Βαθύς αναβρασμός στον αναπτυσσόμενο κόσμο

Από τους Financial Times (via Euro2day)

Των Javier Blas (Λονδίνο), Chris Giles (Νταβός), Anthony Deutsch (Τζακάρτα), Tim Johnston (Μπανγκόγκ)

Πανικόβλητες αγορές βασικών ειδών διατροφής, πληθωρισμός και έντονος κοινωνικός αναβρασμός είναι η εικόνα που επικρατεί στον αναπτυσσόμενο κόσμο, καθώς το ακριβό κόστος τροφίμων επιτείνει την κοινωνική δυσαρέσκεια. Οι κυβερνήσεις προχωρούν σε συγκέντρωση τροφίμων για να αποτραπεί μια βαθύτερη κρίση, αλλά αυτή η αποθεματοποίηση ωθεί τις τιμές των αγροτικών προϊόντων ακόμη υψηλότερα. Και οι υψηλές τιμές των τροφίμων φουντώνουν με τη σειρά τους το κύμα της κοινωνικής αναταραχής που διαπερνά τις κοινωνίες της Βορείου Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.

Σε μεγάλο τμήμα της Βορείου Αφρικής - Μέσης Ανατολής ξεσπούν βίαιες διαδηλώσεις κατά απολυταρχικών καθεστώτων «κληρονομικών δυναστών». Με αρχή την επανάσταση των γιασεμιών στην Τυνησία, οι Αιγύπτιοι βρίσκονται για τρίτη μέρα στους δρόμους του Καΐρου ζητώντας την κατάλυση της «δυναστείας» Μουμπάρακ, ενώ η κοινωνική δυσαρέσκεια εξαπλώνεται γρήγορα και σε άλλες χώρες της περιφέρειας.

Κλιμακώνοντας τις εντάσεις, το κόστος του σιταριού, του Νο1 σε σημασία τροφίμου στον κόσμο, αναρριχήθηκε στα υψηλότερα επίπεδα δυόμισι ετών, καθώς κι άλλες χώρες, από την Αλγερία μέχρι τη Σαουδική Αραβία, ανακοίνωσαν έκτακτες αγορές του βασικού διατροφικού προϊόντος.

Η τωρινή εικόνα θυμίζει την κρίση επάρκειας τροφίμων 2007-08, όταν το κόστος όλων των αγροτικών προϊόντων ανήλθε σε ιστορικά υψηλά.

Τότε, όπως και τώρα, το πρόβλημα ξεκίνησε με τις μειωμένες ανά τον πλανήτη σοδειές. Ακολούθησαν περιορισμοί των εξαγωγών, ώστε οι εξαγωγείς να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες της εγχώριας ζήτησης. Οι κοινωνικές διαμαρτυρίες για τις αυξήσεις στις τιμές τροφίμων φούντωσαν και οι κυβερνήσεις προσπάθησαν να τις αντιμετωπίσουν με κατακόρυφη αύξηση και αποθεματοποίηση στις αγορές διατροφικών ειδών, επιτείνοντας τις ανοδικές τάσεις στις αγορές αγροτικών εμπορευμάτων.

Στην Αλγερία, πρόσφατα, οι νεαροί διαδηλωτές τραγουδούσαν «Δώστε μας ζάχαρη», καθώς το κόστος του γλυκαντικού στη χονδρική αγορά κινείται στα υψηλότερα επίπεδα 30 ετών.

Στις αρχές της εβδομάδας η Αλγερία αγόρασε 800.000 τόνους σιτάρι, πολύ περισσότερο από το συνηθισμένο, και η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε σχέδιο διπλασιασμού των αποθεμάτων σίτου. Το Μπαγκλαντές και η Ινδονησία ακολούθησαν τον πανικό, δίνοντας παραγγελίες για τεράστιες ποσότητες ρυζιού.


«Αν δούμε τις μέσες τιμές από το 2000 έως το 2006, πιστεύω ότι θα φτάσουμε πάνω από τα επίπεδα που επικρατούσαν τότε», δήλωσε ο κ. Gregory Page, διευθύνων σύμβουλος της Cargill, της μεγαλύτερης επιχείρησης εμπορίας αγροτικών εμπορευμάτων στον κόσμο, στους Financial Times από το World Economic Forum στο Νταβός.

Ο κ. Page, που πιστεύει ότι οι καιρικές συνθήκες θα καθορίσουν το πότε θα κορυφωθούν οι τιμές, ελπίζει ότι αν ο καιρός είναι καλός δεν θα ξεπεραστούν τα επίπεδα του 2007-08.

Βραχυπρόθεσμα η κατάσταση θα προκαλέσει πιθανότατα αύξηση στη γη που φιλοξενεί και θερινές και χειμερινές καλλιέργειες, και μακροπρόθεσμα θα αυξήσει την αγροτική παραγωγικότητα των αναπτυσσόμενων κρατών. Η Cargill πιστεύει όμως ότι οι αγροτικές τιμές θα παραμείνουν πολύ ευμετάβλητες, γιατί η προοπτική υψηλότερων τιμών ενθαρρύνει τη βραχυπρόθεσμη επιπλέον ζήτηση και την αποθεματοποίηση, πολλαπλασιάζοντας τις κινήσεις των τιμών.

Και οι περαιτέρω αναταραχές στην προσφορά, λόγω είτε του καιρού είτε της απουσίας προσφοράς, θα επιτείνουν τις παροδικά ακραία υψηλές τιμές.