Από Το Ποντίκι 29.9.2011 (απ' όπου και το σκίτσο του Πάνου)
Η μεγάλη ψυχρολουσία που βίωσε ο Γ. Παπανδρέου στο Βερολίνο δεν είχε προηγούμενο. Μετά τα καψώνια της καγκελαρίας, που εβδομάδες ολόκληρες δεν έκλεινε το ραντεβού για το τετ-α-τετ των δύο ηγετών (ο Παπανδρέου βρισκόταν εκεί για επιχειρηματικό συνέδριο), ήρθε η άρνηση της Α. Μέρκελ να συναντηθεί μόνη με τον Έλληνα πρωθυπουργό, προφανώς για να αποφύγει οποιαδήποτε μη θεσμική συζήτηση.
Έτσι, σε μια συνάντηση που μετά βίας κράτησε μισή ώρα, ήταν παρόντα όλα τα στελέχη της Μέρκελ που ασχολούνται με τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Τα πρώτα λεπτά μάλιστα πέρασαν με την καγκελάριο να απαριθμεί τα μέτρα που δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί, ενώ δεν φάνηκε να συγκινείται από τις δεσμεύσεις Παπανδρέου περί επανεκκίνησης του ελληνικού προγράμματος και πρόθεσης να επιβάλει «όσα μέτρα χρειαστούν». Άλλωστε οι Ευρωπαίοι πρώτη φορά μιλούν ξεκάθαρα για αδύναμη πολιτική ηγεσία.
Όπως σχολίασε ξένος διπλωμάτης, «υπάρχει πλέον η αίσθηση ότι η ηγεσία της κυβέρνησης δεν έχει κατανοήσει το μέγεθος του προβλήματος που προκαλούν οι συνεχείς καθυστερήσεις της Αθήνας και μάλλον κινείται σε αντίστροφη λογική από την υπόλοιπη ευρωζώνη».
Βρυξέλλες όσο και Φραγκφούρτη βλέπουν την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ στις δημοσκοπήσεις και διερωτώνται πόσο ακόμη θα τραβήξει το κυβερνητικό σχήμα. Θεωρούν ότι οι κοινωνικές αντιδράσεις μπορούν να προκαλέσουν εκλογές και προετοιμάζονται για όλα τα ενδεχόμενα.
Έγγραφος εξευτελισμός
Η έντονη δυσφορία που εισπράττουν όλο και περισσότερο Βενιζέλος και Παπανδρέου σχετίζεται με την καθυστέρηση των ιδιωτικοποιήσεων – αυτό που τους καίει δηλαδή –, οι οποίες κατεγράφησαν στο Μεσοπρόθεσμο με στόχο είσπραξη 5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους, ποσό που βεβαίως θα συμπληρωθεί με νέα φοροεισπρακτικά μέτρα.
Και παρ' ότι η τρόικα σπρώχνει για νέα φοροεισπρακτικά μέτρα, πίσω από τις κλειστές πόρτες δεν υπάρχει κανένας αξιωματούχος που να τα υποστηρίζει. Και το ΔΝΤ και η Κομισιόν είναι πλέον πεπεισμένοι ότι τα απανωτά χαράτσια αποτελούν βραχυπρόθεσμες λύσεις, που μεσοπρόθεσμα απλώς θα φουντώνουν την ύφεση, την ανεργία και συνεπώς την αδυναμία είσπραξης των φόρων.
Σε αυτό το ζήτημα υπάρχει και η σχετική δυσαρέσκεια των τροϊκανών για την επιμονή της κυβέρνησης να παίζει το επικοινωνιακό παιχνίδι ότι η τρόικα επιβάλλει το είδος των μέτρων. Αντιθέτως, λένε, τα απίστευτα μέτρα, που προκαλούν συνεχείς παλινωδίες (αποδείξεις, φόρος στα ακίνητα κ.λπ.) και διαλύουν τους μικρομεσαίους, είναι αποκλειστικής έμπνευσης των τεχνοκρατών του υπουργείου Οικονομικών.
Αυτά τα μέτρα αμφισβητεί η τρόικα ως προς τη σωστή εφαρμογή τους και γι' αυτό η τρόικα έρχεται σήμερα στην Αθήνα με έναν μήνα καθυστέρηση. Επίσης, για να διασφαλίσει τη δική της αποτελεσματικότητα και το «κύρος», η τρόικα ζήτησε το «γράμμα πρόθεσης» της ελληνικής κυβέρνησης με τα μέτρα που θέλει να πάρει.
Αυτό το γράμμα στέλνεται σε Βρυξέλλες, Φρανκφούρτη και Ουάσιγκτον κάθε τρεις μήνες, μετά την άφιξη της τρόικας, και υπογράφεται από τον εκάστοτε υπουργό Οικονομικών και τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Αυτή τη φορά οι τροϊκανοί το θέλουν πριν έρθουν, ενώ έχουν ζητήσει ξεχωριστό «γράμμα πρόθεσης», υπογεγραμμένο από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, που να γράφει ρητώς ότι οι επιλογές είναι της κυβέρνησης!
