Η «δικομματική εναλλαγή» έχει... φρακάρει

Από Το Ποντίκι 19.4.2012 (απ' όπου και το σκίτσο του Πάνου)

Η τελευταία – πριν από το βράδυ των εκλογών – δημοσιεύσιμη έρευνα της Pulse RC για «Το Ποντίκι», τρεις εβδομάδες πριν από το στήσιμο της κάλπης, είναι αδιάψευστος μάρτυρας της πολιτικής ρευστότητας. Το εντυπωσιακό ωστόσο δεν είναι η από μηνών καταγεγραμμένη ρευστότητα, αλλά η δυσκολία των εταίρων του πάλαι ποτέ δικομματισμού» να προσεγγίσουν (και... οι δύο μαζί) το ποσοστό - ορόσημο 50%.


Για όσους μελέτησαν προσεκτικά την έρευνα της Pulse RC για το «Π» την περασμένη εβδομάδα, τα σημερινά ευρήματα δεν αποτελούν έκπληξη, αφού επιβεβαιώνεται το συμπέρασμα ότι ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. δυσκολεύονται πολύ να προσελκύσουν το εκλογικό τους κοινό του 2009. Ίσως οι πιο χαρακτηριστικοί πίνακες της σημερινής δημοσκόπησης είναι αυτοί που καταδεικνύουν την εξαιρετικά χαμηλή συσπείρωση των δύο κομμάτων.

Παρότι οι αναποφάσιστοι μειώνονται και όλα δείχνουν ότι η αποχή από την κάλπη δεν θα είναι υψηλή, οι ψηφοφόροι των δύο αυτών κομμάτων τα εγκαταλείπουν σε μεγάλους αριθμούς.

Ειδικότερα οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ (συσπείρωση μόλις 27% και διαρροή προς τη Ν.Δ. μόλις 4,5%) φεύγουν κυριολεκτικά... προς κάθε κατεύθυνση, κυρίως όμως προς τα αριστερά του και προς κατευθύνσεις μη διευκρινισμένες λόγω των ελαχίστων δειγμάτων.

Αν συνυπολογίσουμε ότι και οι ψηφοφόροι της Ν.Δ. φεύγουν – σταθερά δε στις τελευταίες έρευνες – κυρίως προς τα άλλα κόμματα της Δεξιάς, αλλά όχι προς το ΠΑΣΟΚ, ένα εντυπωσιακό συμπέρασμα είναι ότι η περίφημη «δικομματική εναλλαγή» έχει φρακάρει και πλέον δεν λειτουργεί.

Σε αυτά τα δεδομένα μπορούμε να προσθέσουμε και το εύρημα ότι λίγο λιγότεροι από το 50% των ψηφοφόρων ψηφίζουν με κριτήριο την επιλογή διακυβέρνησης. Εδώ, εκτός από τη διαπίστωση περί υψηλού ποσοστού «τιμωρητικής» ψήφου, μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι πλέον η επιλογή της «ψήφου διακυβέρνησης» υπερβαίνει κατά 50% την καθαρή πρόθεση ψήφου που συγκεντρώνουν ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. μαζί (29,5%)!

Μήπως λοιπόν έχουμε ένα νέο πολιτικό φαινόμενο, δηλαδή την αρχή της απαγκίστρωσης των ψηφοφόρων από τα δύο – τέως – μεγάλα κόμματα ως λύσεις διακυβέρνησης;

Προφανώς κανένα από τα πολλά ερωτήματα, τα οποία θέτουν οι δημοσκοπήσεις, δεν μπορεί να απαντηθεί πριν από τη βραδιά των εκλογών. Πολλά δεδομένα θα πρέπει να συνεκτιμηθούν με βάση το εκλογικό αποτέλεσμα. Όμως, όποιο κι αν είναι αυτό, οι δημοσκοπήσεις προϊδεάζουν με σαφήνεια για το τέλος του πολιτικού σκηνικού της μεταπολίτευσης.

Θα μπορούσαμε να προδικάσουμε την αντικατάσταση του δικομματισμού από ένα είδος... διπολισμού. Ποιος όμως βάζει το χέρι του στη φωτιά για τα σχήματα που θα αποτελούν τους δύο πόλους ενός διπολισμού; Πριν από το εκλογικό αποτέλεσμα καμιά πρόβλεψη δεν είναι έγκυρη.

