Μνημόνιο δύο μηνών όρος για το «κούρεμα»

Από Το Ποντίκι 12.1.2012 (απ' όπου και το σκίτσο του Soloup)

Ο πρωθυπουργός της συγκυβέρνησης των τριών κομμάτων Λουκάς Παπαδήμος κρατά κλειστά τα χαρτιά του και εμπιστεύεται τις κινήσεις του σε απειροελάχιστους ανθρώπους. Οι περισσότεροι δημοσιογράφοι που μεταφέρουν σχετικά ρεπορτάζ για τις κινήσεις του δεν έχουν καμία επαφή μαζί του, παρά τα όσα διαρρέουν οι ίδιοι.

Έτσι είναι δύσκολο για τον μέσο πολίτη να σχηματίσει πραγματική εικόνα για το τι ακριβώς συμβαίνει στο πλαίσιο της συγκυβέρνησης. Καλό λοιπόν είναι να δούμε τι μας περιμένει το αμέσως επόμενο διάστημα χωρίς να «τσιμπάμε» σε διαρροές και πληροφορίες που μικρή έως ελάχιστη σχέση έχουν με την πραγματικότητα.

Η απόφαση του Παπαδήμου να αναλάβει ο ίδιος τα οικονομικά και ιδιαίτερα το PSI και το νέο δάνειο έσπρωξαν την Ε.Ε. και το ΔΝΤ να βάλουν λίγο... νερό στο κρασί τους και να προχωρήσουν στη διαπραγμάτευση με τους ιδιώτες επενδυτές με βάση την απόφαση της 27ης Οκτωβρίου και όχι, σε πρώτη φάση τουλάχιστον, με υποχρεωτικό κούρεμα 75%.

Από την άλλη, όμως, ο Παπαδήμος, ως «παιδί» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, έχει τις αγκυλώσεις του. Βλέπει ως πάγια λύση στο πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας τη μείωση του μισθολογικού κόστους, των συντάξεων και την πλήρη φιλελευθεροποίηση της αγοράς εργασίας.

Η λογική αυτή ενισχύει τον όμιλο των επιχειρηματιών του ιδιωτικού τομέα που εδώ και περίπου έξι μήνες έχουν κάνει λόμπι και καταθέτουν τις προτάσεις τους στους Τόμσεν και Τράα του ΔΝΤ, ώστε να ισοπεδωθούν όλα και στον ιδιωτικό τομέα. Δηλαδή καταργήσεις 13ου και 14ου μισθού, αλλαγή στον κατώτατο μισθό και δικαίωμα απολύσεων. Το σχέδιο, όπως έχουμε γράψει εδώ και μήνες, τέθηκε σε εφαρμογή ήδη από το καλοκαίρι.

Εν τω μεταξύ η λεγόμενη κυβέρνηση συνεργασίας, η οποία «τρίζει», αφού το κάθε κόμμα κάνει τα δικά του, θα μας φέρει ένα νέο μίνι μνημόνιο, το οποίο τίθεται ως όρος εκ μέρους των τριών μερών της τρόικας (Κομισιόν, ΕΚΤ, ΔΝΤ) και των τραπεζών - κατόχων του ελληνικού χρέους, ώστε να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις για το «κούρεμα».

Δεδομένου μάλιστα ότι το «κούρεμα» είναι απαράβατη προϋπόθεση προκειμένου να υπάρξει νέο δάνειο εκ μέρους της τρόικας, η νέα δανειακή σύμβαση εμφανίζεται τώρα να εξαρτάται και από αυτό το μίνι μνημόνιο, διάρκειας δύο μηνών, στο οποίο περιλαμβάνονται τόσο οι μειώσεις μισθών όσο και οι απευθείας απολύσεις από το Δημόσιο.

Κάτι τέτοιο ακούγεται πρωτάκουστο, αλλά η τότε «έμπνευση» του Ευάγγελου Βενιζέλου να βάλει το Eurogroup να ζητήσει γραπτές δεσμεύσεις από όλους άνοιξε τις ορέξεις των δανειστών, οι οποίοι έκτοτε θεωρούν κεκτημένο δικαίωμά τους τις απροκάλυπτες παρεμβάσεις τους στα εσωτερικά της χώρας μας.

