Ορατή και με βηματισμό χήνας η «συντεταγμένη» χρεοκοπία

Πυρετώδεις διαβουλεύσεις στην Ουάσιγκτον

Ζητείται η επικοινωνιακή προσέγγιση

Από την Ελευθεροτυπία

Του Δ.Π. Δήμα

Ο κύβος ερρίφθη. Η συντεταγμένη χρεοκοπία της χώρας βρίσκεται καθ' οδόν και μάλιστα σε χρονικό ορίζοντα ορατό διά γυμνού οφθαλμού. Όλα αυτά, βέβαια, ερήμην της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία απλώς παρακολουθεί τις εξελίξεις και υποχρεούται να ακολουθεί οδηγίες για την απόλυτη και πιστή εφαρμογή των συμφωνημένων μέτρων και μεταρρυθμίσεων.

Εξυπακούεται πως μια τέτοια εξέλιξη θα σημαίνει πως η χώρα θα παραμείνει επί σειρά ετών εκτός αγορών και, στην πράξη, θα συνοδεύεται και από νέες ελληνικές δεσμεύσεις, τις οποίες θα κληθεί να πληρώσει για άλλη μια φορά ο Έλληνας φορολογούμενος.


Από τις πυρετώδεις διαβουλεύσεις στην Ουάσιγκτον, κατά το τριήμερο της συνόδου του ΔΝΤ, διεφάνη πως όλα είναι έτοιμα ή για την ακρίβεια σχεδόν έτοιμα. Προηγουμένως θα απαιτηθεί και περαιτέρω προετοιμασία της ελληνικής κοινής γνώμης για την αποδραματοποίηση της έννοιας της συντεταγμένης χρεοκοπίας, προκειμένου ο Ελληνας ψηφοφόρος να εκλάβει τη χρεοκοπία ως νέα... «επιτυχία της κυβέρνησης».

(Σ.Σ.: Η συνεχής ειδησεογραφία επί του θέματος, όπως δείχνουν οι κυβερνητικές αντιδράσεις, δεν διευκολύνει την αποδραματοποίησή της).


Οι «διευκολύνσεις»

Μέχρι τότε θα έχει ολοκληρωθεί και ο Μόνιμος Μηχανισμός Στήριξης της ευρωζώνης, ενδεχομένως και εντός του 2012, ήτοι αρκετούς μήνες νωρίτερα του αρχικώς προβλεφθέντος χρόνου, μέσω του οποίου στο μέλλον θα γίνονται οι «ελεγχόμενες πτωχεύσεις» στην ευρωζώνη.

Κατ' άλλες πληροφορίες, αμερικανικών δημοσιογραφικών κύκλων, η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους είναι πολύ πιθανόν να «διευκολυνθεί» από τον EFSF 2, το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό ταμείο που συμφωνήθηκε στις 21 Ιουλίου και θα αντικαταστήσει τον EFSF 1 που βρίσκεται σε ισχύ, αλλά δεν μπορεί να εξυπηρετήσει πλέον την κρίση χρέους της ευρωζώνης.

Όλα αυτά βέβαια γίνονται εν συνεννοήσει και καθ' υπαγόρευσιν της Γερμανίας, η οποία πλέον έχει αποφασίσει συνειδητά, παρά τις αρχικές επιφυλάξεις της, ότι θα διαδραματίσει ηγεμονικό ρόλο στην Ευρώπη, αντιλαμβανόμενη ταυτόχρονα πως κάτι τέτοιο δεν έρχεται ανέξοδα και σε ουδεμία περίπτωση με την απομάκρυνση χωρών από την ευρωζώνη.