Όπως καμιά πρόβλεψη δεν είναι έγκυρη πριν κριθεί η πορεία της χώρας για τα επόμενα χρόνια. Και γι’ αυτό όμως ο καθοριστικός παράγοντας θα είναι ο ελληνικός λαός. Ας περιμένουμε λοιπόν την... ετυμηγορία του. 

Από τον Μάρτιο του 2010 έως σήμερα, το ΚΚΕ από το 7% έφτασε στο 8,5%, ο ΣΥΡΙΖΑ από το 4% στο 9%, οι Οικολόγοι Πράσινοι από το 1% στο 3% και η ΔΗΜΑΡ (μεταξύ Φεβρουαρίου 2011 και σήμερα) από το 2% στο 7%. Πάντα ενδιαφέρουσα η «μάχη» στην ευρύτερη Αριστερά.

Από τον Μάρτιο του 2010 έως σήμερα ο ΛΑΟΣ από 6% πήγε στο 2,5%. Η Δημοκρατική Συμμαχία από τον Φεβρουάριο του 2011 ποτέ δεν έπιασε το 3%. Η Χρυσή Αυγή από τον Φεβρουάριο του 2012 από το 2% έπιασε το 4,5%, ενώ οι Ανεξάρτητοι Έλληνες μέσα σε ένα δίμηνο από το 5% έπιασαν ήδη το 8%.

Η μείωση των αναποφάσιστων φαίνεται να είναι αυτή που ισορροπεί τη διάθεση ψήφου μεταξύ της «τιμωρίας» και της «απόφασης για διακυβέρνηση». Αν όμως και με αυτή την εξισορρόπηση παραμένει ο κατακερματισμός, τότε τι να υποθέσουμε για την «καταλληλότητα» ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ.;

Τα ποσοστά λευκού, άκυρου, αποχής δεν γνώρισαν ποτέ μεγάλη διακύμανση. Με μικρότερο ποσοστό το 6,5% και μεγαλύτερο το 10,5%, σήμερα βρίσκονται στον μέσο όρο. Αναποφάσιστοι και μη απαντώντες όμως μειώνονται σταθερά το τελευταίο τρίμηνο. Κακό το μαντάτο για τους «μεγάλους»...

Η χειροτέρευση της οικονομικής κατάστασης για το 86% των ερωτηθέντων την τελευταία διετία είναι ένα καταλυτικό ποσοστό, το οποίο εν πολλοίς εξηγεί και τη ρευστοποίηση και την αβεβαιότητα για το εκλογικό αποτέλεσμα. Το υπόλοιπο 14% δεν είναι εκλογικά καθοριστικό.




Μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου του 2012 το ποσοστό της οργισμένης και τιμωρητικής ψήφου επί του συνόλου υποχωρεί αλλάζοντας θέση με τη διάθεση ψήφου για επιλογή διακυβέρνησης. Ωστόσο η αλλαγή αυτή δεν μπορεί να εκληφθεί ως υποχώρηση της οργής...




Εντυπωσιακό είναι ότι τα μεγαλύτερα ποσοστά τιμωρητικής ψήφου εντοπίζονται στους ψηφοφόρους των δύο «μεγάλων» κομμάτων του 2009, τη στιγμή που οι ψηφοφόροι των άλλων κομμάτων μοιάζουν περισσότερο «ψύχραιμοι». Ενδιαφέρουσα επισήμανση προς όσους μιλούν για... «έξαλλα άκρα»!




Από όσους απάντησαν ότι η οικονομική τους κατάσταση χειροτέρεψε στη διετία, τα τρία τέταρτα θα ψηφίσουν με αυτό το κριτήριο ως πρώτο. Εκτός από την οργή, λοιπόν, υπάρχει και η απογοήτευση για την προσωπική κατάσταση των ανθρώπων που θα προσέλθουν στην κάλπη της 6ης Μαΐου...

Μεταξύ αυτών που θα ψηφίσουν με κριτήριο την επιδείνωση της οικονομικής τους κατάστασης οι περισσότερο απογοητευμένοι είναι οι ψηφοφόροι της Ν.Δ. Οι ψηφοφόροι των «άλλων» κομμάτων εμφανίζουν λίγο μεγαλύτερη άρνηση να ψηφίσουν με το κριτήριο αυτό.