«Η Ελλάδα χρειάζεται ένα σχέδιο Μάρσαλ»

Ο οικονομολόγος M. Άιχενγκριν συνδέει τις μεταρρυθμίσεις με την εξωτερική βοήθεια

Από Το Βήμα

Του Νίκου Χειλά

Οι εξαγγελίες των Ευρωπαίων για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης στην Ελλάδα έχουν μείνει στα χαρτιά, ανέφερε ο γνωστός αμερικανός οικονομολόγος, Μπάρι Άιχενγκριν, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Spiegel Online.


- Κύριε Άιχενγκριν, είστε σφοδρός επικριτής της γερμανικής διαχείρισης της κρίσης, όπως και πολλοί άλλοι εδώ στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός. Ήταν πράγματι τόσο κακή στους χειρισμούς της η γερμανική κυβέρνηση;


Το θέμα είναι ότι επικεντρώθηκε στην άσκηση πιέσεων στη νότιο Ευρώπη να προβεί σε μεταρρυθμίσεις. Οι δημοκρατίες όμως μπορούν να αντέξουν μόνον ορισμένο βαθμό περικοπών. Οι Έλληνες ή οι Ιταλοί χρειάζονται ανταμοιβή και ένα αξιόπιστο όραμα για νέα ανάπτυξη. Και αυτά δεν τα βλέπω ούτε στη γερμανική κυβέρνηση ούτε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ούτε στην ΕΚΤ.

- Τι πρέπει να γίνει;

Η Ελλάδα χρειάζεται ό,τι έλαβε η Γερμανία το 1948: ένα σχέδιο Μάρσαλ. Μεγάλη εξωτερική βοήθεια με αντάλλαγμα μεταρρυθμίσεις. Πού είναι το σχέδιο Μάρσαλ για την Ελλάδα; Πέρσι, οι ευρωπαίοι πολιτικοί μιλούσαν για ένα τέτοιο σχέδιο, τώρα κανείς δεν αναφέρεται σ' αυτό. Επιπλέον, η χώρα χρειάζεται μια σημαντική μείωση του χρέους της, στην οποία θα πρέπει κατά τη γνώμη μου να συμμετάσχει και η ΕΚΤ.

- Είναι αρκετή η μείωση κατά 70% που συζητείται αυτή τη στιγμή;

Ναι, αλλά μόνον αν αναπτυχθεί και πάλι η οικονομία. Σύμφωνα με όλες τις προγνώσεις όμως, θα συνεχίσει να συρρικνώνεται.

- Ο επίτροπος Όλι Ρεν δήλωσε ότι το πακέτο διάσωσης για την Ελλάδα δεν επαρκεί. Ποια είναι η γνώμη σας;

Έχει δίκιο. Είναι όμως κι ένας άλλος τρόπος να πει ότι μόνη της η απομείωση του χρέους δεν αλλάζει κάτι.

- Η ΕΚΤ προσπαθεί ήδη να στηρίξει μέσω της αγοράς κρατικών ομολόγων τις ευρωπαϊκές χώρες που διέρχονται κρίση. Αρκεί αυτό;

Μέχρι τώρα η ΕΚΤ προσπάθησε να σταθεροποιήσει το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Δεν αγόρασε όμως αρκετά ομόλογα από τα κράτη με κρίση, ώστε να συμπιέσει τα επιτόκια δανεισμού τους προς τα κάτω.

- Τι έκταση πρέπει να έχουν οι αγορές ομολόγων;

Μερικοί καλύτεροι γνώστες των αριθμών μιλούν για ένα τρισ. ευρώ. Άλλοι ζητούν περισσότερα.

- Και ο Μάριο Μόντι ζητά να ενισχυθεί ο ESM στο 1 τρισ., αλλά η Άνγκελα Μέρκελ απέρριψε την πρόταση κατά την ομιλία της στο Νταβός.

Πρέπει να αποφασίσουμε: κάποιος θα πρέπει να δημιουργήσει το τείχος πυροπροστασίας. Θα είναι οι κυβερνήσεις ή η ΕΚΤ; Οι μηχανισμοί διάσωσης δημιουργήθηκαν για να ελαφρύνουν το βάρος της ΕΚΤ. »

- Επομένως, πρέπει να γίνει από τον ESM, δηλαδή από τις κυβερνήσεις και τους πολίτες;

Ναι.

- Θα επιβιώσει εφέτος το ευρώ;

Πέρσι χαρακτήρισα μια διάλυση του ευρώ τόσο πιθανή όσο και την πτώση ενός μετεωρίτη στον πύργο του ευρώ στη Φραγκφούρτη. Στο μεταξύ όμως τη θεωρώ λίγο πιθανότερη, συνεχίζω να πιστεύω όμως ότι το ευρώ θα επιβιώσει, επειδή το κόστος του τέλους του θα ήταν πολύ μεγαλύτερο από το κόστος της σωτηρίας του.

- Πρέπει να πληρώσουμε αυτή τη σωτηρία με μια αναδιανεμητική ένωση;

Νομίζω ότι θα υπάρξει τουλάχιστον μια περιορισμένη μορφή δημοσιονομικής ένωσης. Για παράδειγμα, θα πρέπει να υπάρξει ένα κοινό ταμείο διάσωσης τραπεζών. Αλλά οι γερμανοί φορολογούμενοι δεν θα πρέπει να πληρώσουν για τις ελληνικές συντάξεις.

- Αλλά πώς θα ορθοποδήσει η Ελλάδα;

Δεν λέω ότι η Ελλάδα θα γίνει αύριο δεύτερη Σουηδία. Αλλά οι Έλληνες μπορούν να εκμεταλλευτούν τα πλεονεκτήματά τους στον τουρισμό, τη ναυτιλία και τη γεωργία. Μέχρι τώρα, για παράδειγμα, δεν προσπάθησαν ιδιαίτερα να προβάλουν τα προϊόντα τους στην αγορά. Η Ιταλία μπορεί να μη θεωρείται πρότυπο αυτή τη στιγμή, αλλά η παγκόσμια προβολή των τροφίμων της και των κρασιών της στις αγορές είναι υποδειγματική. Και οι Έλληνες θα μπορούσαν να κερδίσουν πολύ περισσότερα με τα προϊόντα τους, αν γίνονταν πιο περιζήτητα.