Πλήρες μπάχαλο στη Μεσόγειο

Από Το Ποντίκι 1.9.2911

Στη δεκαετία του '80, με αφορμή τις ελληνοτουρκικές αντιπαραθέσεις για την υφαλοκρηπίδα, ένα σύνθημα ακουγόταν όλο και πιο συχνά: «Το Αιγαίο ανήκει στα ψάρια του». Έπειτα από μερικές δεκαετίες και με τις ανατροπές που έχει ζήσει η ανθρωπότητα, το ίδιο σύνθημα, ελαφρώς τροποποιημένο, μπορεί να χαρακτηρίσει τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή: «Η Μεσόγειος ανήκει στα ψάρια της».

Το κακό είναι πως η περιοχή, εκτός από πολύ καλό ψάρι, διαθέτει και αρκετά πλούσιο υπέδαφος... Κι όπως όλα δείχνουν, αυτό το πλούσιο σε υδρογονάνθρακες υπέδαφος αποτελεί τον βασικό λόγο για τις συνεχείς «εκρήξεις» που ακούγονται απ' όλες τις γωνιές αυτής της περιοχής του πλανήτη...


Στο προηγούμενο φύλλο του «Π» περιγράψαμε την οικονομική διάσταση του θέματος, μέσα από τις μάχες για τον έλεγχο των πεδίων πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Από αυτό το σημείο ξεκινάμε και αυτό το ρεπορτάζ, έτσι ώστε να δώσουμε τη διάσταση των σημερινών συσχετισμών: Πρόκειται για ένα... πλήρες μπάχαλο! Και το χειρότερο είναι πως κανένα «μέτωπο» δεν κλείνει!


Αντίθετα, οι «φωτιές» που μπήκαν από την αρχή του χρόνου και μέχρι τώρα φέρνουν πλήρη αποσταθεροποίηση και ολοκληρωτική ανατροπή των όσων ξέραμε μέχρι σήμερα. Το κακό είναι πως αυτές οι καταστάσεις είναι πολύ δύσκολο να επιλυθούν με διάλογο και συναίνεση. Η ιστορία έχει δείξει πως λύνονται με βίαιο τρόπο...

Το βασικό πεδίο διενέξεων αφορά τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες ή ΑΟΖ, όπως έχουν πλέον καθιερωθεί στην καθημερινή ορολογία. Και ακριβώς αυτό είναι που θυμίζει προς το παρόν πεδίο βολής, το οποίο τείνει να μετεξελιχθεί σε κανονικό θέατρο μαχών...



«Συνεννόηση»...

Οι μόνες περιοχές όπου (προς το παρόν) η χώρα μας δεν αντιμετωπίζει προβλήματα με την οριοθέτηση της ΑΟΖ βρίσκονται στα δυτικά. Με τους Ιταλούς φαίνεται πως τα έχουμε βρει ενώ κάποια μικροπροβληματάκια συνεννόησης με τα Τίρανα δεν προκαλούν (επαναλαμβάνουμε: προς το παρόν) κάποια ιδιαίτερη ανησυχία.

Για τον λόγο αυτό, μέσω του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, η ελληνική κυβέρνηση προωθεί τους διαγωνισμούς για να δώσει άδειες έρευνας υδρογονανθράκων στη συγκεκριμένη περιοχή. Από τα γεωλογικά και σεισμογραφικά στοιχεία προκύπτουν ισχυρές ενδείξεις για πεδία υδρογονανθράκων στην περιοχή της Ηπείρου, ανοικτά της Αχαΐας και στη Δυτική Πελοπόννησο.

Εάν ανακαλυφθεί πετρέλαιο ή φυσικό αέριο, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι δεν θα... ανοίξει η όρεξη των γειτόνων μας, οι οποίοι θα ζητήσουν μερίδιο από την πίτα.

Άλλωστε, οι δικοί μας έχουν δημιουργήσει ένα ξεκάθαρο προηγούμενο με τους ανατολικούς γείτονές μας στο Αιγαίο, όπου τις τελευταίες δεκαετίες η Αθήνα πηγαίνει από υποχώρηση σε υποχώρηση, φτάνοντας πολύ κοντά στη συνδιαχείριση – και μάλιστα σε περιοχές που βρίσκονται αναμφισβήτητα μέσα στην ελληνική ΑΟΖ...



Επικίνδυνες ασάφειες

Το ενδιαφέρον στην υπόθεση των διαγωνισμών για τη Δυτική Ελλάδα είναι πως στις αρχικές δηλώσεις των αρμοδίων είχε περιληφθεί και η νότια Κρήτη. Ωστόσο, ένα σημαντικό κομμάτι της θεωρητικής ελληνικής ΑΟΖ εφάπτεται με την αντίστοιχη της Λιβύης, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται...

