Ο χρυσός του Καντάφι

Από τους Financial Times (via Euro2day)

Των Jack Farchy και Roula Khalaf (Λονδίνο)

Η διεθνής κοινότητα έχει πλήξει τον Μουάμαρ Καντάφι με μια σειρά κυρώσεις και πάγωμα λογαριασμών, που έχει στόχο να τον αποκόψει από χρηματοδότηση. Ο Λίβυος ηγέτης εξακολουθεί όμως να κάθεται πάνω σε μια «λίμνη» χρυσού. Η κεντρική τράπεζα της Λιβύης, η οποία βρίσκεται υπό τον έλεγχο του συνταγματάρχη Καντάφι, κατέχει 143,8 τόνους χρυσού, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, αλλά πολλοί υποψιάζονται ότι το πραγματικό ποσό είναι αρκετούς τόνους υψηλότερο.

Αυτά τα αποθέματα, μεταξύ των 25 πλουσιότερων στον κόσμο, αξίζουν πάνω από 6,5 δισ. δολ. σε τωρινές τιμές, μέγεθος αρκετό για να συντηρήσει έναν μικρό στρατό μισθοφόρων επί μήνες ή και χρόνια.

Ενώ πολλές κεντρικές τράπεζες κρατούν τα αποθέματα χρυσού τους σε διεθνή θησαυροφυλάκια στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη ή στην Ελβετία, ο χρυσός της Λιβύης βρίσκεται εντός της χώρας, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τις δραστηριότητες της χώρας στην αγορά χρυσού.

Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη έχουν παγώσει ενεργητικά αξίας δισ. δολαρίων της Λιβύης, με κυρώσεις στην κεντρική τράπεζα, στο εθνικό επενδυτικό ταμείο και στην κρατική πετρελαϊκή εταιρία.

Αλλά τα αποθέματα χρυσού μπορούν να δώσουν στον συνταγματάρχη Καντάφι παράταση – εάν μπορέσει να τα ρευστοποιήσει. Για να αντλήσει μεγάλα ποσά, σημειώνουν οι τραπεζίτες, ο συνταγματάρχης θα πρέπει να μεταφέρει τις ράβδους έξω από τη Λιβύη. Μέχρι να ξεσπάσουν οι εξεγέρσεις, ο χρυσός ήταν αποθηκευμένος στην κεντρική τράπεζα της Τρίπολης. Έκτοτε, όμως, πιθανόν να έχει μετακινηθεί σε άλλη τοποθεσία, όπως στη νότιο πόλη Σέμπια, που βρίσκεται κοντά στα σύνορα με το Τσαντ και τη Νιγηρία.

Η πολιτική αναταραχή στη Μέση Ανατολή, εκτός του ότι ώθησε τις τιμές του χρυσού στο ρεκόρ των 1.444 δολαρίων, έχει καταδείξει το πλεονέκτημα που επί αιώνες καθιστά τον χρυσό τόσο ελκυστικό για εγκληματίες, επενδυτές και δικτάτορες: η αξία του δεν εξαρτάται από καμία κυβέρνηση.

Μετά την επανάσταση της Αιγύπτου, η χώρα επέβαλε απαγόρευση εξαγωγών χρυσού επί 4 μήνες, για να μην μπορέσουν αξιωματούχοι της πρώην κυβέρνησης να μεταφέρουν τον πλούτο τους στο εξωτερικό.

Παράλληλα το Ιράν αθόρυβα συσσωρεύει χρυσό τα τελευταία χρόνια, ενώ σημαντικοί αγοραστές του πολύτιμου μετάλλου είναι και η Κίνα, η Ρωσία και η Ινδία.

Καμία διεθνής τράπεζα ή εμπορικός οίκος δεν θα αγόραζε χρυσό που θα μπορούσε να σχετίζεται με το καθεστώς της Λιβύης, τονίζουν οι τραπεζίτες. Αλλά ο συνταγματάρχης Καντάφι μπορεί να μεταφέρει το μέταλλο στο Τσαντ ή στη Νιγηρία, όπου θα μπορούσε να τον ανταλλάξει με χρήμα που θα κατατεθεί σε τράπεζα της Libyan Foreign Bank, μονάδας της κεντρικής τράπεζας.

«Αν μια χώρα όπως η Λιβύη θέλει να ρευστοποιήσει χρυσό, πιθανότατα θα το κάνει με κάποια ανταλλαγή – είτε για όπλα είτε για τρόφιμα ή για ρευστό» σημειώνει ο κ. Walter de Wet της Standard Bank.

Εκτός από αποθέματα χρυσού, ο συνταγματάρχης Καντάφι μπορεί επίσης να έχει αποθεματοποιήσει ρευστό από πωλήσεις πετρελαίου έξω από τα παραδοσιακά κανάλια.