Ιφιγένεια, Lehman Brothers ή... ανυπόληπτη χώρα;

Από topontiki.gr

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

Δύο χθεσινά πανομοιότυπα δημοσιεύματα, ένα στους Financial Times και ένα στη βελγική εφημερίδα De Standaard, λένε το ίδιο πράγμα: αν η Ελλάδα βγει από την ευρωζώνη, ο οικονομικός και πολιτικός σεισμός που θα προκληθεί θα αναγκάσει τη Γερμανία να δει κατάματα την κρίση και να αναλάβει την πρωτοβουλία και το ρίσκο να την αντιμετωπίσει. Την ίδια ώρα στις ΗΠΑ γράφουν πως οι Γερμανοί περιμένουν την ελληνική έξοδο για να κινητοποιηθούν.

Την ίδια ώρα στην ισχυρότερη χώρα της ευρωζώνης η βιομηχανική παραγωγή υποχωρεί κατά διπλάσιο ποσοστό από το αναμενόμενο, η Moody's υποβάθμισε το αξιόχρεο πολλών γερμανικών τραπεζών και θυγατρικών τους στο εξωτερικό, μεταξύ των οποίων η Commerzbank, δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Γερμανίας, και οι θυγατρικές της στη Νέα Υόρκη και στο Παρίσι. Αλλά και κάμποσες αυστριακές. Όλες με την αιτιολογία την πλημμελή αντιμετώπιση της κρίσης χρέους της ευρωζώνης.

Ο ισπανικός εφιάλτης δεν έχει τελειωμό και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα καταλήξει η προσπάθεια ενίσχυσης του χρηματοπιστωτικού της συστήματος, ενώ οι ανάγκες σε κεφάλαια τα οποία θα απορροφηθούν από την ισπανική τραπεζική φούσκα, αλλά και από το τεράστιο δημόσιο και περιφερειακό χρέος, είναι απροσδιόριστα.

Όμως η φόρμουλα της διαχείρισης του ισπανικού προβλήματος θα αποτελέσει μπούσουλα για την αντιμετώπιση της πολύ μεγαλύτερης ευρωπαϊκής τραπεζικής φούσκας, η οποία παραμένει ανέγγιχτη, παρότι αποτελεί πολύ σημαντικότερο συστημικό κίνδυνο από τα κρατικά χρέη. Άλλωστε η Γερμανία αρνείται συστηματικά να προσχωρήσει, όπως της ζητείται, στη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού ταμείου εγγύησης του χρέους της ευρωζώνης, όπως της έχει προταθεί από τον περασμένο Νοέμβριο.

Τώρα, πάντως, φαίνεται να το ξανασκέπτεται, υπό έναν όρο: ότι οι χώρες που θα μεταβιβάζουν χρέος στο εν λόγω ταμείο θα βάζουν ως ενέχυρο τα αποθέματά τους σε χρυσό, συνολικού ύψους 2,3 τρισ. ευρώ! Αυτή είναι η προϋπόθεση ώστε να κριθεί πως η λειτουργία του ταμείου... δεν παραβιάζει τις ευρωσυνθήκες και το γερμανικό σύνταγμα...

Την ίδια ώρα επισήμως η Γερμανία ζητάει από την Ισπανία «μνημόνιο» για να λάβει δανεισμό από το EFSF και τον ESM για λογαριασμό των τραπεζών της, ενώ γνωρίζει ότι οι μηχανισμοί της ευρωζώνης αδυνατούν να αναλάβουν το βάρος μιας συνολικής «διάσωσης» της χώρας αυτής της Ιβηρικής χερσονήσου.

Κοινώς ζητάει – επισήμως πάντα – από τον ισπανικό λαό να πάρει στην πλάτη του την τραπεζική φούσκα, όπως έγινε εν πολλοίς και στην Ελλάδα, παρότι γνωρίζει άριστα ότι αυτό είναι αδύνατον σε μια οικονομία που υποφέρει ήδη από τις συνέπειες της λιτότητας και την τεράστια ανεργία.

