Από Το Ποντίκι 12.4.2012
Ένα μαρτύριο σε δόσεις ζει το τελευταίο διάστημα η ελληνική κοινωνία, η οποία, αφού δεσμεύτηκε με το μνημόνιο, βλέπει τώρα τη λύση που της υποσχέθηκαν όχι μόνο να μην έχει το διακηρυσσόμενο αποτέλεσμα, αλλά, για να μη μασάμε τα λόγια μας, να μη βγαίνει με τίποτε. Χάος σε όλα τα μέτωπα, οικονομική καθίζηση και διαλυτική αβεβαιότητα μεταθέτουν διαδικασίες και στόχους τον έναν μετά τον άλλον.
Μαζί με αυτά πολλοί έπαιξαν και με τις... εκλογές. Την περασμένη εβδομάδα οι γνώστες των οικονομικών έγιναν... πολιτικοί αναλυτές ερμηνεύοντας τη σιβυλλική δήλωση Παπαδήμου για τον χρόνο ολοκλήρωσης της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών προκειμένου να εντοπίσουν τον ακριβή χρόνο διεξαγωγής των εκλογών. Η αλήθεια είναι πως τις τελευταίες ημέρες σε πολλά επιχειρηματικά, τραπεζικά και χρηματιστηριακά γραφεία εντάθηκαν οι φήμες για μετάθεση των εκλογών για μία - δύο εβδομάδες ακόμη.
Η πρώτη αφορμή για τις συζητήσεις αυτές ήταν η μη συμμετοχή όλων των ξένων ιδιωτών στη διαδικασία του «κουρέματος» των ελληνικών ομολόγων. Βέβαια η επίκληση της συγκεκριμένης αφορμής σαφέστατα δεν έστεκε και γρήγορα ξεπεράστηκε. Άλλωστε, όπως φάνηκε το βράδυ της 4ης Απριλίου, τα 11 ομόλογα ξένου δικαίου που δεν είχαν ενταχτεί στο PSI «κουρεύτηκαν» με... μαγικό τρόπο, με πρώτο και καλύτερο αυτό που λήγει στις 15 Μαΐου.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι δεν τίθεται ζήτημα πιστωτικού γεγονότος και ότι η Ελλάδα προχωρά στο επόμενο βήμα...
Πάντως κάποιες πληροφορίες από το εξωτερικό (ενίοτε... διαμεσολαβημένες από το... εσωτερικό) επέμεναν για πιθανότητα μετακύλισης των εκλογών προς το τέλος Μαΐου. Και κάπως έτσι άρχισε να ενισχύεται και η εσωτερική αρθρογραφία για την «αναγκαιότητα» (τυχαίο;) μίας μετεκλογικής συνεργασίας. Φυσικά, δεν είναι τυχαίο πως η ίδια αντίληψη συνεπικουρήθηκε τόσο από τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε όσο από τον πρωθυπουργό της Ελλάδας.
Προφανώς οι δηλώσεις του Παπαδήμου (στην ιταλική «Sole 24 Ore») ούτε τυχαία έγιναν ούτε σε άσχετο χρόνο. Έτσι ενίσχυσαν το κλίμα που είχε δημιουργηθεί τελευταία στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο.
Με τον τρόπο αυτόν η συντήρηση του κλίματος αβεβαιότητας ενίσχυσε μια πολύ συγκεκριμένη προσέγγιση της κατάρρευσης των δημοσιονομικών δεικτών και του προϋπολογισμού: για όλα φταίνε... οι εκλογές.
Πάντως η θλιβερή εικόνα αποτυπώθηκε πολλαπλώς: στα κρατικά έσοδα, που σημειώνουν το ένα μετά το άλλο αρνητικά ρεκόρ, στους φορολογικούς ελέγχους που απλά είναι ανύπαρκτοι, στη δραματική υποχώρηση του χρηματιστηρίου με επίκεντρο τις τράπεζες - θύματα του μνημονίου και βέβαια στις πιέσεις στα ελληνικά ομόλογα.
