Δέκα μέρες στην κόλαση

Από Το Ποντίκι 26.4.2012

Καθημερινοί είναι πλέον οι εκλογικοί εκβιασμοί τόσο από εγχώριους παράγοντες (πολιτικούς, «ενημερωτι­κούς», οικονομικούς) όσο και από ξέ­νους για το ενδεχόμενο πλήρους κα­τάρρευσης της χώρας αν την επομένη των εκλογών δεν υπάρχει «σταθερή» (δηλαδή των δύο παραδοσιακών κομ­μάτων εξουσίας) κυβέρνηση. Σεισμοί, λιμοί και καταποντισμοί περιλαμβά­νονται στο μενού των πιέσεων ώστε ο ελληνικός λαός να αποκηρύξει τα... «άκρα» και να μείνει στο μαντρί των κατ’ εξοχήν υπεύθυνων για την κρίση και την κατάρρευση της Ελλάδας.

Χθεσινό παράδειγμα (ένα από τα πολλά) είναι και η «απειλή» Λοβέρδου ότι, αν δεν είμαστε καλά παιδιά και μας τιμωρήσουν οι Ευρωπαίοι, θα κλεί­σουν οριστικά καμιά τριανταριά νοσο­κομεία το 2013.

Αλλά και οι συχνότατες παρεμβάσεις στην ελληνική εκλογική διαδικασία εκ μέρους ισχυρών παραγόντων της ευρωζώνης (π.χ. Ρεν), της Γερμανίας και του ΔΝΤ (Λαγκάρντ!), οι οποίες αναμέ­νεται να ενταθούν τις τελευταίες δέκα μέρες πριν από τις εκλογές, δίνουν το στίγμα του «ενδιαφέροντος» δανει­στών και επιτηρητών για το εκλογικό αποτέλεσμα.

● Τι σημασία έχει που η κρίση στην ευρωζώνη βρίσκεται πάλι στο «κόκ­κινο»;

● Τι σημασία έχει που η ένταση της κρίσης υποχρεώνει όλες τις ευρωπαϊ­κές χώρες να κάνουν στροφή προς τις εθνικές πολιτικές βάζοντας σε δεύτε­ρη μοίρα τη γερμανικής έμπνευσης ευρω-«συνεννόηση» και την επιβλη­θείσα από τη Γερμανία παράλογη και καταστροφική λιτότητα;

● Τι σημασία έχει που η μοίρα της Ελ­λάδας και το μέλλον της στο ευρώ δεν σχετίζονται πλέον τόσο με τα (τιναγ­μένα στον αέρα) δημοσιονομικά της και τις διαβόητες «μεταρρυθμίσεις» όσο με την πορεία της ευρωζώνης στο σύνολό της;

Και οι «δικοί μας» και οι ξένοι, τον χα­βά τους. Μόνο που, από όσα βλέπουμε να εκτυλίσσονται στη χώρα μας, ένα εί­ναι βέβαιο: ο κόσμος δεν τους πιστεύει πια. Ήδη γνωρίζει πως το «ναι σε όλα» των ελληνικών πολιτικών ηγεσιών φέρνει ακόμη πιο κοντά ην καταστροφή και της κοινωνίας και της χώρας...

Φωτιά στον πυρήνα του ευρώ 

Ο συναγερμός που έχει χτυπήσει στην Ευρώπη και η πολιτική κρίση που αρχίζει να διαφαίνεται στις λεγόμενες σκληροπυρηνικές χώρες της ζώνης του ευρώ έχουν άμεσο αντίκτυπο στη χώ­ρα μας. Οι πολιτικοί αρχηγοί δείχνουν να μην αντιλαμβάνονται το τσουνάμι των εξελίξεων που μας περιμένει και θεωρούν – λανθασμένα – ότι, εάν υπάρξει συγκυβέρνηση της Ν.Δ. με το ΠΑΣΟΚ, εάν λαμβάνονται συνεχώς μέ­τρα και συνεχίσουμε να λέμε «ναι σε όλα» στην τρόικα, «θα τη βγάζουμε κα­θαρή».

Μόνο που η παραίτηση της κυβέρ­νησης της Ολλανδίας δείχνει άλλα: ότι από εδώ και πέρα δεν θα υπάρχει μια ενιαία φωνή ούτε μέσα στο μπλοκ των αυστηρών χωρών, οι οποίες, έστω και με διάφορα τερτίπια, υποχωρούσαν στην παραχώρηση βοήθειας προς τον Νότο και ιδιαίτερα προς την Ελλάδα, για το καλό της ενότητας της ευρωζώνης.

