Αγκαλιά με το ΔΝΤ η Μέρκελ

Από Το Ποντίκι 17.11.2011

Ενώ τα πολιτικά κόμματα οργανώνουν τις στρατηγικές τους για τις επερχόμενες εκλογές, ενώ στο ΠΑΣΟΚ παίζονται παιχνίδια εξουσίας και αποδυνάμωσης της μεταβατικής κυβέρνησης και στη Ν.Δ. πελαγώνουν για το... τι χαρτί θα υπογράψει ο Σαμαράς (ή όχι), ΔΝΤ και Γερμανία ετοιμάζονται να μας δώσουν τη χαριστική βολή. Αυτήν τη στιγμή γίνεται μάχη ακόμα και για το εάν θα μας δοθεί η έκτη δόση σύντομα ή εάν το ΔΝΤ θα τραβήξει το σχοινί μέχρι τέλος Δεκεμβρίου, ως «τιμωρία» για τις καθυστερήσεις που έφερε το δημοψήφισμα.

Μια στάση πληρωμών είναι πρώτης τάξεως ευκαιρία να δείξουν στην ελληνική πολιτική ηγεσία ότι «they mean business».


Παρά τα όσα λέγονται και ακούγονται επισήμως, η τρόικα θεωρεί ότι τα πολιτικά κόμματα δεν πρόκειται να στηρίξουν την κυβέρνηση Παπαδήμου – το καθένα για τους δικούς του λόγους -και έτσι μέχρι τις εκλογές λίγα πράγματα θα γίνουν από μέτρα και μεταρρυθμίσεις, δηλαδή η χώρα θα «παγώσει» μέχρι να γίνουν εκλογές και το «πάγωμα» μπορεί να συνεχιστεί εάν δεν υπάρξει αυτοδυναμία ενός κόμματος.


Σκληρή στάση

Οι τεχνοκρατικές συζητήσεις δίνουν και παίρνουν σε Ουάσιγκτον, Βρυξέλλες και Βερολίνο. Τώρα η Ελλάδα έχει μοναδικό σύμμαχο για την εκταμίευση της έκτης δόσης τον πρόεδρο του Eurogroup Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, που επιμένει ότι τα 8 δισ. πρέπει να δοθούν έως το τέλος Νοεμβρίου. Έχει επανειλημμένως πει στους ομολόγους του να μην υποτιμούν την κοινωνία της Ελλάδας, που «βράζει» και μπορεί να ξεσηκωθεί εάν πιεστεί περισσότερο προκαλώντας κοινωνικό ντόμινο και σε άλλες χώρες της Ε.Ε.

Από την άλλη, όμως, η Λαγκάρντ υιοθετεί αδικαιολόγητα σκληρή στάση προς την Ελλάδα. Όπως έχει διαβιβάσει στον Παπαδήμο, δεν βιάζεται να εγκρίνει την εκταμίευση της δόσης. Τυπικά το Ταμείο έχει δικαίωμα να αρνηθεί την εκταμίευση εάν δεν διασφαλιστούν πρώτα το νέο δάνειο και η χρηματοδότηση της χώρας για τους επόμενους δώδεκα μήνες. Οι καθυστερήσεις στις διαπραγματεύσεις προσέφεραν «πάτημα».

Με άλλα λόγια, ακόμη και οι έγγραφες δεσμεύσεις να δίνονταν από όλους - και τον Σαμαρά -, το ΔΝΤ πάλι έχει δικαιολογία να καθυστερήσει τις αποφάσεις. Το ανησυχητικό για τη χώρα μας είναι ότι πίσω από τη σκληρή στάση της Ουάσιγκτον οχυρώνεται και η Μέρκελ. Υπάρχει δηλαδή μια άτυπη συμμαχία μεταξύ των δύο, που διαμορφώθηκε μετά τη σύνοδο των G20 στις Κάννες.

