Διάσταση Κομισιόν - Γερμανίας για τα ευρωομόλογα

Ενώ η κρίση χτυπάει και τον πυρήνα της Ευρωζώνης

Με διπλάσιο επιτόκιο απ' ό,τι έξι μήνες πριν δανείστηκε χθες η Ισπανία

Από την Αυγή

Της Κάκης Μπαλή

Η ελληνική κρίση έχει αρχίσει να μοιάζει με απλό «πονοκέφαλο» στην Ευρώπη, καθώς όλοι τώρα αγχώνονται με τον κίνδυνο των ισπανικών, ιταλικών, γαλλικών «εγκεφαλικών».

Χθες βγήκε η Ισπανία να δανειστεί με έντοκα γραμμάτια και αναγκάστηκε να προσφέρει διπλάσιο επιτόκιο απ' ό,τι έξι μήνες πριν, ενώ συνέχισαν να ανεβαίνουν τα spread των ομολόγων όλης της ευρωπαϊκής περιφέρειας – ακόμη και της Γαλλίας – και τα ασφάλιστρα κινδύνου όλης της Ευρώπης, ακόμη και της Γερμανίας.


Επιπλέον ετοιμάζεται να ναυαγήσει η επιχείρηση διάσωσης του γαλλοβελγικού τραπεζικού ομίλου Dexia, επειδή το Βέλγιο δεν μπορεί να εκδώσει ταυτόχρονα ομόλογα για το κράτος και ομόλογα για τη χρεοκοπημένη τράπεζα, ενώ η Γαλλία φοβάται ότι, αν βάλει λεφτά, θα αποχαιρετήσει οριστικά την άριστη βαθμολογία της από τους οίκους αξιολόγησης.


Στη Γερμανία, μετά την υποβάθμιση δέκα κρατικών τραπεζών την περασμένη εβδομάδα, τρίζουν τα θεμέλια της δεύτερης μεγαλύτερης ιδιωτικής τράπεζας, της Commerzbank. Και η Κομισιόν έβαζε χτες τις τελευταίες πινελιές στην πρότασή της για τα ευρωομόλογα πριν την παρουσιάσει σήμερα στις Βρυξέλλες, ενώ η γερμανική κυβέρνηση εξέφραζε και πάλι τις διαφωνίες της.

Τον ρόλο του «γεφυροποιού» μεταξύ Βρυξελλών και Βερολίνου προσπάθησε να παίξει χθες ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Όλι Ρεν και δη από το βήμα της ημερίδας του Συνδέσμου Γερμανών Εργοδοτών. Ο Φινλανδός επίτροπος παρουσίασε τα... πλεονεκτήματα του «πακέτου για την σταθεροποίηση της Ευρωζώνης», που εισηγείται η Κομισιόν, πλεονεκτήματα, για όσους διαθέτουν «κουλτούρα σταθερότητας», όπως επιμένει η Μέρκελ.

Είπε, λοιπόν, ο Ρεν ότι, πέραν της – τριπλής – πρότασης για την έκδοση ευρωομολόγων, η Κομισιόν θα προτείνει σήμερα να τις δοθεί η δυνατότητα να παρεμβαίνει στους προϋπολογισμούς των κρατών - μελών, ώστε να διασφαλίζει ότι δεν θα παραβιάζονται οι δημοσιονομικοί κανόνες της Ε.Ε.

Η Κομισιόν θα προτείνει επίσης οι προϋπολογισμοί να καταρτίζονται βάσει «ανεξάρτητων προβλέψεων» από «εθνικές επιτροπές» – χωρίς να διευκρινίζεται ποιοι θα συμμετέχουν σε αυτές τις επιτροπές –, ενώ θα πρέπει να ελέγχει τα προσχέδια των προϋπολογισμών έως τις 15 Οκτωβρίου το αργότερο και, αν χρειαστεί, να γνωμοδοτεί.

Ταυτόχρονα ο Ρεν υπερασπίστηκε ενώπιον του γερμανικού ακροατηρίου τις τρεις εκδοχές της πρότασης για την έκδοση ευρωομολόγων, οι οποίες αποτελούν κεντρικό τμήμα του πακέτου της Κομισιόν. «Πρόκειται για σημαντικό τμήμα για την καταπολέμηση των ανισορροπιών στην Ευρωζώνη» τόνισε ο Ρεν παραπέμποντας στα «καπέλα επικινδυνότητας» των ομολόγων των κρατών - μελών.

Ο Ρεν έσπευσε να πει και δυο καλές κουβέντες για την Ελλάδα και την Ιταλία. Εξήρε τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες των δύο χωρών, τις οποίες -όπως είπε- παρακολουθεί λεπτομερώς η Κομισιόν. Παράλληλα ανακοίνωσε ότι προειδοποίησε, εγγράφως αυτή τη φορά, πέντε κράτη - μέλη της Ευρωζώνης να πάρουν από τώρα μέτρα επισημαίνοντας τον κίνδυνο παραβίασης δημοσιονομικών κανόνων κατά το προσεχές έτος.

Οι χώρες αυτές είναι το Βέλγιο, η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Κύπρος και η Μάλτα και ο Ρεν υπογράμμισε ότι η Κομισιόν αναμένει από τα κράτη αυτά να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα.


«Είναι απλώς της μόδας»

Από το βήμα της ίδια ημερίδας η καγκελάριος Μέρκελ επανέλαβε την άρνησή της για τα ευρωομόλογα, αλλά χωρίς το συνηθισμένο της πάθος. Είπε πως «δεν είναι η κατάλληλη στιγμή» να συζητηθεί αυτή η πρόταση και πως θα πρέπει πρώτα να αποφασιστούν και να εφαρμοστούν οι διαρθρωτικές αλλαγές που θα καταστήσουν την Ευρώπη πιο ανταγωνιστική.

«Τα ευρωομόλογα ήρθαν απλώς ξανά στη μόδα», είπε και υποστήριξε ότι το θέμα μπορεί να τεθεί επί τάπητος «όταν η Ευρωζώνη θα παρουσιάζει μικρότερες αποκλίσεις στην ανταγωνιστικότητα των κρατών».

Για την Μέρκελ το ισχυρότερο μέσο για την αντιμετώπιση της κρίσης είναι η αλλαγή των Συνθηκών – και υποστηρίζει ότι μπορεί να γίνει γρήγορα. Η Γερμανίδα καγκελάριος χαρακτήρισε απαραίτητη την προθυμία παραχώρησης μέρους της εθνικής κυριαρχίας των κρατών, ενώ υποστήριξε ότι «η επιβίωση με δανεικό χρήμα πρέπει να λήξει μαζί με την κρίση».

Πάντως η αξιωματική αντιπολίτευση στη Γερμανία θεωρεί ότι είναι θέμα χρόνου να συμφωνήσει τελικά η Μέρκελ με τα ευρωομόλογα.

«Πιθανόν να μην μπορέσουμε να αποφύγουμε την κοινή ευθύνη», δήλωσε χτες ο εκπρόσωπος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών, Τόμας Όπερμαν και πρόσθεσε: «Στην κρίση της Ευρωζώνης, όταν η Μέρκελ πρώτα αποκλείει κάτι κατηγορηματικά, στο τέλος αυξάνονται οι πιθανότητες να συμβεί αυτό».


Για την Ελλάδα, ερήμην της

Παρά την ένταση των διαβουλεύσεων για τα ευρωομόλογα, παρά τη διάχυση της κρίσης στον πυρήνα της Ευρωζώνης, η Ελλάδα δεν έχει βγει εντελώς από το κάδρο.

Την Παρασκευή θα ασχοληθούν με το πρόγραμμα δανεισμού της, ερήμην της, στο Βερολίνο οι υπουργοί Οικονομικών της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Φινλανδίας – τρεις από τις έξι χώρες με βαθμολογία «ΑΑΑ», που ακόμη μπορούν να κρατούν σε χαμηλά επίπεδα το επιτόκιο δανεισμού του μηχανισμού στήριξης EFSF. Σε διαφορετικό επίπεδο θα είναι η ενασχόληση με την Ιταλία, καθώς Μέρκελ και Σαρκοζί θα υποδεχτούν αύριο στο Στρασβούργο τον Μάριο Μόντι για να συζητήσουν το δέον γενέσθαι με το κόστος δανεισμού της Ιταλίας, αλλά και γενικότερα με το μέλλον του ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία είναι τα μεγάλα ιδρυτικά μέλη της ενωμένης Ευρώπης.


Οι όροι του Σόιμπλε

Χθες, από το βήμα της γερμανικής Βουλής, ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε βγήκε για πολλοστή φορά να πει ότι «θα κάνουμε οτιδήποτε χρειάζεται για να προστατεύσουμε το ευρώ από τους κινδύνους», επαναλαμβάνοντας και πάλι τους όρους:

«Αλλά όλα θα γίνουν με έναν τρόπο που θα διασφαλίζει ότι το κοινό νόμισμα παραμένει σταθερό. Αυτή είναι η υπόσχεση που δώσαμε για το νόμισμα – να είναι ένα σταθερό νόμισμα με μια ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα που δεν υπάρχει για να δανείζει σε κράτη».

Τέλος, πάλι από τη Γερμανία, ο πρόεδρος της Deutsche Bank Γιόζεφ Άκερμαν υποστήριξε για μια ακόμη φορά ότι «ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα προκαλούσε ανυπολόγιστη δευτερογενή ζημιά για την Ευρωζώνη και θα καθιστούσε λιγότερο πιθανό να πληρώσει η χώρα τα χρέη της. Οι οικονομικές απαιτήσεις των γερμανικών εταιρειών δεν θα είχαν καμία αξία, ενώ θα κατέρρεε το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης των Ελλήνων».

Στο θέμα των ευρωομολόγων, πάντως, ο Άκερμαν είναι στη γραμμή Μέρκελ: «Είμαι στην παρούσα φάση αντίθετος», είπε, «καθώς κάτι τέτοιο συνιστά το λάθος μήνυμα για χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία».

Όσο τα πράγματα δεν είναι εντάξει, τα ευρωομόλογα δεν έχουν κανένα νόημα, τόνισε ο Άκερμαν, υποστηρίζοντας ότι τα κοινά ομόλογα θα εκτόξευαν τα επιτόκια δανεισμού των συνετών χωρών.