Οι συγκλίνουσες παρασκηνιακές διαπιστώσεις στην ετήσια σύνοδο των δύο οικονομικών οργανισμών ήταν πως η χώρα οδηγείται σε συντεταγμένη χρεοκοπία, με «κούρεμα» του χρέους της, που αναμένεται να κυμανθεί κατ' ελάχιστον γύρω στο 50% των δανειακών υποχρεώσεών της γιατί κατά την εκτίμηση των Γερμανών ό,τι και να κάνει η Ελλάδα από 'δώ και πέρα (μέχρι τώρα «απλώς κορόιδευε», λέγεται χαρακτηριστικά) θα είναι αντικειμενικά αδύνατη η εξυπηρέτηση του χρέους της προς τις τράπεζες πέραν του 2013.

Οι σχετικές διαβουλεύσεις προς την κατεύθυνση της αναδιάρθρωσης είχαν ξεκινήσει και λάβει κάποια επεξεργασμένη μορφή από την περασμένη άνοιξη και αποτελούσαν αντικείμενο μυστικών συνομιλιών, αλλά παρέμεναν παγωμένες προς ανεύρεση της κατάλληλης χρονικής στιγμής που θα συνδύαζε την ταυτόχρονη παρουσία όλων των απαιτούμενων συγκυριών.


Από τον Απρίλιο

Εκείνη την εποχή (4.11), όπως προκύπτει από πρόσφατες αμερικανογερμανικές συνομιλίες αμερικανικού ιδρύματος για την κρίση της ευρωζώνης, οι διαστάσεις του ζητήματος που είχαν προτεραιότητα, ιδιαίτερα για την Ελλάδα, αφορούσαν τη δυνατότητα άμεσου χειρισμού και αντιμετώπισης των προβλημάτων ρευστότητας που αντιμετώπιζε η χώρα, με τα «δυσκολότερα» (την εξυπηρέτηση του συσσωρευμένου χρέους της) να μετατίθενται για πολύ αργότερα, όταν οι συνθήκες θα είχαν καταστεί «ώριμες» και θα είχαν θεσπιστεί οι ανάλογοι μηχανισμοί εντός ευρωζώνης για την αντιμετώπιση της πρωτόγνωρης αυτής κρίσης – στην πράξη σήμαινε αναδιάρθρωση του χρέους της με κούρεμα.

Απ' ό,τι φαίνεται το Βερολίνο έκρινε πως «ωρίμασαν οι συνθήκες» και αποφάσισε πως έφτασε η χρονική στιγμή για να προχωρήσει το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, μετά την επιμήκυνση του περασμένου Μαρτίου και, στη συνέχεια, την ανταλλαγή ομολόγων.

Κατά τις σχετικές εκτιμήσεις, εκείνο που στην πραγματικότητα συμβαίνει και παρατηρείται την εποχή αυτή είναι η, κατά τα αμερικανικά πρότυπα, προετοιμασία της κοινής γνώμης τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Γερμανία, της οποίας η κυβέρνηση αντιμετωπίζει και αυτή σοβαρές εσωτερικές προκλήσεις και θα πρέπει να φανεί κάποια στιγμή (σαφώς προ των εκλογών εκεί του 2013) ότι, πέραν των Γερμανών φορολογούμενων, το κόστος του ελληνικού προβλήματος επιβαρύνει και τις τράπεζές τους.

Στόχος είναι η κατά το δυνατόν «ωραιοποίηση» της χρεοκοπίας κατά τρόπο που να δείχνει ότι επιτέλους ο Έλληνας φορολογούμενος δεν είναι ο μόνος που καλείται να μεταφέρει το βαρύ φορτίο και συνεχώς να πληρώνει «τη νύφη», αλλά ότι ήρθε και η ώρα των πιστωτών.


Οι Γερμανοί

Οι Γερμανοί, που εν γένει τηρούν επιφυλακτική στάση για τη σκοπιμότητα διεθνών εξελίξεων και πιστεύουν ακράδαντα πως ευρύτερα η κρίση χρέους της ευρωζώνης αποτελεί μία από τις διεθνείς παραμέτρους για την εξασθένηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης, έχουν δώσει πλείστα δείγματα τελευταίως ότι είναι έτοιμοι να αγνοήσουν τυχόν παρενέργειες του επικείμενου ελληνικού «κουρέματος» σε αμερικανικές ή ακόμη και σε γαλλικές τράπεζες.

