Με κρίση ρευστότητας απειλείται η οικονομία

Από το Βήμα της Κυριακής, 25.04.2010

Του Γιώργου Παπαϊωάννου

Η απόφαση της κυβέρνησης να κάνει χρήση του μηχανισμού στήριξης της ΕΕ και του ΔΝΤ δεν κατάφερε να λύσει το πρόβλημα δανεισμού του Δημοσίου. Τα επιτόκια με τα οποία δανείζεται το Δημόσιο παρέμειναν υψηλά μετά την αποστολή της επιστολής του υπουργού Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρά την αρχική ευφορία που επικράτησε στην αγορά ομολόγων.


Το spread των δεκαετών ομολόγων υποχώρησε προσωρινά κάτω από τις 500 μονάδες βάσης και στη συνέχεια επέστρεψε στα επίπεδα των 565 μονάδων βάσης. Οι δε αγοραπωλησίες ομολόγων παρέμειναν σε χαμηλά επίπεδα, στοιχείο που υποδηλώνει την έλλειψη διάθεσης από την πλευρά των επενδυτών να αγοράσουν ελληνικό χρέος.

«Οι αγορές πλέον θεωρούν ότι τα 40-45 δισ. ευρώ της βοήθειας δεν επαρκούν για να λύσουν το πρόβλημα της αναχρηματοδότησης του χρέους ύψους 300 δισ. ευρώ» αναφέρει κορυφαίος τραπεζίτης.

Εκτιμούν ότι μια χώρα με χρέος 115% του ΑΕΠ όπως η Ελλάδα δεν μπορεί μέσα σε τρία χρόνια να επιτύχει μείωση του ελλείμματος κατά 10% του ΑΕΠ, όπως προβλέπεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ). Προβλέπουν δε ότι θα χρειαστούν διπλάσια ή περισσότερα χρόνια (κάνουν λόγο για έξι - επτά έτη) και σχεδόν τριπλάσια κεφάλαια (100-120 δισ. ευρώ) από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ.

Αν και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το τελικό ποσό της βοήθειας θα είναι υψηλότερο από 45 δισ. ευρώ και θα κυμανθεί περί τα 80-90 δισ. ευρώ, επισήμως δεν έχει ανακοινωθεί κάτι τέτοιο. Και όσο η ασάφεια παραμένει, το σενάριο της στάσης πληρωμών και της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους θεωρείται το επικρατέστερο από τους αναλυτές και οικονομολόγους των μεγάλων επενδυτικών οίκων και τραπεζών.

Βεβαίως τα «στοιχήματα» που έχουν παιχτεί κατά του ευρώ και υπέρ του δολαρίου δικαιολογούν την εμμονή των αγορών στη χρεοκοπία της Ελλάδας. Άλλωστε η ίδια η Ε.Ε. τούς δίνει δικαιώματα.

«Όταν βλέπουν οι αγορές το οικοδόμημα της ευρωζώνης που χτίστηκε σταδιακά σε περίπου μισό αιώνα να μην μπορεί να στηρίξει το πιο αδύναμο μέλος του, πώς να μην πουλήσουν το ευρώ;» αναφέρουν οι ίδιες πηγές.

Η αδυναμία της Ελλάδας να δανειστεί από τις αγορές συντηρεί τα σενάρια της χρεοκοπίας καθώς υπονομεύει τη διαδικασία ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Και τούτο διότι ενισχύονται οι πιέσεις προς τις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες πλέον εξαρτώνται αποκλειστικά από την ΕΚΤ για χρηματοδότηση.

Ήδη οι ελληνικές τράπεζες έχουν αντλήσει από την ΕΚΤ κεφάλαια ύψους 80 - 85 δισ. ευρώ και, σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών κύκλων, το ποσό αυτό δεν θα αργήσει να φθάσει τα 100 δισ. ευρώ. Και τη στιγμή που οι αγορές χρήματος παραμένουν κλειστές για τις τράπεζες, τα σύνορα είναι ανοικτά. Οι τραπεζίτες φοβούνται ότι παράταση της αβεβαιότητας μπορεί να προκαλέσει νέο κύμα φυγής καταθέσεων από τη χώρα και να δημιουργήσει κρίση ρευστότητας (credit crunch).

Η εξέλιξη αυτή θα οδηγήσει σε τέλμα την πραγματική οικονομία. Το πρόβλημα ρευστότητας των τραπεζών μεταφέρεται σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Αν δεν λυθεί, μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις που στηρίζουν τη λειτουργία τους σε τραπεζικό δανεισμό θα οδηγηθούν σε κλείσιμο με άνοδο της ανεργίας.