Η ισπανική γρίπη, η πανδημία και η Ελλάδα

Από το Euro2day

Του Dr Money

Η ισπανική γρίπη (influenza) εκτιμάται ότι σκότωσε μεταξύ 50 και 100 εκατ. ανθρώπους σε όλο τον κόσμο από το 1918 μέχρι τα τέλη του 1920. Ίσως είναι άδικο που η συγκεκριμένη γρίπη ονομάστηκε ισπανική, γιατί αποδεδειγμένα πρωτοεμφανίστηκε σε άλλες χώρες νωρίτερα. Όμως, το γεγονός αποκρύφθηκε γιατί οι κυβερνήσεις είχαν επιβάλει λογοκρισία στον Τύπο, καθότι οι χώρες τους συμμετείχαν στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και δεν ήθελαν να επηρεαστεί το ηθικό του κόσμου.


Η σημερινή κρίση χρέους στην ευρωζώνη ξεκίνησε από άλλα κράτη, όπως η Ελλάδα, όμως έχει μεταδοθεί στην Ισπανία. Η ισπανική οικονομική κρίση δεν πρόκειται να προκαλέσει τον θάνατο τόσων ανθρώπων, αλλά μπορεί κάλλιστα να προκαλέσει την κατάρρευση του μεγαλύτερου χρηματοοικονομικού περάματος στην Ιστορία, του ευρώ.

Με την απόδοση του 10ετούς ισπανικού ομολόγου στα επίπεδα του 6%, δηλαδή στο σημείο όπου βρισκόταν το αντίστοιχο ελληνικό τον Μάρτιο του 2010, οι αγορές δείχνουν να επικεντρώνουν την προσοχή τους εκεί. Και μπορεί ο κ. Nowotny, διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Αυστρίας και μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ, να επιμένει ότι η Ελλάδα είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της ευρωζώνης, οι αγορές όμως μάλλον διαφωνούν.

Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί συμβαίνει κάτι τέτοιο. Με την ισπανική οικονομία σε ύφεση και το ποσοστό ανεργίας σταθερά πάνω από το 20% και σε άνοδο, η μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 5,3% φέτος και στο 3% του χρόνου μοιάζει πολύ δύσκολο. Ακόμη περισσότερο όταν οι 17 περιοχές της χώρας αντιπροσωπεύουν πάνω από το 35% των συνολικών κρατικών δαπανών της και διαθέτουν δικές τους εκλεγμένες κυβερνήσεις με μεγάλα περιθώρια αυτονομίας.

Από την άλλη πλευρά, το δημόσιο χρέος της Ισπανίας είναι χαμηλό από τη στιγμή όπου βρίσκεται κοντά στο 70% του ΑΕΠ. Όμως, πλησιάζει το 87% του ΑΕΠ αν συνυπολογιστούν τα χρέη των διαφόρων περιφερειών και τα εγγυημένα χρέη των τραπεζών.

Το νούμερο μπορεί πολύ εύκολα να ξεπεράσει το 100% του ΑΕΠ αν οι ισπανικές τράπεζες χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση, καθώς η κρίση χρέους, η ύφεση και η περαιτέρω υποχώρηση των τιμών των ακινήτων δημιουργούν μεγαλύτερες κεφαλαιακές ανάγκες.

Τα φθηνά τριετή δάνεια από την ΕΚΤ μέσω του LTRO του Δεκεμβρίου 2011 και του περασμένου Φεβρουαρίου ενίσχυσαν τη ρευστότητα των ισπανικών τραπεζών, ένα μέρος της οποίας διοχετεύθηκε σε αγορές κρατικών ομολόγων, συμπιέζοντας προσωρινά τις αποδόσεις τους. Σύμφωνα με την JP Morgan, oι ισπανικές τράπεζες δεν έχουν χρησιμοποιήσει κάπου 90 δισ. ευρώ από αυτά τα λεφτά.

Είναι όντως πολλά λεφτά, αλλά θα πρέπει κανείς να λάβει υπόψη του δύο ακόμη πράγματα:

Οι ισπανικές τράπεζες εκτιμάται ότι έχουν χάσει πάνω από 80 δισ. ευρώ τους τελευταίους 9 μήνες, κάπου 10 δισ. ευρώ κατά μέσο όρο κάθε μήνα. Αν λοιπόν η αιμορραγία των καταθέσεων συνεχιστεί με αυτόν τον ρυθμό, τα πιστωτικά ιδρύματα της συμπαθούς χώρας θα χρειαστούν τα μισά από τα εναπομείναντα λεφτά των LTROs μέσα στο καλοκαίρι.

Όμως, τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας της Ιβηρικής θα χρειαστούν επίσης ρευστότητα για να αποπληρώσουν μέρος τουλάχιστον από τα 86 δισ. ευρώ σε τραπεζικά ομόλογα που λήγουν μέχρι το τέλος του 2012.

Με δεδομένο ότι όλες, εκτός από τις 2-3 μεγαλύτερες τράπεζες, δεν έχουν πρόσβαση στις αγορές χονδρικής, θα πρέπει να υποθέσουμε ότι τα μισά τουλάχιστον από τα 86 δισ. θα πρέπει να αποπληρωθούν.

Οι ανάγκες τους σε ρευστότητα δεν σταματάνε εδώ, καθότι η Ισπανία θα πρέπει να δανειστεί 30 δισ. ευρώ για να καλύψει τις ανάγκες του προϋπολογισμού πλέον των κρατικών ομολόγων που λήγουν.

Αναμφισβήτητα, η ΕΚΤ θα μπορούσε να τις βοηθήσει με την παροχή ρευστότητας. Όμως, είναι ήδη σαφές ότι οι της Bundesbank και Γερμανοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι δεν βλέπουν τη συγκεκριμένη πρακτική με καλό μάτι.

Υπό αυτές τις συνθήκες, δεν εκπλήσσει που η Ισπανία έχει μπει στο στόχαστρο των αγορών και η σύγχρονη ισπανική κρίση απειλεί με πανδημία την ευρωζώνη.