Ακόμα και οι ψυχραιμότεροι, που θεωρούν ότι με κάποιον τρόπο η έκτη δόση θα δοθεί, εκφράζουν αμφιβολίες για το τι θα γίνει από τον Ιανουάριο και μετά, καθώς το Βερολίνο μιλάει πλέον ξεκάθαρα για αλλαγή των Συνθηκών ώστε να επιτρέπεται η έξοδος μιας χώρας από την ευρωζώνη και η δημιουργία δύο ταχυτήτων.

Στο θολό κλίμα συμβάλλουν και οι κινήσεις των πολιτικών στην Ελλάδα. Η άρνηση Σαμαρά να υπογράψει, εκλαμβάνεται ως παράγοντας αποσταθεροποίησης. Οι υπόγειες κινήσεις Βενιζέλου για τη διαδοχή και οι πρωτοβουλίες που λαμβάνει μέσω κοινοποιήσεων επιστολών εντός και εκτός Ελλάδας ως προσπάθειες καπελώματος του Παπαδήμου.

Και μπορεί αυτά να θεωρούνται παιχνίδια εσωτερικού, όμως ταξιδεύουν με ταχύτητα φωτός στο εξωτερικό. Πλέον ακόμα και οι δηλώσεις Καρατζαφέρη περνούν από το μικροσκόπιο.

Ευρωπαίος ηγέτης διερωτήθηκε χθες «τι στο καλό κάνει ο Παπανδρέου συγκαλώντας κυβερνητική επιτροπή πριν από τις προγραμματικές δηλώσεις του νέου πρωθυπουργού;» και «τι μήνυμα προσπαθεί να περάσει τηλεφωνώντας σε ξένους ηγέτες της Τουρκίας, των ΗΠΑ και του Ισραήλ διαβεβαιώνοντάς τους ότι η κυβερνητική πολιτική δεν θα αλλάξει;». Μάλιστα, ο ηγέτης ρώτησε με απορία Έλληνα δημοσιογράφο που βρισκόταν στο πηγαδάκι: «Με ποια ιδιότητα έκανε αυτά τα τηλεφωνήματα ο Παπανδρέου;».


Νομικό πλαίσιο

Μετά τις Κάννες, ο σκληρός πυρήνας της Ε.Ε. έχει βάλει σε τελική ευθεία τις αλλαγές στην οικονομική διακυβέρνηση που θα φέρει τη χώρα μας σε καθεστώς πλήρους ομηρείας. Έχει επίσης στόχο, μετά το νέο δάνειο που θα διασφαλίσει τα συμφέροντα των δανειστών μας, να αρχίσουν οι διεργασίες για έξοδό μας από το ευρώ.

Οι Βρυξέλλες επεξεργάζονται τη Συνθήκη της Ε.Ε., η οποία επιτρέπει, βάσει των άρθρων 50 και 7, την έξοδο μιας χώρας από την Ένωση. Και μπορεί να μην υπάρχει νομικό πλαίσιο (προς το παρόν τουλάχιστον) για έξοδο από το ευρώ, όμως, εάν μια χώρα βγει από την Ε.Ε., αυτομάτως τίθεται και εκτός ευρωζώνης.

Αρμόδιος κοινοτικός παράγοντας, μιλώντας στο «Π», ανέφερε ότι βάσει αυτού του νομικού πλαισίου «μπορεί να χτιστεί η αναπροσαρμογή των όρων λειτουργίας της ευρωζώνης, που εν πρώτοις θα εμπεριέχονται στα νέα μέτρα οικονομικής διακυβέρνησης» και στη συνέχεια θα θέσουν το πλαίσιο για αλλαγή της ίδιας της Ευρωπαϊκής Συνθήκης.

Σύμφωνα με το άρθρο 50, «μια χώρα έχει το δικαίωμα να αποσυρθεί από την Ένωση σε συνάρτηση με το δικό της σύνταγμα». Πρέπει να καταθέσει αίτημα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο θα έρθει σε συμφωνία με την εν λόγω χώρα, ενώ για επικύρωση της εξόδου χρειάζεται πλειοψηφία (όχι ομοφωνία) των χωρών - μελών και η συγκατάθεση του Ευρωκοινοβουλίου. Η διαδικασία εξόδου διαρκεί περίπου δύο χρόνια.