Ο Καντάφι δεν είχε εκφράσει κάποια πρόθεση να αμφισβητήσει τα όρια των δύο Οικονομικών Ζωνών. Ωστόσο, το μελλοντικό καθεστώς είναι άγνωστο τι θα κάνει... Πολύ περισσότερο, όταν οι ηγέτες των εξεγερμένων έχουν αποσαφηνίσει πως προτεραιότητα θα έχουν οι χώρες που βοήθησαν στην ανατροπή του προηγούμενου καθεστώτος.

Μπορεί η Ελλάδα να είχε συμμετοχή, παρέχοντας το «αεροπλανοφόρο» της Σούδας και άλλη υποστήριξη, αλλά εάν (υποθετικά μιλώντας) οι αμερικανικές πολυεθνικές εμφανιστούν και διεκδικήσουν κομμάτι από τη νότια ελληνική ΑΟΖ, ποιος θα τους το αρνηθεί;

Λίγο πιο ανατολικά, τα πράγματα μπερδεύονται ακόμη περισσότερο. Οι εξελίξεις στην Αίγυπτο δεν δείχνουν να ξεκαθαρίζουν τα πολιτικά πράγματα στη χώρα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καμία δυνατότητα συνεννόησης για θέματα ΑΟΖ. Άλλωστε, η Αθήνα δεν επεδίωξε να προχωρήσει το θέμα, για να μην... ερεθίσουμε τους «καρντάσηδές» μας εξ Ανατολών...

Εκεί η Κύπρος «παλεύει» μόνη της, έχοντας αποφασίσει να συνταχθεί με το Ισραήλ, το οποίο θεωρεί όλη την Ανατολική Μεσόγειο δικό του βιλαέτι!

Στο παιχνίδι, ωστόσο, βρίσκεται και η Συρία, με τη δική της ΑΟΖ να τέμνεται με την κυπριακή και την τουρκική. Ωστόσο, οι γνωστές και μη εξαιρετέες δυνάμεις φρόντισαν να αποσταθεροποιήσουν και το πιο σταθερό – έως πριν από λίγους μήνες – καθεστώς της περιοχής: τον Μπασάρ Αλ Άσαντ. Έτσι, μένει σε εκκρεμότητα – και μάλιστα με επικίνδυνες παραμέτρους – το θέμα σε όλη την ανατολική Μεσόγειο, από τα νότια τουρκικά παράλια έως τις αιγυπτιακές αρχές.



Στον χορό ο Λίβανος

Ειδικοί σε θέματα Μέσης Ανατολής κάνουν λόγο για περίεργες πολιτικές εξελίξεις και στον Λίβανο ο οποίος, μέσω της Χεζμπολάχ, είναι από τις ελάχιστες χώρες που δεν αποδέχονται άκριτα τις επεκτατικές βλέψεις του Ισραήλ στον καθορισμό των ΑΟΖ.

Επιπλέον, η ισραηλινοπαλαιστινιακή διένεξη αφήνει σε εκκρεμότητα και την ΑΟΖ στα ανοικτά της Λωρίδας της Γάζας, όπου η πανίσχυρη πολεμική μηχανή του Ισραήλ κυκλοφορεί στην περιοχή σαν σε δικό της χωράφι... Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με τα σεισμολογικά στοιχεία, υπάρχουν σαφέστατες ενδείξεις για πεδία πετρελαίου λίγα μίλια ανοικτά της Γάζας.

Εν ολίγοις, όλες οι χώρες που εμπλέκονται σε θέματα οριοθέτησης των δικαιωμάτων τους στις θαλάσσιες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου, βρίσκονται σε αναβρασμό, είτε με εξεγέρσεις είτε λόγω οικονομικής κρίσης – όπως στη δική μας περίπτωση. Οι ισορροπίες είναι τόσο λεπτές, που οποιαδήποτε συμμαχία κι αν επιλέξει κάποιος μεταξύ των γειτόνων του, πάντα θα βρεθεί κάποιος άλλος που θα θεωρήσει πως θίγονται τα συμφέροντά του.

Με τον τρόπο αυτόν στην περιοχή επικρατεί το «διαίρει και βασίλευε», το οποίο επιβάλλουν όσες ισχυρές δυνάμεις θέλουν τους λαούς χωρίς δικαιώματα, αποδυναμωμένους κι απαξιωμένους, έτσι ώστε να τους αγοράζουν φτηνά και να τους πουλάνε ακριβά... Ακριβώς αυτό συμβαίνει με τις ΑΟΖ και τις εκρηκτικές καταστάσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο...

Για τον λόγο αυτόν, από το σύνθημα «Η Μεσόγειος ανήκει στα ψάρια της» προχωράμε ολοταχώς στην πραγματικότητα που λέει: «Η Μεσόγειος θα ανήκει στους πετρελαιάδες»... Μακάρι να διαψευστούμε!