Τώρα η φωτιά βρίσκεται στον πυρή­να του ευρώ και υπάρχουν ενδείξεις ότι οι αγορές, μέσω των διαβόητων οί­κων αξιολόγησης, στοχεύουν να αποδομήσουν τα «τρία Α». Μετά τη Γαλλία, η Ολλανδία είναι η επόμενη και παρα­μένουν μόνο η Γερμανία, η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο και η Αυστρία με άριστη πιστοληπτική ικανότητα.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σημά­νει συναγερμός και υπάρχουν φόβοι ότι η κρίση χρέους αναζωπυρώνεται πριν καν καταλαγιάσει και χτυπάει όλα τα μέτωπα. Οι δανειακές ανάγκες της Ισπανίας δεν είναι πλέον το μόνο ζητούμενο και ο πανικός είναι τόσο έκ­δηλος, ώστε οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών έχουν ανασύρει από τα συρτά­ρια τους την πρόταση έκδοσης ευρωομολόγου. 

Εποχή... προ μνημονίου! 

Την ίδια στιγμή όμως στην Αθήνα οι μόνιμοι ελεγκτές της τρόικας, που συνεχίζουν να κάνουν φύλλο και φτε­ρό το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, στέλνουν ραβασάκια στους προϊστα­μένους τους ότι η κατάσταση στα δημοσιονομικά της χώρας τείνει να ξε­φύγει και να επιστρέψει σε επίπεδα προ μνημονίου! Η υψηλότερη ύφεση, την οποία έχει επιβεβαιώσει και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, είναι μόνο η αρχή.

Βρισκόμαστε στον πέμπτο μήνα του 2012 και ήδη οι προβλέψεις έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω μία φορά, με την ύφεση να φθάνει το 5% από 3,2% που ήταν η αρχική εκτίμηση των Βρυξελλών. Ο αριθμός αυτός αναμένεται να αναθεωρηθεί προς τα πάνω τον Σεπτέμβριο, όταν οι τροϊκανοί θα αντιληφθούν (άλλη μια φορά καθυ­στερημένα) τις επιπτώσεις των μέτρων που μας περιμένουν τον Ιούνιο.

Αυτό σημαίνει ότι τινάζεται στον αέ­ρα το δεύτερο δάνειο πριν καν αρχίσει να εκταμιεύεται. Πολλοί τείνουν να ξεχάσουν ότι η Ελλάδα ακόμα λαμβά­νει τις δόσεις του πρώτου δανείου και ότι τον Μάρτιο τα χρήματα που ελή­φθησαν αφορούσαν μόνο το σκέλος στήριξης των τραπεζών. Τείνουν να ξεχάσουν επίσης ότι τα 130 δισ. ευρώ υπάρχουν ακόμα μόνο ως πολιτική απόφαση, που μπορεί να έχει υπο­γραφεί από την Ε.Ε., αλλά ακόμη δεν έχουν ξεκαθαρίσει οι όροι της εκταμί­ευσης των δόσεων.

Εδώ ελλοχεύει ένας μεγάλος κίνδυ­νος για τη χώρα μας. Η κρίση χρέους, η οποία τώρα μετατρέπεται σε πολιτική, δείχνει ότι η ευρωζώνη δεν θα αποφασίζει και σίγουρα δεν θα μιλάει με μια φωνή. Πλέον τα κριτήρια για τις αποφάσεις δεν θα είναι εάν λάβαμε τα μέτρα και εάν πετύχαμε τους δημοσιονομικούς στόχους (που δεν τους πετυ­χαίνουμε), αλλά και τι γίνεται στα κοι­νοβούλια και τις κυβερνήσεις των άλλων χωρών.

Πρώτα το «σπίτι» του 

Για να το πούμε με πιο απλά λόγια, ο καθένας θα σκέφτεται το σπίτι του και οι εθνικές πολιτικές θα έχουν τον πρώ­το και τον τελευταίο λόγο. Οι πιο απαισιόδοξοι θεωρούν ότι, εάν η Ολλανδία χάσει την πιστοληπτική ικανότητα των «τριών Α», θα μπούμε στην αρχή του τέλους του ευρώ. Οι δείκτες που δημοσιοποίησε η Eurostat δείχνουν αυξημένα χρέη σε όλες τις χώρες, παρά τα πακέτα λιτότητας, γεγονός που θα φέρει τις κυβερνήσεις αντιμέτωπες με τους λαούς τους, οι οποίοι, βλέποντας το πάθημα της Ελλάδας, θα αντιδράσουν σε οποιαδήποτε νέα πακέτα.

Την αρχή έκανε ο Γάλλος υποψήφιος Φρανσουά Ολάντ με τις δηλώσεις του κατά των τεχνοκρατών των Βρυξελλών και ακολούθησε το ακροδεξιό ολλανδικό κόμμα, που έριξε την κυβέρνη­ση συνασπισμού του Μαρκ Ρούτε. Να υπενθυμίσουμε ότι οι Ολλανδοί αύξη­σαν το έλλειμμά τους μόλις στο 4,3% και όλο το «κακό» έγινε για πακέτο λι­τότητας της τάξεως του 1,3% του ΑΕΠ, όταν στην Ελλάδα και την Ισπανία μιλά­με για «προσαρμογές» σε πολλαπλάσια ποσοστά επί του ΑΕΠ.

