν παίρνουν τίποτα πίσω.
Πολλά από τα χρήματα των φορολογουμένων πηγαίνουν για τη διατήρηση μιας γραφειοκρατίας που φαίνεται να υπάρχει για τους δικούς της λόγους. Εν τω μεταξύ, υποφέρουν σημαντικές δημόσιες υπηρεσίες. Στον γιατρό πρέπει να δώσει κανείς κάτι έξτρα για να τον δει και για να περάσουν τις εξετάσεις τους οι Έλληνες μαθητές κάνουν ιδιαίτερα μαθήματα. Και τότε ήρθε η οικονομική κρίση το 2008. Η Ελλάδα, που εξαρτάται από τον τουρισμό, χτυπήθηκε ιδιαίτερα σκληρά.
Στις περισσότερες περιπτώσεις η κυβέρνηση θα μπορούσε να υποτιμήσει το νόμισμα για να βγουν από την κρίση. Αλλά, από την εισαγωγή του ευρώ και μετά, αυτό είναι αδύνατο. Η Ελλάδα έχει κολλήσει στο κοστούμι αυτό και δεν μπορεί να βγει από την κρίση. Στη συνέχεια καταρρέει – και αυτό δεν μπορεί να συμβεί, επειδή οι άλλες χώρες της ευρωζώνης έχουν κι αυτές επίσης το ίδιο κοστούμι. Μάλλον θα επιλέξετε να κόψει αυτόν που φορά το κοστούμι!
Αυτό ονομάζεται «εσωτερική υποτίμηση» και απλά σημαίνει ότι, αντί να μειωθεί η αξία του νομίσματος, θα περικόψουν τον λαό. Μετά από ενθάρρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας οι Έλληνες γραφειοκράτες υπέβαλαν ένα σχέδιο.
Οι μισθοί θα πρέπει να πιεστούν προς τα κάτω και το μεγαλύτερο μέρος της χώρας πρόκειται να ιδιωτικοποιηθεί. Οι παραλίες, τα αεροδρόμια, οι αυτοκινητόδρομοι και οι μισές από το σύνολο των κρατικών επιχειρήσεων τώρα θα πωληθούν. Στην Πλατεία Συντάγματος στην Αθήνα κυκλοφορεί μια φήμη ότι η Ακρόπολη θα αγοραστεί από μια γερμανική εταιρεία.
Μένω με κάποιους νέους που ανήκουν στη «γενιά των 700 ευρώ». Σύντομα θα μετατραπεί σε «γενιά των 500 ευρώ». Είναι στην ηλικία μου – 30 και κάτι –, δεν είναι πραγματικά νέοι, αλλά αισθάνεται κανείς ότι είναι νέοι, εφόσον ακόμα αναρωτιούνται τι θα κάνουν στο μέλλον.
Κανείς τους δεν έχει παιδιά, είναι κάτι το αδιανόητο. Είναι μορφωμένοι, έχουν περάσει αρκετά χρόνια στο πανεπιστήμιο, αλλά έχουν δουλειές του ποδαριού, όπως διακοσμητές γάμων. Ο ασφαλέστερος τρόπος για να βρεις μόνιμη εργασία ήταν στον κρατικό τομέα, αλλά αυτό θα αλλάξει τώρα. Η κατάσταση δεν είναι εντελώς άγνωστη, έτσι είναι για τη γενιά μας σε όλη την Ευρώπη.
Απλώς στην Ελλάδα οι εργαζόμενοι πιέζονται πλέον σε οριακό σημείο με την κρίση ως δικαιολογία. Στην πλατεία Συντάγματος οι συναντήσεις γίνονται κάθε βράδυ.
Όταν φτάνω στην Ελλάδα, στα μέσα του Ιουλίου, ο ενθουσιασμός έχει υποχωρήσει λίγο. Οι συμμετέχοντες δεν υπολογίζονται πλέον σε χιλιάδες, αλλά σε εκατοντάδες. Οποιοσδήποτε μπορεί να μιλήσει και τα θέματα εναλλάσσονται από τις προτάσεις που ο καθένας θα πρέπει να κατέβουν σε απεργία μέχρι και παραινέσεις να μην κλέβει από εκείνους που μένουν στο κάμπινγκ στην πλατεία. Κάποιες επαναλαμβανόμενες ελληνικές λέξεις κολλήσει στο μυαλό μου. Μια από αυτές είναι ο Ισημερινός. Αυτό σημαίνει Εκουαδόρ.
Ο πρόεδρος του Εκουαδόρ, Ραφαέλ Κορέα, είναι ένας μεγάλος ήρωας εδώ στην πλατεία. Τα τρία τέταρτα των Ελλήνων θέλουν η Ελλάδα να ακολουθήσει το παράδειγμα του Εκουαδόρ και της Αργεντινής: Να αναστείλει τις πληρωμές.
Ένας στους τέσσερις θέλει να εγκαταλείψουν το ευρώ. Αυτό που πρέπει να καταλάβει κανείς είναι ότι οι Έλληνες είναι θυμωμένοι όχι με ένα αναγκαίο κακό – αλλά με ένα περιττό κακό.
Το πακέτο λιτότητας δεν έχει να κάνει με την επίλυση μιας κρίσης, αλλά εξαναγκάζει τη χώρα να μπει βαθύτερα στην κρίση. Αντί να επενδύσουν στη χώρα, δημιουργώντας μια παραγωγή που δεν εξαρτάται από τον τουρισμό, να οικοδομήσουν την ευημερία και να κάνουν τους ανθρώπους να πιστεύουν στο μέλλον, αυτοί περικόπτουν.
Το ΔΝΤ, διαβόητο για τις καταστροφικές του πολιτικές τους στον Τρίτο Κόσμο, τα μάζεψε και έφυγε μακριά από τη Λατινική Αμερική. Τώρα κατατρώει τις άκρες της Ευρώπης. Θα το δεχτούμε αυτό;
* Μτφ από ένα κείμενο που, αν και δημοσιεύτηκε στις 8.8.2011 στην DN, από την Kajsa Ekis Ekman, δημοσιογράφο και συγγραφέα, θεωρώ ότι δίνει μια καλή εικόνα, ιδωμένη από τη ματιά του σουηδικού Τύπου, πάνω στο ελληνικό ζήτημα. (Ευχαριστώ τον φίλο @spiral architect που μου το υπέδειξε και πρότεινε να το μεταφράσω).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου