Πρωθυπουργός του ευρώ ή της δραχμής;

Από Το Ποντίκι 8.9.2011 (απ' όπου και το σκίτσο του Πάνου)

Θα είναι ο Γιώργος Παπανδρέου ο «τελευταίος πρωθυπουργός του ευρώ»; Θα είναι ο επόμενος ο «πρώτος πρωθυπουργός της δραχμής»; Αν πιστέψουμε την Άννα Διαμαντοπούλου ή όσους εδώ και καιρό παίζουν αυτό το εκβιαστικό χαρτί για να περάσουν χωρίς μεγάλο ζόρι τα μέτρα που έχει αποδεχθεί, συνυπογράψει και ψηφίσει στη Βουλή η κυβέρνηση, στο πλαίσιο της δανειακής σύμβασης για τα 110 δισ. ευρώ της τρόικας, κάπως... έτσι είναι τα πράγματα.

Οι Ευρωπαίοι δεν βλέπουν φως με τη χώρα μας, αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερα προβλήματα στην έγκριση των πακέτων χρηματοδότησης και μας κρατάνε δεσμευμένους με τα δάνεια μόνο επειδή θέλουν να κερδίσουν χρόνο.


Το είπε ξεκάθαρα χθες ο επικεφαλής του προσωρινού μηχανισμού «στήριξης» (EFSF) Κλάους Ρέγκλινγκ: Το ελληνικό πρόγραμμα «διάσωσης» του ΔΝΤ και της Ε.Ε. δεν αποδίδει και η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να επιστρέψει στις αγορές όπως είχε προβλεφθεί. Προσέθεσε δε ότι οι Έλληνες θα πρέπει να συμβιβαστούν με την πτώση του βιοτικού τους επιπέδου.

Και το κερασάκι στην τούρτα: «Ο στόχος του προγράμματος είναι σαφής: να αγοράσει χρόνο. Αυτή τη στιγμή ο στόχος έχει επιτευχθεί για την Πορτογαλία και την Ιρλανδία, αλλά όχι για την Ελλάδα». Δηλαδή;

Ήδη οι Γερμανοί ψάχνουν σενάρια αλλαγής της σχέσης μας με την ευρωζώνη, τα οποία φτάνουν μέχρι την έξοδό μας από το ευρώ. Κανείς δεν μπορεί να είναι απολύτως βέβαιος αν θα φτάσουν (και... πότε) έως εκεί, όμως η διαδικασία είναι ενεργή. Παράλληλα Σλοβάκοι και Φινλανδοί επιμένουν στην παροχή εγγυήσεων για να συμμετάσχουν στο επόμενο πακέτο δανεισμού, απειλώντας να αποσύρουν τη συμμετοχή τους.

Η Ολλανδία, από την πλευρά της, επισήμως χθες κατέθεσε το δικό της σχέδιο προτάσεων για την Ευρωπαϊκή Ένωση προτείνοντας να υπάρξει αυστηρότερη πολιτική με επιβολή κυρώσεων για τους παραβάτες των δημοσιονομικών κανόνων, με επιπλέον πρόβλεψη αποχώρησης των παραβατών από τη ζώνη του ευρώ. Όπως είπε ο πρωθυπουργός της, «οι χώρες που δεν είναι προετοιμασμένες να μπουν υπό καθεστώς διαχείρισης θα μπορούν να επιλέγουν τη δυνατότητα εξόδου από την ευρωζώνη».

Τα δείγματα ισχυρής πίεσης προς την Ελλάδα γίνονται όλο και περισσότερα, όλο και σαφέστερα. Ο επικεφαλής του EFSF λέει ξεκάθαρα ότι τα δανειακά πακέτα έχουν μοναδικό στόχο να εξαγοράσουν χρόνο. Υποθέτουμε ότι ο χρόνος αυτός δεν είναι πολύτιμος για την Ελλάδα, αλλά για το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, το οποίο σταδιακά επιχειρεί να απαλλαγεί από τις επιπτώσεις μιας ελληνικής πτώχευσης και πιθανής εξόδου από το ευρώ. Ήδη η Γερμανία και – εν μέρει – η Γαλλία το επιτυγχάνουν...

Τα πράγματα λοιπόν δεν είναι τόσο απλά όσο μας τα σερβίρουν. Κατ' αρχάς η ίδια η κυβέρνηση (το έγραψε προ ημερών η «Ελευθεροτυπία») έχει προσφάτως αναθέσει σε Αμερικανούς (τι... άλλο;) συμβούλους της να αποτιμήσουν το κόστος μιας ολικής αναδιάρθρωσης του χρέους και μιας παρεπόμενης εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Και μάλιστα με τρόπο ώστε να μην παραβιάζονται οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.