Για τους δανειστές αυτός είναι ο μόνος τρόπος να συνεχιστεί η εκταμίευση των δόσεων, αφού η αναζωπύρωση της κρίσης χρέους λόγω των προβλημάτων της Ελλάδας έχει βγάλει στην επιφάνεια τα πολιτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν αρκετές χώρες - μέλη στην ευρωζώνη.
Δηλαδή, ενώ εδώ και ενάμιση χρόνο οι δόσεις εκταμιεύονταν μόνο βάσει υποσχέσεων της κυβέρνησης και με πολιτικές διαδικασίες (ως... πίστωση χρόνου), νομικά κανένας δεν ήταν κατοχυρωμένος. Προφανώς τώρα τα πράγματα έχουν σφίξει για πολλές κυβερνήσεις και κανείς δεν είναι διατεθειμένος να βάζει υπογραφή χωρίς να διασφαλιστούν οι νομικές δικλίδες, δηλαδή οι δημοσιονομικοί στόχοι και η βιωσιμότητα του χρέους.
Άρση κυριαρχίας
Είναι κοινό μυστικό ότι η Μέρκελ και ο υπουργός Οικονομικών της Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μιλούν διαφορετική γλώσσα για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί η Ελλάδα. Στη Φινλανδία, την Ολλανδία, τη Σλοβακία και τη Σλοβενία υπάρχει διάχυτη η τάση να μη δοθεί καν το δεύτερο πακέτο στήριξης προς την Ελλάδα, όπως αυτό έχει αποφασιστεί την 21η Ιουλίου 2011.
Η Φινλανδία, ειδικότερα, έχει αρχίσει να συζητά το ενδεχόμενο το νέο δάνειο (με τις επιπρόσθετες εγγυήσεις πάντα στο τραπέζι) να δοθεί στο πλαίσιο της ελεγχόμενης πτώχευσης της χώρας μας. Δηλαδή να μας δοθούν τα επιπλέον δάνεια μόνο με την ανάληψη της οικονομικής πολιτικής από τους δανειστές, τη μόνιμη εγκατάσταση σε όλα τα υπουργεία ύπατων αρμοστών που θα έχουν τον πρώτο λόγο, την εκχώρηση των δικαιωμάτων των ιδιωτικοποιήσεων και τη μερική στάση πληρωμών όλου του Δημοσίου.
Αυτό το σχέδιο είναι μια παραλλαγή των όρων που θα προβλέπει ο μόνιμος μηχανισμός ESM, του οποίου τη λειτουργία θέλει να επιταχύνει η Γερμανία. Και λέμε «παραλλαγή» διότι φαίνεται πως ούτε οι κανόνες του ESM για την ελεγχόμενη πτώχευση είναι πλέον αρκετοί. Αυτοί προνοούν μόνο το σκέλος του κουρέματος του δημοσίου χρέους και την ανάληψη ευθυνών από τον ιδιωτικό τομέα.
Κατ' αναλογίαν ολοένα και περισσότερες κυβερνήσεις υποστηρίζουν ότι η άρση της οικονομικής κυριαρχίας της χώρας μας πρέπει να θεωρείται δεδομένη με επιχείρημα την έλλειψη εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση.
Μοντέλο Κίνας
Η κυβέρνηση φαίνεται πως γνώριζε από τον Ιούλιο τις προθέσεις αυτές. Γνώριζε επίσης τον όρο ότι, εάν δεν καταφέρει να φέρει σε πέρας τις αποκρατικοποιήσεις, τότε θα πρέπει να συσταθεί ευρωπαϊκό ταμείο, στο οποίο θα μεταβιβαστεί η κυριότητα των προς πώληση εταιρειών (τράπεζες, λιμάνια, κτήρια και εκτάσεις γης) και το οποίο θα ευθύνεται – υπό την αιγίδα ξένων αξιωματούχων και όχι Ελλήνων – για τις πωλήσεις, το τίμημα και το πού θα κατευθύνονται τα έσοδα.
Παράλληλα η «νέα τάξη πραγμάτων» προνοεί συνεχείς υποτιμήσεις στο εσωτερικό της χώρας ως αντάλλαγμα για την παραμονή μας στο ευρώ. Και πώς μπορούν να επιτευχθούν αυτές οι υποτιμήσεις; Δεν υπάρχει άλλος τρόπος από τις μειώσεις σε μισθούς - συντάξεις σε επίπεδα Κίνας.
Αυτό όμως που δεν μας λέει κανείς είναι τι θα γίνει με τους μισθούς να πέφτουν στα τάρταρα ενώ κόστος ζωής και φόροι αυξάνονται ραγδαία, με αποτέλεσμα να μην μπορεί πια να αντεπεξέλθει μια μέση οικογένεια.