Όμως, ανεπισήμως, όπως έγραψε χθες η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, οι διαβουλεύσεις φαίνεται να καταλήγουν σε έναν... αναμενόμενο συμβιβασμό: ήδη συζητείται η δυνατότητα να δοθούν χρήματα από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης απευθείας στο ισπανικό Ταμείο Στήριξης Τραπεζών (FROB).

Η ισπανική κυβέρνηση, από την πλευρά της, θα δεσμευτεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του τραπεζικού τομέα, αλλά, σε αντίθεση με την Ελλάδα, χωρίς την υποχρέωση να λάβει μέτρα δημοσιονομικού χαρακτήρα και να προχωρήσει σε οικονομικές μεταρρυθμίσεις.

[Ανάλογη ρύθμιση ζητάει και η Κύπρος, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με τον εφιάλτη ενός δικού της «μνημονίου», του οποίου η κύρια συνέπεια – αν η δανειακή της σύμβαση συνταχθεί κατά το ελληνικό πρότυπο – θα είναι η δέσμευση των πλουτοπαραγωγικών πόρων της εν είδει εγγυήσεων. Με συνέπεια να παραδώσει τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών της και τα έσοδα από αυτές πριν καν τις εκμεταλλευθεί].

Την ίδια ώρα οι συνήθεις ύποπτοι – ΔΝΤ, Blackrock και κερδοσκόποι – πετούν στον συννεφιασμένο ισπανικό ουρανό βλέποντας τη χώρα να παραπατά αβοήθητη και να μεταβάλλεται συντόμως σε εύκολη λεία.

Η αμέσως διπλανή της Ισπανίας χώρα, στην οποία το «μνημόνιο» επιτυγχάνει, υποτίθεται, τους στόχους, η Πορτογαλία, βρίσκεται και αυτή μια ανάσα πριν από τη διεκδίκηση ενός δεύτερου πακέτου «στήριξης».

Λίγο παραδίπλα, στην Ιταλία, επισημαίνεται η «μεταρρυθμιστική κόπωση» της ιταλικής τεχνοκρατικής κυβέρνησης υπό τον πρώην επίτροπο και τραπεζίτη Μάριο Μόντι, η οποία βλέπει αφενός τα πολιτικά της στηρίγματα να τρίζουν επικίνδυνα και αφετέρου ότι από τη μια το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη και από την άλλη η ισπανική έκρηξη απειλεί πλέον ανοιχτά και την Ιταλία.

«Μέτωπο» Μόντι - Ολάντ;

Με όλα αυτά ως δεδομένα, ενώ Ομπάμα και Κάμερον ζητούν (από τη Γερμανία) το ταχύτερο δυνατόν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο εξόδου από την κρίση, η ιταλική εφημερίδα Il Messaggero γράφει ότι ο Μόντι και ο Ολάντ, στη συνάντησή τους στη Ρώμη, στις 14 Ιουνίου, αναμένεται να συγκροτήσουν ένα ανεπίσημο «μέτωπο» προκειμένου να πιέσουν ακόμη περισσότερο τη Γερμανία.

Ποιος είναι ο λόγος για τη σύμπηξη αυτού του «μετώπου»; Γράφει η Messaggero:

«Το Βερολίνο περιμένει την έξοδο της Αθήνας για να αρχίσουν, στη συνέχεια, οι διάφορες προσπάθειες στήριξης του ευρώ. Η πιθανότητα αυτή, όμως, κατατρομάζει τόσο τη Ρώμη όσο και το Παρίσι».

Όμως «η έξοδος της Ελλάδας θα λειτουργούσε στα γερμανικά σχέδια ως προειδοποίηση προς μη ενάρετες χώρες, σαν την Ιταλία». Συνεπώς «ο Ολάντ και ο Μόντι, την ερχόμενη Πέμπτη, αναμένεται να επισημοποιήσουν μια κοινή γραμμή, με σκοπό να ζητήσουν και τη συμμετοχή της Μεγάλης Βρετανίας, ώστε το Βερολίνο να νιώσει όλο και πιο έντονα ότι οδεύει προς ουσιαστική απομόνωση».

Γελοία και απαράσκευη

Το γενικό συμπέρασμα από τον παγκόσμιο διάλογο – όχι, αυτή τη φορά δεν πρόκειται για τους περίφημους εγχώριους εκβιασμούς της συμφοράς, αλλά για τα πραγματικά προβλήματα της κλυδωνιζόμενης ευρωζώνης – είναι ότι η μοίρα της Ελλάδας και η σχέση της με το ευρώ δεν κρίνεται στο αν θα κερδίσει τις εκλογές το ένα ή το άλλο κόμμα.

Στην πραγματικότητα κρίνεται στην εξέλιξη της κρίσης στην ευρωζώνη και στις πολιτικές αποφάσεις που θα προκριθούν κυρίως από τη Γερμανία, η οποία από την πλευρά της δεν διανοείται να αναλάβει το είδος της δράσης που της ζητούν εταίροι, τράπεζες και οι μεγάλες οικονομίες του κόσμου πριν διασφαλίσει την πλήρη κυριαρχία της στην Ευρώπη.

Αλήθεια είναι ότι η Γερμανία υφίσταται τεράστια πολιτική πίεση ώστε να εγγυηθεί τα χρέη της ευρωζώνης. Κοινώς να πληρώσει για τη διατήρηση του ευρώ.

Εξ ίσου αλήθεια όμως είναι πως, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, οι γερμανικές αποφάσεις θα κριθούν σε δύο επίπεδα:

● στην πραγματική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, η οποία διαλύεται υπό το βάρος της δολοφονικής πολιτικής των «μνημονίων»,

● αλλά και στη στάθμιση για τους κινδύνους και τις ωφέλειες που συνεπάγεται για τους γερμανικούς σχεδιασμούς η έξοδος της Ελλάδας από το ενιαίο νόμισμα.

Με άλλα λόγια στον εσωτερικό πολιτικό καυγά εξακολουθεί να υπάρχει ένα μεγάλο κενό: εκτός του ότι απουσιάζουν στρατηγικές και εθνικών διαστάσεων σχέδια αντιμετώπισης της κρίσης και επιβίωσης της χώρας, κανείς δεν συζητάει σοβαρά, κανείς δεν επεξεργάζεται σχέδια αντιμετώπισης εκτάκτου ανάγκης. Σαν η χώρα να βρίσκεται σε ένα ασφαλές λιμάνι, σαν να της αρκεί μια τεχνικού τύπου ρύθμιση για να βγει από την κρίση.

Το έχουμε ξαναπεί πολλές φορές και θα επιμείνουμε: Δεν είναι δυνατόν ολόκληρος ο πλανήτης να συζητάει για την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ ή ακόμη και για μια κολοσσιαία κρίση της ευρωζώνης και τα ελληνικά κόμματα να μην έχουν επεξεργαστεί εναλλακτικά σχέδια. Πολύ περισσότερο όταν η εσωτερική διαχείριση της χώρας, από όσους για πολλά χρόνια την κυβέρνησαν, φέρει τεράστιο μερίδιο ευθύνης για το σημερινό κατάντημα.

Άσχετα από το πόσο πιθανό ή απίθανο, πόσο εύκολο ή δύσκολο μπορεί να είναι ένα ενδεχόμενο, όταν η κρίση έχει μετατρέψει σε κουρελόχαρτα πάγιες πολιτικές και θεσμούς, μια χώρα που δεν προετοιμάζεται γι’ αυτό είναι απλώς αστεία και ανυπόληπτη. Την οποία κανείς δεν θα λάβει υπόψιν την κρίσιμη ώρα...

ΥΓ.: Και ας μην ξεχνάμε ότι η Τουρκία δεν αντιπροσωπεύεται κυρίως από τους χλευασμούς του Ερντογάν για την Ελλάδα που είναι έτοιμη να ξεπουλήσει τα νησιά της, αλλά από τις απολύτως πραγματικές, πολυποίκιλες και παντοιοτρόπως προβαλλόμενες βλέψεις της επί των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Οι βλέψεις αυτές, οι οποίες δεν ανακόπηκαν – αντιθέτως... – με την περίφημη πολιτική του «κατευνασμού», γίνονται πολύ πιο επίκαιρες και επικίνδυνες λόγω της κατάστασης χρεοκοπίας της Ελλάδας και της παράδοσης της χώρας στη διεθνή τοκογλυφία...