Από τους Financial Times (via Euro2day)
Του Stephen King
Και την ώρα που νόμιζες ότι μπορείς να βγεις έξω με ασφάλεια, αποδεικνύεται ότι μια νέα καταιγίδα μαζεύεται στον ορίζοντα της ευρωζώνης.
Η Ισπανία ήταν πάντα στη λίστα παρακολούθησης. Και τώρα πια βρίσκεται στην πιο άχαρη θέση: στο χρηματοοικονομικό αντίστοιχο του φαύλου κύκλου. Το επιτόκιο στα κρατικά της ομόλογα αυξάνεται, η οικονομία είναι στάσιμη και η κυβέρνηση αντιμετωπίζει φθορά του ενθουσιασμού επιβολής της λιτότητας που απαιτούν οι Βρυξέλλες. Και η διαδικασία επαναλαμβάνεται.
Καθρεφτίζοντας τόσο την οικονομική διολίσθηση σε ύφεση όσο και τη μεγάλη απόκλιση του ελλείμματος στον περσινό προϋπολογισμό, η λαϊκή κυβέρνηση του Mariano Rajoy πληροφόρησε τις Βρυξέλλες στις αρχές του χρόνου ότι θα βάλει στόχο έλλειμμα 5,8% του ΑΕΠ, αρκετά υψηλότερο από το 4,4% που είχε συμφωνηθεί παλαιότερα. Στη συνέχεια μια μεγάλη διαμάχη που κατέληξε σε συμβιβασμό στο 5,3%.
Ακόμη κι αν ο στόχος επιτευχθεί – δεν υπάρχει καμία εγγύηση γι' αυτό με τις 17 αυτόνομες περιφερειακές κυβερνήσεις στη χώρα, που συνεχίζουν... χαρούμενα τα προγράμματα δαπανών – παραμένει το ακανθώδες ζήτημα της μείωσης του ελλείμματος περισσότερο, στο 3% του ΑΕΠ, το 2013.
Σε μια οικονομία που συρρικνώνεται ταχέως δεν είναι εύκολη η μείωση του ελλείμματος σε τέτοια κλίμακα.
Ανεξάρτητα από το τι πιστεύει καθένας για τα αρχικά δημοσιονομικά προβλήματα της Ελλάδας, για παράδειγμα, αυτά χειροτέρεψαν πάρα πολύ εξαιτίας της οικονομικής κατάρρευσης που ακολούθησε. Η δημοσιονομική θέση της Ελλάδας ήταν κακή όχι μόνο εξαιτίας της έλλειψης προσπάθειας αλλά και επειδή τα οικονομικά προβλήματα ήταν πολύ χειρότερα απ’ όσο αναμενόταν.
Η μεγάλη μείωση του ελλείμματος εν μέσω οικονομικής κατάρρευσης είναι σχεδόν αδύνατη, ειδικά όταν ο λαός αρχίζει να διαμαρτύρεται. Όσον αφορά την Ισπανία, ετοιμάζεται για γενική απεργία στις 29 Μαρτίου. Όμως, όσο η Μαδρίτη ανθίσταται στη μείωση του ελλείμματος, τόσο αυξάνεται η υποψία ότι οι ρυθμιστές απλώς σέρνουν τα πόδια τους.
Ίσως, για παράδειγμα, ελπίζουν σε περαιτέρω βοήθεια από τους μηχανισμούς Long Term Refinancing Operations της ΕΚΤ για να πέσουν τα ισπανικά yields και άρα να... σωθούν η κυβέρνηση, οι τράπεζες (που είναι «μέχρι τα αφτιά» σε κρατικά ισπανικά ομόλογα λόγω των carry trades που δημιούργησαν τα δύο πρώτα LTRO) και το ενιαίο νόμισμα, χωρίς την ανάγκη για υπερβολικά επίπονη λιτότητα.
Και εδώ είναι το πρόβλημα. Τα ισπανικά επιτόκια έχουν άραγε αυξηθεί επειδή οι επενδυτές δεν πιστεύουν πια ότι η κυβέρνηση έχει τη διάθεση ή τη δυνατότητα να επιβάλει την απαραίτητη λιτότητα; Ή έχουν ανέβει επειδή οι επενδυτές πιστεύουν ότι οι πιστώτριες χώρες της ευρωζώνης και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν αρχίσει να χάνουν την υπομονή τους;
Και οι δύο αιτίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να εξηγηθεί η άνοδος στα yields, αλλά υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στην ηθελημένη υποχώρηση της ισπανικής κυβέρνησης και στην απώλεια της εμπιστοσύνης από τους Ευρωπαίους εταίρους.
Ο Olli Rehn έχει κοινοποιήσει τις απόψεις του. Θα ήθελε περισσότερη δημοσιονομική λιτότητα στην Ισπανία. «Επειδή υπήρξε μια αίσθηση ότι η χώρα χαλαρώνει τους δημοσιονομικούς της στόχους φέτος, οι αγορές έχουν ήδη αντιδράσει με άνοδο αρκετών δεκάδων μονάδων βάσης στα επιτόκια των ισπανικών ομολόγων» είπε. Το πρόβλημα, κατά τον ίδιο, εντοπίζεται αμιγώς στην Ισπανία και επαφίεται σε αυτήν να πείσει τους επενδυτές ότι μπορεί να επαναφέρει σε σωστή τροχιά τα δημοσιονομικά της σχέδια.
Η φρασεολογία είναι γνωστή. Όμως, δεν αντιμετωπίζει ορθά την αλληλεπίδραση στην έλλειψη ανάπτυξης και στο κόστος δανεισμού στην ευρωζώνη. Παλιά, η αδύναμη ανάπτυξη ήταν συνώνυμη με τα χαμηλά επιτόκια. Στον κόσμο της σημερινής ευρωζώνης, όπου έχουν έρθει τα πάνω κάτω, η αδύναμη ανάπτυξη σχετίζεται πλέον περισσότερο με τα υψηλά επιτόκια. Η λιτότητα, που προκαλεί ακόμη χαμηλότερη ανάπτυξη, οδηγεί σε ακόμη υψηλότερα επιτόκια.
Ο μόνος τρόπος για να λυθεί το πρόβλημα είναι να αναγνωριστεί η σχέση συμβίωσης ανάμεσα στους πιστωτές και τους δανειολήπτες. Στην ευρωζώνη, αυτό σημαίνει δημοσιονομική ένωση, όχι μόνιμο τσαμπουκά από τους πιστωτές προς τους δανειολήπτες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου