Ποιος πληρώνει τον βαρκάρη;

Από topontiki.gr

Του Αλέξανδρου Μερκούριου

Ημέρα της γιορτής μου, προχθές Τρίτη, έτυχε να βγουν στην επιφάνεια και οι δύο μεγάλες ειδήσεις, που κατά πώς φαίνεται θα καθορίσουν και το μέλλον της έρμης τούτης χώρας. Ανάμεσα στα τηλεγραφημένα και τα ευχετήρια emails που μου στείλατε, πρόλαβα να προσέξω δύο γεγονότα.

1. Το πρώτο ήταν η χρηματιστηριακή αντίδραση της επόμενης ημέρας στο deal Alpha - Eurobank. Μετά τα τριαντάρια (+30%) της πρώτης ημέρας, η δεύτερη ημέρα ήταν τόσο «ελληνική» που σόκαρε. Σας την αναμεταδίδω, σαν ματς Β Εθνικής από το ραδιόφωνο τη δεκαετία του ’70...

«Λίγα λεπτά μετά το ξεκίνημα της συνεδρίασης και συγκεκριμένα στις 10.35 και αφού είχαν ενεργοποιηθεί αλλεπάλληλα ΑΜΕΜ στους τραπεζικούς τίτλους, ο Γενικός Δείκτης βρέθηκε στις 1032,62 μονάδες (+2,59%), ο τραπεζικός στις 735,7 μονάδες (+8,97%), ο τίτλος της Alpha στα 3,00 ευρώ (+21,46%), της Εθνικής στα 4,00 ευρώ (+11,42%), του Ταμιευτηρίου στα 1,53 ευρώ (+12,5%), της Πειραιώς στα 0,85 ευρώ (+18,06%). Μόνο η Eurobank (για την οποία φάνηκε και επίσημα ότι θα απορροφηθεί από την Alpha με λόγο ανταλλαγής 7:5) έμεινε πίσω, στα 2,28 ευρώ (+1,79%)».

Ακριβώς μια ώρα αργότερα, όμως, ο Γενικός Δείκτης «έβλεπε» το πρώτο χαμηλό ημέρας στις 956,19 μονάδες, (-5%). Ο τραπεζικός έπεφτε στις 622,1 μονάδες (-7,86%), η Alpha στα 2,40 ευρώ (-2,83%), η Εθνική στα 3,35 ευρώ (-6,68%), το Ταμιευτήριο στα 1,32 ευρώ (-2,94%), ενώ η Πειραιώς γύριζε στα 0,72 ευρώ αμετάβλητη και η Eurobank με βαθιά υποχώρηση στα 1,81 ευρώ (-19,2%).

Ο δείκτης και οι μετοχές είχαν μια μικρή διακύμανση μέχρι το κλείσιμο, αλλά γενικώς το Χ.Α. υποχώρησε σχεδόν 5% δείχνοντας αυτό που όλοι οι σοβαροί αναλυτές επισημαίνουν. Ότι υπάρχει κι άλλος δρόμος μέχρι τον πάτο. Δύο ακόμη σημαντικά συμπεράσματα από την πρώτη ανοδική τάση εδώ και μήνες:

● Πρώτον, αυτοί που έγραψαν βραχυπρόθεσμα κέρδη 30% την Δευτέρα, πούλησαν «τα πάντα όλα» την Τρίτη.

● Δεύτερον, οι ελπίδες των Ελλήνων για εμπλοκή των ξένων σε μια ανοδική τάση αποδείχθηκε φρούδα, μια και οι επενδυτές από το Λονδίνο (το οποίο ήταν κλειστό την περασμένη Δευτέρα) δεν έσπευσαν να στηρίξουν τις κινήσεις στην Ελλάδα.

Και γιατί να το κάνουν, αφού αυτοί οι ίδιοι είναι που απεργάζονται τα σχέδια για να πέσει το Χ.Α. στις 550 μονάδες και να πάρουν οι πελάτες τους όλα τα ασημικά της Ελλάδας σε τιμή... πλαστικών. Κάτι δηλαδή που ήδη κάνει το Κατάρ, αν δεν κάνω λάθος...

Επιβεβαιώνεται πάντως περίτρανα ότι το βάθος της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς είναι όσο ενός σοκακιού, ενώ για τους ξένους δεν είναι πλέον παρά μία... αρένα, στην οποία αυτοί έχουν τον ρόλο του Καίσαρα... Και για να είμαι πιο κόσμιος, θα δανειστώ το σχόλιο της Nomura για το ελληνικό τραπεζικό mega deal:

«Δεν αναμένουμε ότι αυτή η συμφωνία θα δράσει σαν μια άμεση θεραπεία για την επίλυση των δομικών ανησυχιών σχετικά με τη χρηματοδότηση από τις αγορές, τη σταθεροποίηση στις εκροές καταθέσεων ή τη βελτίωση της ποιότητας των assets».