Η εικόνα δείχνει ότι δυναμώνουν τα αντιευρωπαϊκά μέτωπα, κινήματα και κόμματα, τη στιγμή που το μέτωπο του χρέους παραμένει ανοικτό, όπως και αυτό της παγκόσμιας αμφισβήτησης για το αν υπάρχουν στην Ε.Ε. πολιτικοί ηγέτες ικανοί να λάβουν ορθές αποφά­σεις και να διαχειριστούν την κρίση.

Μάλιστα στην Ουάσιγκτον, την περα­σμένη εβδομάδα, οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών «τα άκουσαν» για τα καλά από τους εκπροσώπους των αναπτυσσόμενων χωρών, με τις ΗΠΑ να χα­μογελούν με ικανοποίηση για την τάση που δημιουργείται να δοθούν αυξημέ­νες εξουσίες στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και εποπτεία εντός της Ε.Ε. 

Στον κόσμο τους 

Σε όλα αυτά η Ελλάδα δείχνει να κω­φεύει. Η παρουσία στα συμβούλια και τα κέντρα των αποφάσεων είναι ανύ­παρκτη. Ακόμη και ο πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος είναι απών. Προ­φανώς τηρεί σιγή ιχθύος και κρατά χαμηλό προφίλ περιμένοντας να δει το αποτέλεσμα της κάλπης. Ελπίζει σε μια περίοπτη θέση μετεκλογικά και, για να μην δυσαρεστήσει τα δύο μεγάλα κόμματα, μένει στο περιθώριο, αφανής. Εις βάρος της χώρας όμως.

Ο κίνδυνος μιας απόφασης «ξαφ­νικού θανάτου» (suddent death) δεν μπορεί να αποκλειστεί. Ιδιαίτερα με­τά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης της ΤτΕ. Σε μια δεύτερη ανάγνωση, οι αριθ­μοί που παρουσίασε ο Γ. Προβόπουλος μάλλον δείχνουν ότι το περιθώριο για ανάκαμψη της Ελλάδας χάθηκε. Σε αυ­τό το συμπέρασμα, αργά ή γρήγορα, θα φτάσουν – αν δεν έχουν ήδη φτά­σει – όχι μόνο οι δανειστές, αλλά και οι αγορές:

● Η ύφεση δεν πρόκειται να επιτρέ­ψει πρωτογενή πλεονάσματα το 2013 – όρος στον οποίο βασίστηκε η δεύ­τερη δανειακή σύμβαση. Επιπλέον η ύφεση είναι ανασταλτικός παράγοντας για τη μείωση του ελλείμματος και του χρέους, επίσης βασικός όρος του δεύ­τερου δανείου.

● Η μείωση του ελλείμματος το 2011 στο 9,1% έγινε ύστερα από διάφορες λογιστικές αλχημείες και νέο φούσκω­μα του ελλείμματος του 2009 και του 2010. Διαφορετικά θα είχε κλείσει κο­ντά στο 10%.Το γεγονός πέρασε στα ψιλά της ειδησεογραφίας, όμως η πα­ταγώδης αποτυχία της δημοσιονομικής προσαρμογής παραμένει και θα φανεί εκ νέου όταν θα υπάρξει νέα αναπροσαρμογή των μεγεθών τον Σεπτέμβριο από την Eurostat. Κοινώς, ύστερα από όλες τις περικοπές, προκοπή δεν βλέ­πουμε ούτε στους αριθμούς.

● Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τείνει να οδηγηθεί σε φιάσκο, ενώ οι συνέπειες από το «κούρεμα»δεν έχουν ακόμη αποσαφηνιστεί πλήρως. Επιπλέον το τραπεζικό σύστημα της χώρας μας δεν φαίνεται να μπορεί να ανακάμψει άμεσα. Συνεπώς νοσεί και η επιχείρηση... ανάπτυξης, για την οποία όλοι μιλούν, αλλά κανείς δεν μπορεί να περιγράψει πώς θα γίνει πράξη.

Όλα αυτά θα φέρουν μια παράταση της δημοσιονομικής προσαρμογής μέ­χρι το 2015 ή και το 2016, την οποία έχει ήδη αποφασίσει η τρόικα. Η παρά­ταση όμως δεν σημαίνει ότι γλιτώνου­με τα μέτρα, τα οποία θα λάβουμε μέ­χρι... κεραίας. Μήπως όμως πρόκειται για μια προσωρινή απόφαση μέχρι να δουν τι θα κάνουν με τη χώρα μας; Μέ­νει να το δούμε...