Η ρευστότητα συντηρήθηκε και με τις διόλου συμπτωματικές δηλώσεις περί μετεκλογικής συνεργασίας, με πρώτο και καλύτερο τον πρώην τσάρο της οικονομίας Γ. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος προφανώς έχει τους... λόγους του.
Στο κλίμα αυτό η νέα δήλωση του Παπαδήμου (μη μας πείτε συνωμοσιολόγους, αλλά ήταν και η δεύτερη συνεχόμενη που καταγράφηκε εκτός Αθηνών) πως «...το έργο της κυβέρνησης θα ολοκληρωθεί με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών κοντά στις 20 Απριλίου» έριξε κι άλλο λάδι στη φωτιά.
Τι συμβαίνει όμως και... συμβαίνουν όλα αυτά; Επί της ουσίας τα «κουκιά» δεν φαίνεται να «βγαίνουν» σε κανένα μέτωπο. Ούτε στις τράπεζες ούτε στη φορολογία ούτε στα έσοδα ούτε στις δαπάνες. Και με έναν λαό που εξωθείται στα όρια της αντοχής του, τα πράγματα μπορεί να δυσκολέψουν πολύ.
Ιδιαίτερα όταν ο λαός αυτός αρχίσει να αντιλαμβάνεται τι σημαίνει το γεγονός ότι οι τιμές της νέας έκδοσης ομολόγων (για τα οποία χάρισε τη χώρα του) επιβαρύνονταν σε τέτοιο βαθμό ώστε να είναι ασύμφορα όσο και τα παλαιά, τα προ PSI.
Η μετάθεση της ευθύνης για τη συνολική κατάρρευση στις... εκλογές ήταν μια κάποια λύση, καθώς μάλιστα πολλοί έχουν μετανιώσει που τις ζητούσαν. Αδιέξοδο λοιπόν...
«Δείχνουν» νέο «κούρεμα»
Δεν φαίνεται να βγαίνει, λοιπόν, το... μέτρημα για την ελληνική οικονομία ούτε μετά το ενισχυμένο PSI. Διεθνώς πληθαίνουν οι φωνές που θεωρούν πολύ πιθανό το ενδεχόμενο και«νέας βοήθειας», ενώ και τα νεότερα από το μέτωπο της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών δεν είναι τόσο... ενθαρρυντικά (τουλάχιστον) όσο στην αρχή είχε εκτιμηθεί. Και όλα αυτά ενώ απόλυτη είναι η βεβαιότητα πως από Ιούνιο έρχεται και άλλη ομοβροντία μέτρων.
Έτσι πύκνωσαν οι «δεύτερες σκέψεις» των Ευρωπαίων δανειστών και επιτελών του ΔΝΤ για τη ρευστότητα που διαχέεται στο πολιτικό σκηνικό, ενώ στις Βρυξέλλες λέγεται πως εξετάστηκαν σενάρια για ολιγόμηνη μετάθεση των εκλογών.
Οι συνεχείς αναφορές των ξένων για ανάγκη πρόσθετης οικονομικής δανειοδότησης της ελληνικής οικονομίας, οι αμφίσημες δηλώσεις του Παπαδήμου (στον ιταλικό οικονομικό Τύπο), η επιδείνωση της κρίσης στην Ισπανία, η επιφυλακτικότητα που επανέρχεται στην ιταλική οικονομία και η βιασύνη των Γερμανών να οδηγήσουν την κατάσταση εκεί που τους βολεύει συνθέτουν ένα ιδιαίτερα ρευστό περιβάλλον.
