Μετεκλογικά σενάρια

Από την Καθημερινή

Του Σταύρου Λυγερού

Όλα δείχνουν ότι – κατά απαίτηση του Σαμαρά – ο χρόνος των εκλογών έχει κλείσει. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, οι κάλπες δεν επιφυλάσσουν εκπλήξεις. Η Ν.Δ. είναι σταθερά και με απόσταση το πρώτο κόμμα, αλλά χωρίς ελπίδα να κερδίσει αυτοδυναμία. Εάν πριν από μερικούς μήνες είχε λίγες πιθανότητες, σήμερα δεν φαίνεται να έχει καμία.

Μετά την υπερψήφιση του νέου Μνημονίου, η «γαλάζια» παράταξη έχει αρχίσει να χάνει έδαφος, αλλά όχι με ρυθμό που να θέσει σε αμφισβήτηση την πρωτιά της. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι την επόμενη ημέρα ο Σαμαράς θα βρεθεί με το πριμ των 50 εδρών και με την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.


Ο αρχηγός της Ν.Δ. έχει παλαιότερα δηλώσει ότι εάν δεν εξασφαλίσει αυτοδυναμία θα ξαναστήσει κάλπες. Είναι, όμως, ελάχιστα πιθανό να το κάνει για τρεις λόγους:


● Πρώτον, η πρόκληση νέων εκλογών θα θεωρηθεί από την κοινή γνώμη πολιτικός τυχοδιωκτισμός σε μία τόσο κρίσιμη περίοδο για τη χώρα.

● Δεύτερον, τόσο η τρόικα όσο και η εγχώρια επιχειρηματική και μιντιακή ελίτ θα του ασκήσουν ασφυκτικές πιέσεις για να τον αποτρέψουν.

● Τρίτον, η επανάληψη των εκλογών δεν πρόκειται να προσφέρει στη Ν.Δ. αυτοδυναμία, επειδή έχει ήδη αρχίσει ο χρόνος να δουλεύει εναντίον της. Η επιρροή της βρίσκεται πια σε καθοδική και όχι σε ανοδική τροχιά.

Ένα σημαντικό τμήμα της λαϊκής Δεξιάς δικαιολογημένα αντιμετωπίζει πια τη Ν.Δ. σαν συνεργό στο «έγκλημα» και γι’ αυτό θα αναζητήσει δοχεία για την ψήφο διαμαρτυρίας του. Και τέτοια δοχεία πια υπάρχουν. Δεν είναι τυχαίο ότι πριν ακόμα ανακοινωθεί, το κόμμα του Καμμένου φαίνεται – στις δημοσκοπήσεις – να εξασφαλίζει την είσοδό του στη Βουλή.

Ο μόνος βατός δρόμος για τον Σαμαρά θα είναι να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας. Με δεδομένο ότι η Ν.Δ. έχει μπει στις ράγες του Μνημονίου, η μόνη διαθέσιμη επιλογή είναι να συνεργασθεί με το ΠΑΣΟΚ που επίσης κινείται στις ίδιες ράγες.

Τα δύο αυτά κόμματα μπορεί να έχουν έναν παραδοσιακό ανταγωνισμό, αλλά αυτή την περίοδο έχουν αποδεχθεί την κοινή προγραμματική βάση που συνιστά το νέο Μνημόνιο. Ο – κατά πάσα πιθανότητα – νέος αρχηγός των «πρασίνων» Βενιζέλος, άλλωστε, έχει αναδειχθεί σε σημαιοφόρο αυτής της πολιτικής.

Η μόνη περίπτωση που ο Σαμαράς ενδέχεται να φύγει απ’ αυτή την πορεία είναι εάν το ΠΑΣΟΚ, με την πολιτική συνδρομή της τρόικας, του θέσει ως όρο για κυβερνητική συνεργασία να αποδεχθεί (και μετά τις εκλογές) ως πρωθυπουργό τον Παπαδήμο. Το ενδεχόμενο να ασκηθούν τέτοιες πιέσεις στον αρχηγό της Ν.Δ. είναι πάρα πολύ πιθανό, αλλά είναι μάλλον απίθανο η τρόικα και ο Βενιζέλος να επιμείνουν μέχρι τέλους σε μία τέτοια απαίτηση. Πολλά, βεβαίως, θα εξαρτηθούν από το εκλογικό αποτέλεσμα.

Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, το πιθανότερο είναι η τρόικα να απαιτήσει από τον Σαμαρά να ορίσει τον Παπαδήμο αντιπρόεδρο και υπουργό Οικονομικών με πλήρη αρμοδιότητα για την οικονομική πολιτική της νέας κυβέρνησης. Ο σημερινός πρωθυπουργός δεν φαίνεται να έχει αντίρρηση για ένα τέτοιο ρόλο.

Μία κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου με τον Παπαδήμο «τσάρο» της οικονομίας θα έχει τις ευλογίες της τρόικας και την αμέριστη στήριξη των εγχώριων φιλομνημονιακών δυνάμεων. Ούτε το ένα ούτε το άλλο, όμως, θα είναι ικανά να την σώσουν εάν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις ότι η οικονομία θα βυθιστεί ακόμα πιο πολύ στην ύφεση, με συνέπεια τον πολλαπλασιασμό των οικονομικών και κοινωνικών ερειπίων.

Η νέα κυβέρνηση θα χρεωθεί τα νέα αιματηρά μέτρα και πιθανώς μία κοινωνική έκρηξη. Με άλλα λόγια, το ενδεχόμενο να καταρρεύσει η χώρα στα χέρια των Σαμαρά - Βενιζέλου συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες.

Εάν οι εξελίξεις πάρουν αυτή την τροπή, η πολιτικοεκλογική αποδόμηση του ΠΑΣΟΚ θα κλιμακωθεί και κυρίως θα οριστικοποιηθεί. Όσον αφορά τη Ν.Δ., αυτή θα ακολουθήσει τον δρόμο που χάραξε το ΠΑΣΟΚ. Απλώς η δική της αποδόμηση θα συντελεσθεί με διαφορά χρονικής φάσης. Προς τα τέλη του 2012, τα δημοσκοπικά ποσοστά και των δύο κυβερνητικών κομμάτων θα έχουν σπάσει νέα αρνητικά ρεκόρ.

Είναι προφανές ότι μετά την προσχώρηση της Ν.Δ., η πολιτική βάση του Μνημονίου διευρύνθηκε ποιοτικά. Επειδή, όμως, είναι πολύ πιθανόν το φθινόπωρο να έχει ξαναστενέψει, λόγω προϊούσας φθοράς και των «γαλάζιων», η τρόικα και οι εγχώριες φιλομνημονιακές δυνάμεις έχουν ήδη αρχίσει να πιέζουν τη ΔΗΜΑΡ του Κουβέλη.

Το μικρό αυτό κόμμα μέχρι πρότινος δεν εξασφάλιζε την είσοδό του στη Βουλή. Απέκτησε σημασία, όταν έγινε ο προνομιακός υποδοχέας των «εκλογικών προσφύγων» που μαζικά συρρέουν από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ. Το επόμενο διάστημα, η ΔΗΜΑΡ θα βρεθεί στη μέγγενη, γεγονός που θα την υποχρεώσει να ξεκαθαρίσει εμπράκτως «με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει».