Νέο χτύπημα στους μισθούς από 14 Μαΐου

Το νέο κύμα περικοπών αναμένεται να επέλθει μέσω των ατομικών συμβάσεων

Από Το Βήμα

Του Κώστα Παπαδή

Στο τέλος των μισθών οδηγείται ο ιδιωτικός τομέας, καθώς καμία κλαδική σύμβαση εργασίας δεν έχει υπογραφεί μετά τη 14η Φεβρουαρίου, οπότε ετέθη σε ισχύ το νέο μνημόνιο που ισοπεδώνει τις αμοιβές του συνόλου των εργαζόμενων του ιδιωτικού τομέα. Ως εκ τούτου μετά τη 14η Μαΐου – οπότε λήγει η τρίμηνη μετενέργεια των συμβάσεων – το σύνολο των αμοιβών είτε θα οδηγηθούν αυτομάτως είτε θα «πιεστούν» να προσαρμοστούν σταδιακά προς τα κατώτατα όρια της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.

Ήδη οι αμοιβές του ιδιωτικού τομέα έχουν μειωθεί περίπου κατά 40% την τελευταία διετία. Το 2010 οι απώλειες ήταν μεσοσταθμικά 14,3% σύμφωνα με τα στοιχεία του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ενώ το 2012 υπολογίζεται ότι θα μειωθούν τουλάχιστον κατά 25%.


«Το ύψος των απωλειών θα κινηθεί σε αυτά τα επίπεδα εφόσον δεν υπάρξει κατάρρευση των αμοιβών μετά τη 14η Μαΐου» τονίζει ο ειδικός γραμματέας του ΣΕΠΕ κ. Μ. Χάλαρης. Σε αντίθετη περίπτωση «θα μετρήσουμε» τραγικότερες συνέπειες στο ύψος των μισθών.

Το νέο κύμα μειώσεων θα επέλθει μέσω των ατομικών συμβάσεων μετά τη 14η Μαΐου, ημερομηνία κατά την οποία λήγει η τρίμηνη μετενέργεια των κλαδικών συμβάσεων που ήδη έχουν λήξει. Παρά τις εκκλήσεις του υπουργού Εργασίας κ. Γ. Κουτρουμάνη, δεν φαίνεται να υπογράφονται νέες κλαδικές εντός αυτής της προθεσμίας.

Χωρίς την υπογραφή των κλαδικών συμβάσεων εργασίας, το μόνο – προς τα κάτω – όριο αμοιβών που υφίσταται είναι οι κατώτατοι μισθοί οι οποίοι πλέον έχουν διαμορφωθεί στα 586 ευρώ και στα 510,95 ευρώ για τους εργαζόμενους ηλικίας κάτω των 25 ετών.

Σε ελάχιστους μήνες από σήμερα, εφόσον δεν υπάρξουν νέες κλαδικές συμβάσεις, η συντριπτική πλειονότητα των μισθών του ιδιωτικού τομέα θα κυμαίνεται στα όρια των μειωμένων κατώτατων αμοιβών της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Όλες οι κλαδικές αμοιβές σταδιακά θα συντείνουν προς αυτά τα όρια.

Τα επίσημα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας για τη χρονική περίοδο μετά τη 14η Φεβρουαρίου δείχνουν ήδη μεγάλες μειώσεις μισθών από 18% ως 35%. Στο διάστημα του ενάμιση μήνα που μεσολάβησε υπογράφηκαν 58 επιχειρησιακές συμβάσεις με μειώσεις μισθών που αφορούν 2.714 εργαζομένους.

Ταυτοχρόνως, διαστάσεις «επιδημίας» έχει λάβει η ανατροπή των υφιστάμενων αμοιβών μέσω της αλλαγής των ατομικών συμβάσεων. Το ίδιο χρονικό διάστημα 3.817 επιχειρήσεις προχώρησαν σε νέες ατομικές συμβάσεις με το προσωπικό τους – 17.557 άτομα – με μειώσεις μισθών που κυμαίνονται από 20% ως 28%.