Τι λένε οι ίδιοι οι (σοβαροί και όχι σπεκουλαδόροι) ξένοι αναλυτές;
1. «Το τρίτο πακέτο διάσωσης είναι αναπόφευκτο» υποστηρίζει ο Χάρβιντερ Σιάν. Ο αναλυτής της RBS εκτιμά ότι η αναδιάρθρωση μέσω του PSI δεν μειώνει το χρέος σε διαχειρίσιμα επίπεδα. Προφανώς αντιλαμβανόμενη το ίδιο η Standard & Poor’s εξακολουθεί να κατατάσσει ακόμη και τώρα τα ελληνικά ομόλογα στην κατηγορία των «σκουπιδιών».
2. «Εξαιρετικά πιθανό να χρειαστεί περαιτέρω δράση για την Ελλάδα με μείωση των επιτοκίων των δανείων ή επιμήκυνση της διάρκειας λήξης των ομολόγων» εκτιμά η JP Morgan, ενώ και ο Άλεξ Τζόνσον (του επενδυτικού ταμείου Fisher Francis Trees ) βλέπει περισσότερες πιθανότητες στο ενδεχόμενο μίας νέας στήριξης.
Δεν χρειάζεται να ξέρει κάποιος καλά οικονομικά για να προεξοφλήσει πως ανάλογες εκτιμήσεις και προειδοποιήσεις θα πυκνώσουν. Μέρα με τη μέρα συνειδητοποιείται πως με τον έναν ή τον άλλο τρόπο η Ελλάδα θα χρειαστεί και νέο πρόγραμμα δανεισμού. Είτε άμεσο είτε έμμεσο. Τι πιο προφανές, ιδιαίτερα όταν σου το λένε...
3. «Η Ελλάδα και η Πορτογαλία θα χρειαστούν και νέα πακέτα διάσωσης» εκτιμά ο Νιλ Κάσκαρι, επικεφαλής της Pacific Investment Management, που θεωρεί πως «η Ελλάδα δεν θα καταφέρει να πετύχει τα αποτελέσματα από τα μέτρα λιτότητας που έχει υποσχεθεί».
4. Αφήσαμε προτελευταία την πρόβλεψη του «γκουρού» Άντριου Μπόσομγουορθ πως με το πρώτο «κούρεμα» τα προβλήματα της Ελλάδας δεν έχουν επιλυθεί. Δεν είναι τυχαίο πως ο κορυφαίος μάνατζερ της Pimco θεωρεί μη ελκυστικά τα ελληνικά ομόλογα και διαβεβαιώνει πως το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο διαχείρισης ομολόγων διεθνώς δεν αγοράζει τίτλους.
Επομένως θα έρθει ένα νέο κούρεμα που θα φέρει τη συνολική απομείωση στο 100%, προκαλώντας φυσικά κατακλυσμό στην Ελλάδα, όπου το θέμα δεν θα είναι πια αν θα αλλάξουν χέρια οι τράπεζες, αλλά το ότι θα εξαϋλωθούν όλα τα ασφαλιστικά ταμεία και όλα τα πρόσωπα ιδιωτικού και δημοσίου δικαίου που είχαν αναγκαστεί διά της νομοθεσίας να έχουν τις περιουσίες τους σε ομόλογα του ελληνικού κράτους...
5. Εν κατακλείδι, η έκθεση της Morgan Stanley, βάσει της οποίας ο ένας στους δύο επενδυτές χαρακτηρίζει πιθανή την αποχώρηση της Ελλάδας από το ευρώ σε βάθος τριετίας δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει ιδιαίτερα.
Βέβαια όλα αυτά είναι γνωστά (προφανώς) και στον Παπαδήμου και (κυρίως) στους ξένους (δανειστές, οικονομολόγους, επενδυτές κ.ά.). Και αποτυπώνονται στο εγχώριο απερχόμενο πολιτικό σκηνικό, το οποίο προσπαθεί να πιαστεί από τα μαλλιά του.
Προϋπολογισμός - φούσκα
Το επιπλέον στοιχείο είναι ότι, ανεξάρτητα από τον βαθμό... ευθύνης των εκλογών στην προεκλογική παράλυση του κράτους, αυτό έχει παραλύσει προ πολλού, ενώ ο προϋπολογισμός εξ αρχής στηριζόταν σε σαθρά πόδια.