Πώς λοιπόν να γιατρευτεί το χρηματιστήριο όταν οι Έλληνες το βλέπουν κερδοσκοπικά και οι ξένοι (αφού κερδοσκόπησαν, τώρα το λένε) χωρίς προοπτική. Θα είναι απλά καταδικασμένο να φτάσει στον πάτο του. Έναν πάτο που διαμόρφωσε με τις τακτικές της μια γενιά Ελλήνων ειδικών...

2. Το δεύτερο ήταν το καμπανάκι της Fitch για την επικείμενη χρεοκοπία μας. Ο οίκος αξιολόγησης ανέφερε στην προειδοποίηση - έκθεσή του (που κάποιοι προσπάθησαν να μεταφράσουν... λάθος) ότι η εμπιστοσύνη των αγορών για την Ελλάδα «θα αργήσει πολύ να επιστρέψει».

Και για να το κάνει σαφές παρέπεμψε και στην έκθεση της 13ης Ιουλίου, όταν είχε υποβαθμίσει τη χώρα μας από B+ σε CCC. Τότε είχε αξιολογήσει το ελληνικό χρέος ως «υψηλού κινδύνου». Βαθμολογία που για τη Fitch αντιστοιχεί σε «πραγματικό κίνδυνο χρεοκοπίας» και βρίσκεται ένα μόλις επίπεδο πάνω από την πτώχευση.

Με δυο λόγια η Fitch αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο χρεοκοπίας, κυρίως λόγω της αβεβαιότητας για το αν οι ιδιώτες θα συμμετάσχουν τελικά στη χρηματοδότηση της Ελλάδας. Είναι χαρακτηριστικό ότι (για τον οίκο) η συμμετοχή και μόνο των ιδιωτών στο δεύτερο πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας θα διαμορφώνει κατάσταση περιορισμένης χρεοκοπίας (restricted default).

Εδώ η αναπομπή που κάνει αφορά μια παλαιότερη έκθεση (6.6), που σημείωνε ότι μια ανταλλαγή ομολόγων θα προκαλέσει υποβάθμιση του ελληνικού χρέους από το CCC σε C. Ότι δηλαδή μία χρεοκοπία είναι πολύ πιθανή βραχυπρόθεσμα. Η αξιολόγηση CCC, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, αναγνωρίζει ότι η χρεοκοπία είναι μια πραγματική πιθανότητα.

Όλα αυτά σε ένα περιβάλλον που οι φήμες βοούν ότι οι οίκοι αξιολόγησης θα αποφασίσουν πολύ σύντομα για το αν θα βαθμολογήσουν την Ελλάδα σε καθεστώς επιλεκτικής ή περιορισμένης χρεοκοπίας. Και οι ίδιες φήμες επιμένουν ότι το πιο πιθανό είναι η Ελλάδα να βρεθεί σε καθεστώς περιορισμένης χρεοκοπίας, δηλαδή σε καθεστώς C.

Ήδη, μετά την υποβάθμιση της χώρας από την Moody’s σε καθεστώς Ca (high default risk ή υψηλός κίνδυνος χρεοκοπίας), και η Standard and Poor’s υποβάθμισε την Ελλάδα στην ζώνη CC. Κάτι ανάλογο λοιπόν αναμένεται και από τη Fitch, η οποία έστειλε τα προειδοποιητικά πυρά. Η Fitch μάλιστα ενδέχεται να μην υποβαθμίσει την Ελλάδα στην κλίμακα CC, αλλά C. Σε μια τέτοια περίπτωση η Ελλάδα θα πέσει αμέσως σε καθεστώς περιορισμένης χρεοκοπίας.

Το (πολύ) κρίσιμο ερώτημα, από εκεί και πέρα, είναι εάν σε περίπτωση περιορισμένης χρεοκοπίας οι κάτοχοι των ασφαλίστρων κινδύνου (CDS) θα ζητήσουν από πάνω και να... πληρωθούν.

Μπορεί η ανταλλαγή των ελληνικών ομολόγων να μην συνιστά πιστωτικό γεγονός, αλλά, σε περίπτωση που η χώρα βρεθεί σε περιορισμένη χρεοκοπία, οι πιέσεις θα ενταθούν. Και η Αθήνα δεν θα έχει ουσιώδη λόγο. Τον λόγο τότε τον έχει η Διεθνής Ένωση Ανταλλάξιμων Οικονομικών Προϊόντων και Παραγώγων (ISDA), η μόνη η οποία μπορεί να γνωμοδοτήσει για ένα πιστωτικό γεγονός (αν είναι ή όχι) και να αποφασίσει αν θα πληρωθούν τα CDS.

● Ποιοι είναι αυτοί που αποφασίζουν; 22 τράπεζες, εκ των οποίων οι 11 είναι ήδη δανειστές της Ελλάδας.

● Και πόσο θα πρέπει να πληρώσουμε; Κάποιες εκτιμήσεις μιλούν για 30 δισ. ευρώ. Πληρωτέα σε αυτούς που «θέλουν» ή παίζουν με τη χρεοκοπία μας...

Σας μαύρισα πάλι την καρδιά, ε;

Μάλλον γι' αυτό δεν πήρα τόσες πολλές ευχές προχθές...