Ψάχνουν μοντέλο

Αυτή είναι η (όχι και τόσο... κρυφή) επιθυμία και του ΔΝΤ, το οποίο πολύ θα ήθελε να εντάξει υπό την αποκλειστική ομπρέλα του χώρες που σήμερα βρίσκονται στην ευρωζώνη.

Όπως είπαμε, κάτι ανάλογο εξετάζουν και οι Ευρωπαίοι «εταίροι» μας. Οι οποίοι ψάχνουν μοντέλο συμβατό με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας ώστε να αλλάξει η σχέση μας με το ευρώ. Οι κατά καιρούς «προτάσεις» και τα εξεταζόμενα σενάρια μιλούν πότε για «ειδική σχέση», πότε για «σκληρό και μαλακό ευρώ», πότε για πλήρη έξοδο από το κοινό νόμισμα.

Η συζήτηση περιλαμβάνει και το αλληλένδετο θέμα της αναδιάρθρωσης του χρέους. Οι αποφάσεις της 21ης Ιουλίου μιλούν για 21% μέσω της μετακύλισης ομολόγων, αριθμός που θεωρείται ανέκδοτο παγκοσμίως. Από τους αναλυτές και τους γκουρού των αγγλοσαξονικών ΜΜΕ, που απηχούν τις «αγορές», μέχρι τους Γερμανούς βιομηχάνους και τα οικονομικά ινστιτούτα της χώρας τους, τα εκτιμώμενα ως «αναγκαία» ποσοστά κουρέματος κινούνται μεταξύ 65% και 80%!


Πολιτικό μπλακ άουτ

Όλα αυτά εκτυλίσσονται ενώ στην Ελλάδα η κυβέρνηση έχει χάσει εντελώς την μπάλα και συνεχώς παλινωδεί... ακυβέρνητη μεταξύ φθηνών (και αποτυχημένων) τσαμπουκάδων, συνεχούς λεηλασίας των εισοδημάτων, ισοπέδωσης του κράτους πρόνοιας και του ίδιου του κράτους. Αυτονομημένη από το κόμμα που τη στηρίζει, με τους συνεχείς εκβιασμούς της προκαλεί πλέον την αγανάκτηση πολλών βουλευτών, οι οποίοι τα βάζουν πλέον με τον ίδιο τον πρωθυπουργό.

Η κοινή διαπίστωση είναι ότι η γενικευμένη επίθεση εναντίον της κοινωνίας, που σε κάθε βήμα γίνεται και πιο σκληρή, έχει διαρρήξει τις σχέσεις της με την κοινωνική της βάση, αφού οι «οριζόντιες» περικοπές ακυρώνουν το επιχείρημα περί «δικαιοσύνης» στην κατανομή των βαρών, αναδιοργάνωσης του κράτους και παραγωγικής ανασυγκρότησης της οικονομίας, η οποία κυριολεκτικά διαλύεται υπό το βάρος της αυξανόμενης ύφεσης.

Υπό την πίεση της τρόικας και όλων των παραγόντων της ευρωζώνης, ύστερα από την παρωδία «αναδιαπραγμάτευσης των στόχων του μνημονίου», τρέχει να εφαρμόσει σε ελάχιστο διάστημα όλα όσα απορρέουν από τις ανειλημμένες δεσμεύσεις της κινδυνεύοντας να βρεθεί αντιμέτωπη με κοινωνική έκρηξη.

Με το κλίμα να επιβαρύνεται συνεχώς, είναι αμφίβολο αν αυτή η κυβέρνηση θα καταφέρει να μακροημερεύσει. Με την κοινωνία να την αμφισβητεί και χωρίς συμμάχους στην Ευρώπη, όπου η κυβερνητική «αξιοπιστία» βρίσκεται στο ναδίρ, η χώρα βρίσκεται ένα βήμα πριν από το ολικό πολιτικό μπλακ άουτ.

Καθώς μάλιστα η οικονομία δεν αντέχει άλλο περιορισμό και κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να τιναχτεί στον αέρα, εκ των πραγμάτων αναζωπυρώνεται το ενδεχόμενο των εκλογών. Μπορεί η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός να μην τις επιθυμούν, όμως η δυναμική των εξελίξεων σε όλα τα μέτωπα υποδεικνύουν ότι για πρώτη φορά το ενδεχόμενο αυτό πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπ' όψιν...