Οι «εταίροι» (δανειστές, ακριβέστερα) ζήτησαν λοιπόν από την ελληνική κυβέρνηση την υπογραφή ενός... «προμνημονίου», όπου θα περιλαμβάνονται οι δεσμεύσεις για τα νέα μέτρα, ύψους 1 δισ. ευρώ, με έμφαση στις περικοπές των δαπανών (δηλαδή στις καθαρές απολύσεις στο Δημόσιο) και στις μεταρρυθμίσεις, και – το κυριότερο – ο σαφής προσδιορισμός αναφορικά με το πού θα κλείσουν τα δημοσιονομικά μεγέθη του 2011 και – κυρίως – του 2012.

Το «προμνημόνιο» πρέπει να υπογραφεί και από τους Παπανδρέου, Καρατζαφέρη και Σαμαρά, υπό την απειλή ότι, εάν δεν συναινέσουν, δεν υπάρχει νέο δάνειο. Θεωρείται δηλαδή προϋπόθεση από τους εταίρους ώστε να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες για το PSI και κατά συνέπεια η νέα δανειακή σύμβαση.

Τώρα μένει να δούμε πώς θα αντιδράσουν σε αυτό οι πολιτικοί αρχηγοί. Αν και η πρόσφατη πείρα μάς δείχνει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να μην βάλουν τζίφρες...

Οι πλασματικοί αριθμοί

Γιατί όμως ζητείται σαφής προσδιορισμός των δημοσιονομικών μεγεθών; Διότι σε αυτόν τον τομέα η Ελλάδα, τα τελευταία δύο χρόνια, τα κάνει συστηματικά... «μούσκεμα». Η «αδυναμία» του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών και του υφυπουργού Φίλιππου Σαχινίδη να προβλέψει σωστά – και συνεπώς να στείλει τα ορθά στοιχεία στην Ε.Ε. και το ΔΝΤ – για την ύφεση και το δημοσιονομικό έλλειμμα έχουν σπείρει ωρολογιακές βόμβες γύρω από τη χώρα μας, που, εάν εκραγούν, θα στείλουν την Ελλάδα στην άβυσσο της χρεοκοπίας.

Και βάζουμε τη λέξη «αδυναμία» σε εισαγωγικά διότι δεν είναι δυνατόν όλοι οι φορείς εδώ και δύο χρόνια να κάνουν σωστές προβλέψεις, να κατηγορούνται από την κυβέρνηση ως Κασσάνδρες, αλλά να επιβεβαιώνονται πανηγυρικά ανά τρίμηνο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι διαπραγματεύσεις με τους ιδιώτες κατόχους ελληνικών ομολόγων για το «κούρεμα» (PSI) και τη νέα δανειακή σύμβαση γίνονται με βάση τα εξής τραγελαφικά στοιχεία:

1. Το έλλειμμα φέτος θα είναι στο 8,5% - 9%, όπως αναγράφεται στις φθινοπωρινές προβλέψεις της Κομισιόν.

2. Η ύφεση φέτος θα είναι κοντά στο 5% (αφού αναθεωρήθηκε προς τα πάνω ήδη δύο φορές).

3. Το 2012 η Ελλάδα θα πετύχει... πρωτογενή πλεονάσματα! Κοινώς, θα εισπράττει περισσότερα από όσα θα ξοδεύει.

4. Το 2012 η ύφεση θα υποχωρήσει στο 2,8%!

Αυτά τα νούμερα περιέχονται σε όλα τα επίσημα έγγραφα που ανταλλάσσονται με την τρόικα, στον προϋπολογισμό και βεβαίως διακινούνται σε όλες τις πρωτεύουσες της ευρωζώνης, όπου γίνεται εδώ και μέρες το μεγάλο παζάρι για το μέλλον της Ελλάδας. Πίσω από τις κλειστές πόρτες πάντα.

Οι πραγματικοί αριθμοί

Ανεπισήμως όλοι γνωρίζουν ότι η εικόνα είναι πλασματική. Τα πραγματικά νούμερα είναι τα εξής:

1. Το 2011 το πραγματικό έλλειμμα βρίσκεται στο 10,5%, κάτι που και ο Ευάγγελος Βενιζέλος γνώριζε από τον Νοέμβριο. Ο πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος, με παρέμβασή του προς την Ε.Ε., «έπεισε» την Κομισιόν να λάβουμε την επιστροφή των κονδυλίων του ΕΣΠΑ από τη μικρότερη συμμετοχή στη συγχρηματοδότηση έργων και να προσμετρηθεί στο 2011, ώστε να «κόψει» κάτι ψιλά από το έλλειμμα και να κλείσει στο 9,6%.

Οι χειρισμοί έγιναν από το πρωθυπουργικό γραφείο και ο αρμόδιος υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοΐδης ενημερώθηκε από τον Παπαδήμο μόλις την Τρίτη, όταν η συμφωνία έκλεισε. Και μπορεί σε πρώτη ανάγνωση να θεωρηθεί καλή εξέλιξη, όμως δεν παύει να είναι... αλχημική και απλώς να μεταθέτει την «έκρηξη» για ένα χρονικό διάστημα.

Έτσι όμως συμβαίνει πάντα με τα μπαλώματα όταν μια οικονομία και μια χώρα, όπως η δική μας, βρίσκεται υπό κατάρρευση. Χωρίς οικονομική και αναπτυξιακή πολιτική, η τρύπα απλώς μεγαλώνει και πάντα επικρέμαται το ερώτημα... πότε θα σκάσει το χουνέρι.

2. Η ύφεση φέτος θα ξεπεράσει το 6%. Και αυτό το ήξερε ο Βενιζέλος εδώ και μήνες. Η ανεργία έφτασε στα ύψη, η υστέρηση εσόδων μεγαλώνει και βεβαίως οι κρατικές δαπάνες δεν μειώνονται, αφού όλο και κάποια παραθυράκια μένουν ανοιχτά για τους έχοντες και κατέχοντες. Η κοινωνία στενάζει και η αγοραστική αξία των νοικοκυριών είναι μηδενική.

Την ίδια στιγμή τα όποια χρήματα διοχετεύονται στην αγορά πηγαίνουν απευθείας στις τσέπες των λίγων, που ανενόχλητοι εξακολουθούν να τα βγάζουν σε τράπεζες του εξωτερικού.

3. Είναι εξαιρετικά δύσκολο, εάν όχι... απίθανο, η Ελλάδα φέτος να πετύχει πρωτογενή πλεονάσματα. Και εάν όμως συμβεί αυτό, πάλι με αλχημείες θα επιτευχθεί.

4. Είναι επίσης όνειρο απατηλό ότι η ύφεση θα περιοριστεί στο 2,8%. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς... μάντης για να κάνει σωστή πρόβλεψη. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν την Τρίτη, στα 6,63 δισ. ευρώ παραμένουν οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του κράτους προς ιδιώτες.

Χρωστάνε της... Μιχαλούς

Ο μεγαλύτερος οφειλέτης είναι τα ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία χρωστούν 2,85 δισ. ευρώ. Έπονται τα νοσοκομεία με 1,65 δισ. ευρώ και ακολουθούν υπουργεία και ΟΤΑ με οφειλές περίπου 1 δισ. ευρώ έκαστος.

Τα 6,63 δισ. ευρώ των συνολικών οφειλών προς ιδιώτες αφορούν μόνο τις υποχρεώσεις που δεν εξοφλήθηκαν μετά την παρέλευση 90 ημερών από την ημερομηνία δημιουργίας τους. Αν προστεθούν και τα φέσια μικρότερης συνολικής διάρκειας, τότε, σύμφωνα με αρμόδια στελέχη, το ποσό ξεπερνά τα 10 δισ. ευρώ και θα πρέπει να διευθετηθούν εντός του 2012, αυξάνοντας ισόποσα το έλλειμμα και την ανάγκη για νέα εισπρακτικά μέτρα.

Μεταξύ των υπουργείων ο μεγαλύτερος κακοπληρωτής είναι το Εθνικής Άμυνας με 292 εκατ. ευρώ και ακολουθεί το Υποδομών με 269 εκατ. ευρώ. Επισημαίνεται ότι 428 εκατ. ευρώ οφείλονται προς επενδυτές μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία, αρκετοί είναι οι φορείς της γενικής κυβέρνησης που δεν ανταποκρίνονται στο κάλεσμα να παράσχουν στοιχεία σχετικά με τις δοσοληψίες τους. Μεταξύ αυτών, αρκετές ΔΕΚΟ και ασφαλιστικά ταμεία.

Αυτό είναι μία μόνο ένδειξη για την κατάσταση της πραγματικής οικονομίας στη χώρα μας. Και βεβαίως όλοι, μα όλοι, εντός και εκτός Ελλάδας, τη γνωρίζουν. Αποτυπώνεται στα σπρεντ του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου, που κινούνται συνεχώς πάνω από τις... 3.000 μονάδες! Οι αγορές δηλαδή δεν πείθονται από δηλώσεις και δεσμεύσεις, αφού τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών κάνουν τον γύρο του κόσμου ανά μήνα και γίνονται αντικείμενα ανάλυσης από όλους τους οίκους.

Είναι συνεπώς Κασσάνδρες όσοι βλέπουν ότι η πλήρης χρεοκοπία και η έξοδος από το ευρώ είναι μια σοβαρή πιθανότητα; Μάλλον όχι.

Ζητούνται απαντήσεις

Το ερώτημα λοιπόν που πρέπει να τεθεί είναι γιατί τόσο η ελληνική κυβέρνηση όσο και οι δανειστές επιμένουν να συνομιλούν με βάση τα πλασματικά στοιχεία. Το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να γίνεται το πρόβλημα ολοένα και σοβαρότερο. Δηλαδή να απαιτούνται και να εφαρμόζονται συνεχώς νέα εισπρακτικά μέτρα, με οριζόντια «κουρέματα» μισθών και συντάξεων, με αφαίρεση κονδυλίων από τις δημόσιες επενδύσεις κ.λπ.

Όλα όσα δηλαδή βαθαίνουν την ύφεση, οδηγούν την ανεργία σε έκρηξη και βυθίζουν την κοινωνία στην ανέχεια και την απόγνωση.

Στη συνάντηση που είχε ο Παπαδήμος το βράδυ της Τρίτης με πολιτικούς συντάκτες είπε ότι το 2012 είναι έτος υφεσιακό και λίγο - πολύ παρόμοιο με το 2011. Η παραδοχή είναι ένα πράγμα. Από εκεί και πέρα όμως προκύπτουν μια σειρά ερωτήματα:

● Γιατί – έστω και τώρα – η νέα κυβέρνηση δεν καλεί τους δανειστές έστω για σοβαρές διαπραγματεύσεις πάνω στα σωστά στοιχεία;

● Γιατί οι δύο καθ’ ύλην αρμόδιοι, ο Φίλιππος Σαχινίδης και ο πρόεδρος του ΣΟΕ Γιώργος Ζανιάς, παραμένουν στις θέσεις τους παρά τη φανερή αποτυχία στο έργο τους;

● Τι θα γίνει τόσο με το PSI όσο και με το νέο δάνειο εάν τον Μάρτιο φανερωθεί ότι πάλι είμαστε εκτός στόχων και υποσχέσεων;

● Γιατί εμείς οι ίδιοι δίνουμε το «πάτημα» στο κλαμπ των συμφερόντων που μας θέλουν χρεοκοπημένους και εκτός ευρωζώνης;

Ποιος θα δώσει τις απαντήσεις;