Οι επιπτώσεις της εμπλοκής του ΔΝΤ σε άλλες χώρες

Από την Καθημερινή της Κυριακής, 25.04.2010

Της Ρουμπίνας Σπάθη

Μολονότι η προσφυγή της Ελλάδας είναι η πρώτη επαφή του ΔΝΤ με την Ευρωζώνη, η εμπειρία του από χώρες της Ε.Ε. είναι επαρκής για την άντληση συμπερασμάτων. Την ίδια ώρα που στο G20 οι υπουργοί Οικονομικών διαβεβαιώνουν ότι τα προβλήματα της Ελλάδας δεν θα επεκταθούν σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης, η πρόσφατη εμπειρία άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπου η παρέμβαση του ΔΝΤ δεν ήταν μονομερής αλλά σε συνδυασμό με την Ε.Ε., είναι διαφωτιστική.

Ουγγαρία

Μόλις προ ολίγων ημερών έγινε γνωστή στο ελληνικό κοινό η εμπειρία της Ουγγαρίας από την παρέμβαση του ΔΝΤ, όταν στις πρόσφατες εκλογές αναδείχθηκε η Ακρα Δεξιά τρίτη πολιτική δύναμη στη χώρα.

Είχε προηγηθεί η πολιτική λιτότητας που εφάρμοσε κατ’ εντολήν του Ταμείου η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση, όταν η χώρα βρέθηκε στη δίνη της χρηματοπιστωτικής κρίσης και αφού είχαν προηγηθεί αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής της ικανότητας. Συμφώνησε μαζί του πακέτο διάσωσης ύψους 20 δισ. ευρώ με τη συμμετοχή της Ε.Ε. και της Παγκόσμιας Τράπεζας και προχώρησε στην περικοπή του δώρου των Χριστουγέννων για μισθωτούς και συνταξιούχους, στην αύξηση του ΦΠΑ κατά 5% και στην άνοδο του ορίου συνταξιοδότησης κατά τρία χρόνια.

Ακολούθησε ύφεση με συρρίκνωση του ουγγρικού ΑΕΠ κατά 7% σε σύγκριση με τα προ ΔΝΤ επίπεδα, αλλά με τα κριτήρια του Ταμείου η παρέμβαση κρίθηκε επιτυχής: το δημοσιονομικό έλλειμμα προβλέπεται να συρρικνωθεί φέτος στο 3,8% και το 2011 στο 3%, ενώ η μείωση του ουγγρικού ΑΕΠ θα περιορισθεί στο 0,2%.

Λετονία

Υπό παρεμφερείς συνθήκες η Λετονία προσέφυγε σε πακέτο στήριξης στο οποίο συμμετείχε το ΔΝΤ, η Σουηδία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες και έλαβε δάνειο 7,5 δισ. ευρώ. Κατ’ εντολήν του ΔΝΤ, η κυβέρνηση προχώρησε άμεσα σε περικοπές του προϋπολογισμού για την υγεία κατά 40% κλείνοντας τεράστιο αριθμό νοσοκομείων. Έκλεισαν εκατοντάδες σχολεία, οι μισθοί των εκπαιδευτικών μειώθηκαν κατά 60% και των δημοσίων υπαλλήλων κατά 20%. Ακολούθησε συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 17,5% το 2009 και συνολικά για την τελευταία διετία κατά 24%. Η ανεργία εκτινάχθηκε στο 22,8% από το ποσοστό μόλις 5,6% του 2007.

Ρουμανία

Σε συνεργασία με την Ε.Ε. ήταν και η παρέμβαση του ΔΝΤ στη Ρουμανία, που έλαβε 20 δισ. ευρώ από πακέτο στήριξης, αλλά αναγκάστηκε να προχωρήσει σε 100.000 απολύσεις στον δημόσιο τομέα, ο οποίος αντιπροσωπεύει το 1/3 της συνολικής απασχόλησης. Μόλις την περασμένη Πέμπτη προχώρησαν σε απεργιακές κινητοποιήσεις οι εκπαιδευτικοί, που απειλούν με απεργία διαρκείας αν η κυβέρνηση προχωρήσει σε 15.000 απολύσεις στον κλάδο.

Μετά την εφαρμογή των μέτρων, το ΑΕΠ της χώρας έχει συρρικνωθεί σχεδόν κατά 8%. Το ίδιο το ΔΝΤ, που καταφθάνει στο Βουκουρέστι την Τρίτη για να επανεξετάσει το πακέτο διάσωσης, έχει αναθεωρήσει την αρχική πρόβλεψή του πως η οικονομία της Ρουμανίας θα σημειώσει φέτος ανάπτυξη 1,3% και περιορίζεται σε ένα 0,8%.

Αργεντινή

Στην ελληνική κοινή γνώμη, πάντως, το ΔΝΤ είναι ευρύτερα γνωστό από την ολέθρια παρέμβασή του στην Αργεντινή. Αφού της χορήγησε περισσότερα από 13 δισ. δολ. τη δεκαετία του ’90 και επέβαλε την ιδιωτικοποίηση των στρατηγικών τομέων της οικονομίας της, το ΔΝΤ παρενέβη ξανά το 2000 όταν η χώρα βρέθηκε σε δεινή θέση μετά την εκτίναξη του δολαρίου με το οποίο διατηρούσε συνδεδεμένο το νόμισμά της. Της χορήγησε εκ νέου 40 δισ. δολ. επιβάλλοντας, όμως, την κατάργηση όλων των κοινωνικών προγραμμάτων και μείωση των μισθών κατά 20%, με αποτέλεσμα να βυθιστεί η χώρα στη φτώχεια και να γεμίσει η πρωτεύουσα με αστέγους.

Ακολούθησαν κοινωνικές εκρήξεις και αναστολή πληρωμών τον Νοέμβριο του 2001. Στη συνέχεια, όμως, η χώρα προχώρησε σε αναδιάρθρωση του χρέους της με το 76% των πιστωτών της να έχει ουσιαστικά χαρίσει στην Αργεντινή τα 2/3 του χρέους της.