Όπως πηγάζει από σχετικές εκτιμήσεις συνομιλητών της «Ε» στην Ουάσιγκτον, στο περιθώριο της ετήσιας συνόδου, το γεγονός ότι οι Γερμανοί πλέον αναφέρονται δημόσια στο θέμα της ελληνικής αναδιάρθρωσης μέσω «κουρέματος» (μέχρι προ μηνών το συζητούσαν μόνο κατ' ιδίαν), δείχνει πρωτίστως ότι μια τέτοια εξέλιξη δεν αποτελεί πλέον απειλή για τις γερμανικές τράπεζες και, σύμφωνα με το συμπέρασμα των τελευταίων δηλώσεων Σόιμπλε, ούτε απειλή για το ευρώ και την ευρωζώνη – οπότε λογικά μια «ελεγχόμενη πτώχευση» δεν σημαίνει και έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη.

Προστίθεται εγκύρως ότι θα «τρέχουν» κανονικά οι ελληνικές υποχρεώσεις που απορρέουν από τις δεσμεύσεις της Ελλάδας πρωτίστως μέσω του Μνημονίου, αλλά και άλλων ευρωπαϊκών αποφάσεων, και αυτό κατ' επέκταση σημαίνει ότι η χώρα δεν απαλλάσσεται των υποχρεώσεών της.

Τουναντίον από επικοινωνιακής πλευράς, όπως εκτιμάται, η ελληνική πλευρά θα επιχειρήσει να απαντήσει διφορούμενα στο καίριο ερώτημα: Πώς δικαιολογείται το γεγονός ότι η χώρα έφτασε στη χρεοκοπία έπειτα από δύο χρόνια συνεχών και δυσβάστακτων επιβαρύνσεων του Έλληνα πολίτη;

Κατά τις εδώ εκτιμήσεις, οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί της κυβέρνησης θα επιχειρήσουν να πλασάρουν μια «συντεταγμένη χρεοκοπία» σχεδόν ως επιτυχία της κυβέρνησης.

Ανεξαρτήτως τούτων, το καίριο ζήτημα για τους Έλληνες κυβερνητικούς είναι το εύρος των κοινωνικών αντιδράσεων και βασικό από τα ερωτήματα που τίθενται είναι – κατά παραδοχή Βενιζέλου – το κατά πόσον η κυβέρνηση θα «τα βγάλει πέρα κοινοβουλευτικά».


Οι αγορές

Το έτερο ενδιαφέρον στοιχείο που εγείρεται έχει να κάνει με τις αντιδράσεις των αγορών. Κατά την άποψη δυτικού παράγοντα, που παρευρέθηκε στις περισσότερες από τις διαβουλεύσεις των τελευταίων ημερών, εκτιμάται πως οι αγορές έχουν ήδη «χωνέψει» την προοπτική της συντεταγμένης ελληνικής χρεοκοπίας μέσα από την προβλεπόμενη διαδικασία του Μόνιμου Μηχανισμού Στήριξης και ενδεχομένως να μην υπάρξουν βίαιες αντιδράσεις.

Επιπλέον, όπως λέγεται, εκείνο που θα αποτελούσε ένα «premium εμπιστοσύνης» για τις αγορές και την ηπιότερη αντίδρασή τους στην «ελεγχόμενη πτώχευση» θα ήταν η ελληνική δέσμευση (εννοείται με τη σύμφωνη γνώμη και της αντιπολίτευσης) μέσα από συνταγματικές διαδικασίες για τη ρύθμιση του χρέους. Εκείνο που προβάλλουν εκ νέου οι Γερμανοί είναι οι δεσμεύσεις για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς.