Ελλάδα, δυστυχισμένη χώρα...

Από την Καθημερινή

Της Ζέζας Ζήκου

Ο Αντώνης Σαμαράς ορκίστηκε πρωθυπουργός σε μία από τις κρισιμότερες στιγμές στην ιστορία της χώρας. Από εκεί και πέρα, όμως, ο πρωθυπουργός και τα κόμματα που τον στηρίζουν έχουν αναλάβει μια τεράστια ευθύνη: να μην καταστήσουν άνευ περιεχομένου το μήνυμα των εκλογών. Δηλαδή να μετατρέψουν μια καταστροφική πολιτική σε αναθεώρηση, με στόχο την εθνική ανάταση.

Υποψιάζομαι, όμως, όπως άλλωστε υποδηλώνει η σύνθεση της νέας 40μελούς (!) κυβέρνησης, δεν αντιλαμβάνονται το μέγεθος της κρίσης. Διότι, αν συνομολογήσουμε ότι η μοίρα της Ελλάδας είναι να κόβει μισθούς και να σφάζει συντάξεις, τότε ελάχιστη σημασία έχει αν ο Ηρώδης λέγεται Παπανδρέου ή Σαμαράς.


Η ελληνική κοινωνία βιώνει μια πρωτοφανή τραυματική εμπειρία. Η χώρα βρίσκεται σε ραγδαία κατάρρευση όχι μόνο οικονομική αλλά και κοινωνική και ψυχολογική. Η συσσωρευμένη ένταση, οργή, αγανάκτηση ή όπως αλλιώς θέλετε να το περιγράψετε αναζήτησε μια δικλίδα εκτόνωσης στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις.

Στη δημοκρατία άλλη διαδικασία εκτόνωσης του δημοσίου αισθήματος από τις εκλογές δεν υπάρχει. Και είναι αδύνατον να προχωρήσουμε στο όποιο επόμενο βήμα (ακόμη κι αν είναι ένα βήμα συνεργασίας όπως αυτό που επιχειρείται...) αν ο λαός δεν είχε την ευκαιρία να αποδώσει ευθύνες και να μοιράσει νέους τίτλους νομιμοποίησης. Ήταν ο μοναδικός τρόπος να διατηρήσουμε σ’ αυτήν την τραυματική περίοδο τη δημοκρατική μας συνοχή.

Όμως, έχει ήδη διαρραγεί ο εθνικός ιστός, όχι απλά ο πολιτικός, ο οικονομικός και ο δημοσιονομικός. Κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν και για τίποτα. Είναι αλήθεια ότι ο κοινωνικός ιστός δοκιμάζεται σοβαρά από την καλπάζουσα ανεργία και τη βαθιά παρατεταμένη ύφεση.

Οι πολίτες στενάζουν κάτω από δυσβάσταχτα βάρη, το άχθος ενός μηδαμινού γίγνεσθαι, αγωνιούν για το αύριο, πονούν για τη γενιά που πάει να χαθεί στη διευρυνόμενη δίνη. Παγωμένοι, απεύχονται το χειρότερο – μια πολυετή «κατοχή» χωρίς κήρυξη πολέμου.

Αλλά ο ιστός που έχει ολοφάνερα διαρραγεί είναι ο πολιτικός. Κόμματα θεσιθήρων, που συνέπρατταν για την κατάκτηση της εξουσίας, που δημοκοπούσαν τροποποιώντας το περιεχόμενο των λόγων τους ανάλογα με το κοινωνικό ρεύμα, βρίσκονται υπό διάλυση.

Μπροστά στο χείλος του γκρεμού, μπροστά στο φάντασμα της εθνικής κατάρρευσης, ενός εφιάλτη που δεν διαλύεται με το φως της ημέρας, οι πολιτικοί μοιάζουν μάλλον με μια χούφτα μοναχικών, που πασχίζουν να αποσείσουν το στίγμα του υπαίτιου, να αποδιώξουν την αποστροφή, την απάρνηση, το ανάθεμα των ψηφοφόρων, να προστατευθούν από την οργή και τη χλεύη τους, να σώσουν την πολιτική τους υπόσταση.

Και ενώ καταφεύγουν σε συγγνώμες, κωλοτούμπες, εξομολογήσεις, υπαναχωρήσεις, για να σωθούν οι ίδιοι, ταυτόχρονα αποκαλύπτουν τα λάθη, τις μεθοδεύσεις, τις αυταπάτες και τις απάτες και προσπαθούν να τα συγκαλύψουν με την εθνική συναίνεση.

Δημιουργείται ένα τεχνητό σύμπαν που με λίγη διαύγεια θα απογυμνωθεί. Η σκηνή της πολιτικής είναι σήμερα διάτρητη και μέσα από τις τρύπες της βλέπουμε πια μονάχα μάσκες και φυγάδες...

Παράδειγμα: Η αναδιάρθρωση του κράτους επιβάλλεται τώρα από την τρόικα. Ειδικοί των Βρυξελλών προσπαθούν να αναδιοργανώσουν το προβληματικό Δημόσιο. Αλλά είναι μια αναδιοργάνωση που έρχεται από ψηλά. Είμαι, ιδιαίτερα απαισιόδοξη όσον αφορά το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας.

Όλες οι στρατηγικές επιβίωσης καταρρέουν. Οι άνθρωποι δεν μπορούν πλέον να βρουν καταφύγιο πουθενά, ούτε στον ιδιωτικό τομέα ούτε στο κράτος. Η μεσαία τάξη καταστρέφεται. Η οικογένεια γίνεται όλο και πιο εύθραυστη και παίζει ολοένα και πιο δύσκολα τον προστατευτικό της ρόλο.

Όταν εξαφανίζονται ταυτόχρονα όλα τα μέσα προστασίας που διαθέτει μια κοινωνία, αυτό δημιουργεί μεγάλο κίνδυνο κοινωνικής έκρηξης.

Ολοφάνερα το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα έχει προ πολλού καταρρεύσει, όμως μια συντηρητική, αρτηριοσκληρωτική άποψη επιμένει να δίνει αηδιαστικό «φιλί ζωής» σε ένα άψυχο πτώμα. Υπάρχουν δύο αντίπαλα στρατόπεδα:

Από τη μια οι «φιλελεύθεροι», που είναι «προοδευτικοί» και «εκσυγχρονιστές», επειδή είναι «αντικρατιστές», «διεθνιστές». Πιστοί στη σωτήρια «παγκοσμιοποίηση», θέλουν την πληρέστερη δυνατή κατασφάλιση του ατόμου και της «ελευθερίας των αγορών».

Χλευάζουν και μυκτηρίζουν κάθε έννοια κοινωνικής συνοχής, κοινωνικής αλληλεγγύης, κράτους πρόνοιας, κάθε αίσθηση πατρίδας, καταγωγής και συνέχειας. Και αντιτάσσουν σε αυτή την εξιδανίκευση του ατομοκεντρικού πρωτογονισμού, μόνο και αποκλειστικά, σαν να μην υπάρχει άλλη πρόταση, έναν επίσης εφιάλτη: τα Μνημόνια.