Πολλές επιχειρήσεις προχωρούν στην εφαρμογή των δυνατοτήτων που τους δίνει ο νόμος μειώνουν δραματικά τις αμοιβές και αρνούνται να «συνεννοηθούν» ακόμη και με τις εργοδοτικές τους οργανώσεις. Απειλούν μάλιστα με αποχώρηση από τις οργανώσεις, κάτι που σημαίνει ότι δεν θα δεσμεύονται από το περιεχόμενο οποιασδήποτε σύμβασης υπογράψει η συνδικαλιστική τους οργάνωση.

Πρόσφατο παράδειγμα αποτελούν οι επιχειρήσεις στον χώρο του βιβλίου, όπου πάνω από 20 εκδότες και βιβλιοπώλες αποχώρησαν από τα σωματεία τους.

Το γεγονός αυτό δημιουργεί «κακό προηγούμενο» και για τις υπόλοιπες ομοειδείς επιχειρήσεις, οι οποίες αργά ή γρήγορα θα υποχρεωθούν να υιοθετήσουν ανάλογες μειώσεις μισθών, ώστε να αντέξουν τον ανταγωνισμό.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μετά την πάροδο της τρίμηνης προθεσμίας, εφόσον δεν υπάρξουν νέες συμβάσεις, οι μειώσεις των μισθών θα είναι ανεξέλεγκτες και ενδέχεται να ξεπεράσουν ακόμη και το 40%.

Μετά την πάροδο των τριών μηνών της μετενέργειας, οι αμοιβές των εργαζομένων επανέρχονται στον βασικό μισθό και διατηρούν μόνο – όπου υπάρχουν – τα εξής τέσσερα επιδόματα: ωρίμανσης, τέκνων, εκπαίδευσης και βαρέων επαγγελμάτων. Συνεπώς καταργούνται μια σειρά επιδομάτων που διαμορφώνουν κατά μεγάλο ποσοστό τις τελικές αμοιβές των εργαζομένων.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις νομικών, με τη λήξη της μετενέργειας οι αμοιβές θα μειώνονται αυτομάτως, δηλαδή θα τροποποιείται η ατομική σύμβαση εργασίας, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του εργαζομένου. Η σύμφωνη γνώμη του εργαζομένου χρειάζεται μόνο για το τμήμα της αμοιβής πέραν του κλιμακίου της σύμβασης. Κάτι τέτοιο θα προκαλέσει δραματικές μειώσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα.


Νέο πακέτο μέτρων

Νέο πακέτο μέτρων με στόχο τη μείωση του κόστους εργασίας στον ιδιωτικό τομέα αξιώνει η τρόικα και αναμένεται να τεθεί επί τάπητος μετά τις εκλογές. Οι εκπρόσωποι των δανειστών εκτιμούν ότι οι μισθοί δεν έχουν φθάσει ακόμη στο επιθυμητό επίπεδο ώστε να «λειτουργήσουν» θετικά στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας της εθνικής οικονομίας.

Στη λήψη επιπρόσθετων μέτρων οι δανειστές συνεπικουρούνται από μερίδα εργοδοτικών οργανώσεων της χώρας, οι οποίες – ανεπισήμως – έχουν δημιουργήσει την «ατζέντα» των επόμενων επώδυνων αλλαγών. Σε αυτές περιλαμβάνονται μέτρα όπως:

● Η περικοπή ενός επιπλέον μισθού ετησίως, πιθανότατα 14ου (δώρο Πάσχα και επίδομα αδείας).

● Η μείωση κατά 10 ημέρες της ετήσιας αδείας που δικαιούται ο μισθωτός.

● Η μείωση των προσαυξήσεων (από 75% σε 50% ή και 25%) με τις οποίες αμείβεται η απασχόληση σε Κυριακές και αργίες.

● Η εφαρμογή «σπαστού οκταώρου» (4 + 4 ώρες) εντός του 24ώρου.

● Η εφαρμογή του πενθημέρου με τρόπο ώστε η διήμερη ανάπαυση να μην είναι συνεχόμενη κ.λπ.

Μεγάλο μέρος από τα μέτρα αυτά αποτελούν αιτήματα των επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στον τουρισμό, οι οποίοι εκτιμούν ότι με την εφαρμογή τους θα μειωθεί περαιτέρω το εργατικό κόστος και θα καταστεί ανταγωνιστικότερο το τελικό παραγόμενο προϊόν.