Πολιτικό νεκροταφείο

Από Τα Νέα

Του Ρούσσου Βρανά

Παπανδρέου. Μπερλουσκόνι (Ιταλία). Κάουεν (Ιρλανδία). Ραντιτσόβα (Σλοβακία). Πάχορ (Σλοβενία). Ρούτε (Ολλανδία). Μέσα σε ένα χρόνο η κρίση του ευρώ έχει καταπιεί τόσο πολλούς ηγέτες, που το ευρωπαϊκό τοπίο αρχίζει να μοιάζει με πολιτικό νεκροταφείο.

Οι κατεστημένες πολιτικές ελίτ της Ευρώπης πασχίζουν εδώ και δύο χρόνια να σώσουν το ευρωπαϊκό νόμισμα, αναζητώντας τη σωτηρία του σε ένα πρόγραμμα εξοντωτικής λιτότητας. Μέσα σε ένα τριήμερο, οι μεγάλες διαδηλώσεις στην Πράγα το Σάββατο, οι εκλογές στη Γαλλία την Κυριακή και η κατάρρευση της κυβέρνησης στην Ολλανδία τη Δευτέρα έδειξαν ότι οι επιλογές και οι προσταγές αυτής της ελίτ έχουν αρχίσει πια να αμφισβητούνται μαζικά από τους λαούς στους δρόμους και στις κάλπες.


Το παράξενο είναι πως, παρ' όλα αυτά, «οι ευρωπαίοι ηγέτες δείχνουν αποφασισμένοι να οδηγήσουν τις οικονομίες τους και τις κοινωνίες τους στον γκρεμό», διαπιστώνει ο οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν. Έχει άραγε ακόμη νόημα να συνεχίζονται οι άγονες συζητήσεις για τις «άσωτες» χώρες του ευρωπαϊκού Νότου που ζούσαν «πέρα από τις δυνατότητές τους»;

Οι χώρες αυτές είναι σήμερα πιασμένες στην παγίδα του χρέους, αλλά το πρόβλημα έχει πάψει πια να είναι μόνο δικό τους. Η κρίση δεν αφορά μόνο το ελληνολατινικό μπλοκ. Το έχει πια ξεπεράσει. Πρώτη φορά, μια κυβέρνηση του ευρωπαϊκού Βορρά, από εκείνες μάλιστα που συγκροτούσαν τον σκληρό πυρήνα του ευρώ, κατέρρευσε κάτω από το βάρος αυτής της κρίσης.

Και όπως προβλέπει ο ολλανδός πολιτικός επιστήμονας Πάουλ Νιούενμπουργκ, οι επόμενες ολλανδικές εκλογές θα έχουν ως επίκεντρό τους το ζήτημα της Ευρώπης, ίσως και την επιστροφή στο ολλανδικό εθνικό νόμισμα.

Ώσπου να ξεσπάσει η κρίση, εμείς οι ευρωπαίοι πολίτες είχαμε λίγο - πολύ την εντύπωση πως ζούσαμε όλοι στον ίδιο κόσμο. Ύστερα, καθώς ξαφνικά μεταβάλλονταν σε ανδράποδα για χρέη που δεν ήταν δικά τους, οι πολίτες που ζούσαν στις πιο χρεωμένες χώρες άρχισαν να παρακολουθούν τη ζωή τους να ξεφεύγει από τα χέρια τους και να διολισθαίνει συνεχώς στο επίπεδο του τρίτου κόσμου.

Γι' αυτούς τους πολίτες, ο πρώτος κόσμος γινόταν γοργά τρίτος. Τότε ακριβώς ο οικονομολόγος Μπερνάρ Κοντ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μπορντό, άρχισε να παρατηρεί μια διαδικασία προϊούσας τριτοκοσμοποίησης των λαών των περιφερειακών χωρών της Ευρώπης.

Έβλεπαν το μέλλον τους να περνά αδυσώπητα από εκεί όπου είχαν περάσει κάποτε οι χρεωμένοι λαοί του Μεξικού, του Περού, της Αργεντινής, των Φιλιππίνων, της Ταϊλάνδης, με ανάλογες συνέπειες: καταστροφή της εργασίας τους, έκπτωση της υγείας τους, λεηλασία του εθνικού πλούτου τους.

Οι χώρες του ευρώ είχαν πιστέψει πως χάρη στο ευρωπαϊκό νόμισμα βρίσκονταν στο απυρόβλητο. Η κρίση σήμερα αγγίζει ακόμη και τον πιο σκληρό πυρήνα του. Για να επαληθευτεί ακόμη μία φορά αυτό που ήταν πάντα γνωστό από την οικονομική ιστορία: το νόμισμα δεν κάνει τη χώρα, η χώρα κάνει το νόμισμα.