Τι γίνεται όμως σε περίπτωση μη οικειοθελούς αποχώρησης από την Ε.Ε.; Το άρθρο 7 αναφέρει ότι τα 4/5 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σε συνδυασμό με θετική γνωμοδότηση της Κομισιόν και της Ευρωβουλής, μπορούν να αφαιρέσουν όλα τα δικαιώματα από μια χώρα εάν αποφανθούν ότι λειτουργεί κατά παράβαση των κανόνων της Ε.Ε.

Εδώ ακριβώς πατάει η νομική γνωμάτευση των σκληροπυρηνικών χωρών της ευρωζώνης ώστε να αναπροσαρμόσουν τους κανόνες του ευρώ. Φαίνεται πως υπάρχει πλέον κοινό μέτωπο Γερμανίας, Φινλανδίας, Ολλανδίας και Γαλλίας ότι πρέπει να δρομολογηθούν αλλαγές στην Ευρωπαϊκή Συνθήκη. Με τη σθεναρή στήριξη του ΔΝΤ πάντοτε.


Πάγωμα και ασφυξία

Ενώ ο επίτροπος Όλι Ρεν διαβεβαίωνε ότι «η Κομισιόν δεν εξετάζει την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ», ο προϊστάμενός του Ζοζέ Μπαρόζο, στο πλαίσιο του νεοσύστατου Frankfurt Club, ερχόταν σε συνεννόηση με τη Μέρκελ για την αλλαγή των όρων λειτουργίας του ευρώ και τις νέες, αυστηροποιημένες ποινές της οικονομικής διακυβέρνησης που θα συζητηθούν στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου.

Είναι γνωστό ότι εξετάζεται, ως αυστηρότερη ποινή, η πλήρης άρση της δημοσιονομικής κυριαρχίας της προβληματικής χώρας. Εκτός από μια σειρά ήδη γνωστών ποινών, όπως το πάγωμα των κοινοτικών κονδυλίων, θα έρθουν κι άλλες, όπως το καθολικό πάγωμα των δικαιωμάτων ψήφου της χώρας σε όλο το φάσμα των αποφάσεων της Ε.Ε.

Με άλλα λόγια, μια χώρα υπό καθεστώς «παγώματος» δεν θα μπορεί να ψηφίσει, π.χ., για θέματα όπως η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. ή για στρατιωτικές επιχειρήσεις της Euroforce. Και αυτό τώρα έχει ιδιαίτερη σημασία, έτσι όπως εξελίσσονται τα γεωπολιτικά της Μεσογείου.

Με την άρση όλων των δικαιωμάτων της, μια χώρα θα έχει την επιλογή είτε να υποστεί το πάγωμα και τη διαχείρισή της από τον σκληρό πυρήνα της ευρωζώνης είτε να αποχωρήσει οικειοθελώς. Ποια όμως κυβέρνηση θα λάβει απόφαση παγώματος που θα την υποβιβάζει σε εκτελεστικό όργανο χωρίς το δικαίωμα κινήσεων; Οι κίνδυνοι λοιπόν για τη χώρα μας είναι πολλαπλοί και δεν μένουν στο δίλημμα «νέα μέτρα ή στάση πληρωμών».

Το παιχνίδι πίσω από το φυσικό αέριο έχει αρχίσει, αφού εκεί επικεντρώνονται πλέον τα επενδυτικά συμφέροντα. Τα κοιτάσματα της Κύπρου αποδείχθηκαν πλούσια κι έτσι τα μάτια στρέφονται και προς την Ελλάδα. Αλήθεια, ο τέως πρωθυπουργός δεν πρέπει να αποκαλύψει το περιεχόμενο των συζητήσεών του με Ομπάμα, Ερντογάν, Νετανιάχου; Δεν πρέπει να μας εξηγήσει τι ακριβώς εννοούσε όταν έλεγε ότι δεν θα αλλάξει η πολιτική της κυβέρνησης;