Στα έσοδα από την αρχή οι προσδοκίες ήταν χαμηλές. Γι' αυτό με τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό προ εβδομάδων ο στόχος μειώθηκε κατά 3 δισ. ευρώ και μάλιστα με τη σύμφωνη γνώμη των τροϊκανών. Μόνο που, πριν στεγνώσει το μελάνι, αποκαλύφθηκε απόκλιση επιπλέον 1 δισ. ευρώ.
Ακόμη και τα περίφημα χρήματα των Ελλήνων στην Ελβετία πρόλαβαν να «διαφύγουν» ακόμη μια φορά λόγω της... χαλαρότητας των υπευθύνων. Τι κι αν το «Π» προ πενταμήνου έλεγε ότι όπως χειρίζονται τα θέματα δίνουν στους πραγματικούς φοροφυγάδες τη δυνατότητα να «μετακομίσουν» τα κεφάλαιά τους σε ασιατικούς φορολογικούς παραδείσους αντί των ευρωπαϊκών...
Στο πεδίο των δαπανών όμως τα πράγματα είναι πολύ πιο περίπλοκα. Και κυρίως πιο σοβαρά. Τη στιγμή που τεχνικά κλιμάκια της τρόικας εφορμούν για να βρουν από πού θα γίνουν οι περικοπές αξίας 12 δισ. ευρώ που θα καλύψουν το πλάνο των ετών 2013-2014, τα νέα μέτρα το 2012 είναι απολύτως βέβαια.
Η ανακοίνωση ληξιπρόθεσμων οφειλών 6,3 δισ. ευρώ στο τέλος Φεβρουαρίου, έναντι 5,5 δισ. ευρώ λίγους μήνες νωρίτερα, δείχνει ένα μόνο μέρος του προβλήματος. Τα στοιχεία δείχνουν ότι στα ταμεία, τις ΔΕΚΟ και τους ΟΤΑ η λιτότητα έχει βρει πολλά «παράθυρα» διαφυγής.
Κορυφαίο στέλεχος της κυβέρνησης προ ημερών έλεγε ότι, αν το πρόβλημα συνεχιστεί, πέρα από τα μέτρα του 2013-2014, θα έρθει νέα οριζόντια περικοπή δαπανών φέτος με την αποδέσμευση του 7% του προϋπολογισμού κάθε φορέα σε μηνιαία βάση από το 8% που ισχύει σήμερα (δηλαδή ήδη υπάρχει παρακράτηση).
Υπενθυμίζεται ότι η νέα δανειακή σύμβαση ορίζει πως κάθε τρίμηνο θα αποδεσμεύονται μόνο τα λεφτά που θα καλύψουν τους στόχους του προϋπολογισμού. Αν υπάρχει απόκλιση, θα πρέπει να καλύπτεται με νέα μέτρα. Και η επόμενη αξιολόγηση θα γίνει τον Ιούνιο.
Και στον τομέα των κοινωνικών ασφαλίσεων τα στοιχεία δείχνουν ότι τα ταμεία έχουν εξαντλήσει από το πρώτο δίμηνο του χρόνου περισσότερο από το 30% της ετήσιας κρατικής επιχορήγησης. Το ΙΚΑ έχει απορροφήσει πάνω από το 64% της ετήσιας επιχορήγησης, ο ΟΑΕΕ και το ταμείο του ΟΤΕ το 35% περίπου και ο ΟΓΑ το 25%.
Μεγάλες είναι οι δαπάνες προς τον ΟΑΕΔ και προς πολλές ΔΕΚΟ, τα δημόσια νοσοκομεία συσσωρεύουν νέα χρέη ύψους 1,5 δισ. ευρώ και οι δήμοι αδυνατούν να μαζέψουν κατά 500 εκατ. ευρώ τις δαπάνες τους και φέτος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου