Η ανατολική Ευρώπη στο έλεος της απομόχλευσης

Από τους Financial Times (via Euro2day)

Του Neil Buckley

Αποκαλείται Βιέννη 2.0 και η αποστολή της είναι να αποτρέψει την αποκοπή της πίστωσης των ανατολικών τραπεζών εξαιτίας της αποκατάστασης των τραπεζικών ισολογισμών των δυτικών τραπεζών. Αυτή η πίστωση αποτελεί το «αίμα που ρέει στις φλέβες της ανατολικής Ευρώπης», αφού οι δυτικές τράπεζες απαρτίζουν τα τρία τέταρτα του ανατολικού τραπεζικού κλάδου.

Το εν λόγω σχέδιο έθεσαν σε εφαρμογή την περασμένη εβδομάδα ρυθμιστικές αρχές, κυβερνήσεις και οικονομικοί αξιωματούχοι στην αυστριακή πρωτεύουσα με βάση την αποκαλούμενη Πρωτοβουλία της Βιέννης, ήτοι της συμφωνίας του 2009 για την αποτροπή της τραπεζικής εξόδου από την κεντρική και ανατολική Ευρώπη στο κορύφωμα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης.


Όμως η Βιέννη 2.0 αντιμετωπίζει πιο δύσκολους ανέμους από τον προκάτοχό του. Οι στόχοι του είναι επίσης πιο συντηρητικοί αν και πιο μακροπρόθεσμοι.


Παραδόξως οι τράπεζες με έντονη παρουσία στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη υφίστανται σήμερα πολύ πιο σοβαρές πιέσεις από όσο στις «μαύρες» ημέρες μετά την κατάρρευση της Lehman το 2009. Τα κράτη που τις στηρίζουν είναι πιο αδύναμα αυξάνοντας τον κίνδυνο να υπάρξει μονομερής δράση για να προστατευθούν οι εθνικές τράπεζες χωρίς να συνυπολογιστούν οι ξένες θυγατρικές.

Εν τω μεταξύ οι τράπεζες έχουν έλθει αντιμέτωπες με αυστηρές απαιτήσεις από τους ρυθμιστές για να αυξήσουν τα κεφάλια τους. Οι πιο πιεστική είναι η απαίτηση της European Banking Authority να αυξήσουν τον συντελεστή κεφαλαίων core tier one στο 9% από τις 30 Ιουνίου.

Αυτή η απαίτηση δημιουργεί τον φόβο ότι οι τράπεζες ίσως κόψουν τις πιστώσεις και πωλήσουν θυγατρικές. Στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη οι μεγάλοι πιστωτές είναι η ιταλική UniCredit και οι αυστριακές Raiffeisen Bank International και Erste Group, καθώς και η ιταλική Intesa Sanpaolo, η βελγική KBC και η γαλλική Societe Generale.

Βέβαια, όπως ήταν αναμενόμενο, οι τραπεζίτες που μίλησαν στο συνέδριο που ακολούθησε τη Βιέννη 2.0 κράτησαν αμυντική στάση δηλώνοντας εν χορώ ότι κανένας τους δεν σκοπεύει να αποσυρθεί από την κεντροανατολική Ευρώπη. Παραδέχτηκαν όμως ότι ενδεχομένως να καταργήσουν ορισμένες δευτερεύουσες επιχειρηματικές δραστηριότητες.

Πάντως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανοικοδόμησης και Ανάπτυξης, EBRD, επιμένει ότι εκδηλώνεται σημαντική απομόχλευση. Εξέδωσε στοιχεία που δείχνουν ότι το τρίτο τρίμηνο του έτους στην ανατολική Ευρώπη παρατηρήθηκαν οι πρώτες καθαρές εκροές κεφαλαίων από το 2009. Οι σχετιζόμενες με τράπεζες καθαρές επενδυτικές ροές ήταν αρνητικές τον Σεπτέμβριο - Νοέμβριο πέρσι σε πάνω από έξι χώρες της ανατολικής Ευρώπης.

Ενώ λοιπόν υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με το μέγεθος του προβλήματος, όλοι συμφωνούν ότι πρέπει να υπάρξει συντονισμός στη ρύθμιση και την απομόχλευση που συνεπάγεται.

Το επόμενο βήμα για την Βιέννη 2.0 είναι σειρά συναντήσεων στις Βρυξέλλες στα μέσα Μαρτίου. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα τις παρακολουθήσουν με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς οι αναπτυξιακές προοπτικές πολλών κρατών πιθανόν να κριθούν από τα αποτελέσματά τους.