Κοινώς δεν θα υπάρχει κατανάλωση ούτε παραγωγικότητα. Άρα για ποια ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μιλάμε; Μήπως για ανταγωνιστικότητα που θα συμφέρει μόνο ξένες εταιρείες που θα θέλουν να δραστηριοποιηθούν στη χώρα μας;
Η σύνοδος της αλήθειας
Όλες οι πιο πάνω προοπτικές κινούνται παράλληλα και αναμένεται να ξεκαθαρίσουν τον Οκτώβριο, όταν στο τραπέζι της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. θα συζητηθούν οι όροι της οικονομικής διακυβέρνησης και οι αυστηρές ποινές για τους παραβάτες. Εκεί αναμένεται να πέσουν οι μάσκες των προθέσεων της κάθε χώρας, αλλά και της δικής μας κυβέρνησης.
Προς το παρόν εξετάζονται ενδιάμεσες λύσεις, όπως η αναθεώρηση του πακέτου της 21ης Ιουλίου. Το «πακέτο» των 109 δισ. ευρώ, που έχει αποφασιστεί για την Ελλάδα, φαντάζει πλέον μικρό και ανίκανο να καλύψει τις ανάγκες της χώρας. Ο Σόιμπλε μίλησε για επανεξέταση των όρων, και μάλιστα την ίδια μέρα που ο Παπανδρέου ήταν στο Βερολίνο για να συναντηθεί με τη Μέρκελ.
Η Γερμανία δεν επιθυμεί την αύξηση των κονδυλίων άμεσης χρηματοδότησης, κοινώς του ρευστού, επειδή κάτι τέτοιο δεν θα περάσει από το Κοινοβούλιό της. Υπάρχει η ιδέα της διεύρυνσης του προγράμματος PSI ώστε το κούρεμα να υπερβεί το 20% και να φθάσει έως το 40%.
Όμως οι επικεφαλής των τραπεζών διεμήνυσαν και στη Γερμανία και στην Αθήνα (που το βλέπει θετικά, παρά τις διαψεύσεις) ότι, εάν ανοίξουν το κουτί της Πανδώρας (όπως το είπε ο πρόεδρος της Deutshe Bank τότε οι συνέπειες μπορεί να είναι ανεξέλεγκτες και οι επενδυτές να γυρίσουν την πλάτη.
Έτσι εξετάζεται η επιλογή να δοθεί επιπλέον δάνειο στην Ελλάδα από τον προσωρινό μηχανισμό EFSF, με αποκλειστικό σκοπό να επαναγοράσει ομόλογά της από την αγορά. Όλα αυτά βεβαίως με εγγυήσεις και με αποκλειστική προοπτική τον απόλυτο έλεγχο της οικονομίας της χώρας από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ.
Στη συζήτηση του Γιούρογκρουπ της Δευτέρας μπορεί να μην αποφασιστεί η εκταμίευση της δόσης (θα γίνει σε έκτακτο Γιούρογκρουπ τον Οκτώβριο), αλλά οι εξελίξεις στην Ελλάδα θα είναι το πρώτο θέμα. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα συζητηθεί η πρόταση διεύρυνσης του PSI και το ενδεχόμενο ενός μεγαλύτερου κουρέματος, ενώ στο τραπέζι θα πέσει και η πρόταση για αύξηση των κονδυλίων του EFSF, ώστε να αποκτήσει τη δυνατότητα πλήρους κάλυψης και της Ιταλίας σε περίπτωση που χρειαστεί.
Προς τα εκεί σπρώχνουν ΗΠΑ και ΔΝΤ, αλλά δεν θέλουν οι Γαλλία, Γερμανία, Φινλανδία, Ολλανδία, Αυστρία και Λουξεμβούργο – οι χώρες με πιστοληπτική αξιολόγηση ΑΑΑ, που θα κληθούν να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη.
Οι επόμενες 35 μέρες θα είναι εξαιρετικά δύσκολες για τον Βενιζέλο, ο οποίος ήδη από το Γιούρογκρουπ του Ιουνίου (το... παρθενικό του), στο οποίο επιχείρησε να πολιτικοποιήσει το ελληνικό πρόβλημα, συνάντησε κλίμα δυσπιστίας προς τον ίδιο από τους ομολόγους του.
Οι χειρισμοί του προκαλούν προβλήματα και εντός της Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ, αλλά τα δύσκολα είναι μπροστά, διότι – εάν αποφασιστεί το μεγαλύτερο κούρεμα του χρέους – θα πρέπει να πείσει για τους όρους με τους οποίους θα συνοδεύεται μια τέτοια εξέλιξη. Δηλαδή εκχώρηση της αρμοδιότητας άσκησης της οικονομικής πολιτικής στους δανειστές και τα ευρωπαϊκά όργανα. Εδώ σε θέλω κάβουρα, να περπατάς στα κάρβουνα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου