Κατάσχεται!

Από τη Ρήξη Μαρτίου

Του Σταύρου Χριστακόπουλου*

Τα μάτια όλων είναι στραμμένα στην 25η Μαρτίου και τις αποφάσεις της ευρωσυνόδου κορυφής εκείνης της ημέρας και της προηγούμενης. Υποτίθεται ότι πρόκειται για μια από τις κορυφαίας σημασίας συνόδους για το μέλλον της Ελλάδας. Υποτίθεται ακόμη ότι το αποτέλεσμά της θα κρίνει ακόμη και το ενδεχόμενο διεξαγωγής πρόωρων εκλογών. Παραμύθια – με το συμπάθιο...

● Η μεν μοίρα της χώρας έχει ήδη ανακοινωθεί από την τρόικα, κατά τις δημόσιες ανακοινώσεις του Φεβρουαρίου.

● Οι δε εκλογές είναι δυνατόν – ενδεχομένως και αναπόδραστο – να προκηρυχθούν ανεξαρτήτως αποτελέσματος της συνόδου. Κι αυτό επειδή, είτε δοθεί η επιμήκυνση του δανείου της τρόικας (ή μέρους του) είτε όχι, είτε με λελογισμένη μείωση του επιτοκίου του είτε όχι, θα πρόκειται για παρωνυχίδα επί του πεδίου της οικονομίας και το όποιο αποτέλεσμα θα κρίνει μόνο την επικοινωνιακή τακτική της κυβέρνησης, για την οποία οι εκλογές θα είναι μονόδρομος σε περίπτωση πλήρους αδιεξόδου.

Σημειώνουμε τα παραπάνω διότι, εν μέσω επιταχυνόμενου ρυθμού ύφεσης, οιονεί κυβερνητικής κρίσης και αυξανόμενου κοινωνικού αναβρασμού λόγω της βίαιης εκπτώχευσης μεγάλων πληθυσμιακών ομάδων, εξελίσσονται παράλληλα, δίχως παρεκκλίσεις, δυο μείζονες διαδικασίες: η εκποίηση του συνόλου της δημόσιας περιουσίας και η περιθωριοποίηση της Ελλάδας στο πλαίσιο της Ευρωζώνης.


Ξεπούλημα χωρίς μείωση του χρέους

Το ξεπούλημα ανακοινώθηκε σχεδόν ταυτόχρονα από τον Γ. Παπακωνσταντίνου και την τρόικα, με στόχο την είσπραξη 15 δισ. ευρώ την πρώτη διετία και 50 δισ. συνολικά έως το 2015. Οι αριθμοί είναι γνωστοί σε όλους, αλλά ο διάβολος, ως γνωστόν, κρύβεται στις «λεπτομέρειες»:

Το σύνολο των εσόδων, αν βεβαίως υποτεθεί ότι αυτοί οι εξωφρενικοί στόχοι είναι επιτεύξιμοι (το σύνολο των συμμετοχών του Δημοσίου σε επιχειρήσεις, εισηγμένες στο χρηματιστήριο και μη εισηγμένες, δεν ξεπερνά τα 7 δισ. ευρώ!), θα πάνε αποκλειστικά στο χρέος. Τι σημαίνει αυτό; Ότι δεν ξεπουλάμε για να μειώσουμε τα ελλείμματα, να δημιουργήσουμε πλεονάσματα και να μπούμε σε κάποιους είδους αναπτυξιακή διαδικασία, αλλά για να τα ρίξουμε στο πηγάδι.

Μας ζητείται δηλαδή να πουλήσουμε ολόκληρη τη χώρα, να στερηθούμε – πουλώντας στους... δανειστές μας – κάθε μέσο και εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης και ό,τι εισπράξουμε να το δώσουμε πίσω στους δανειστές, αφού τα 50 δισ. ευρώ θα κατευθυνθούν αποκλειστικά στη «μείωση» του χρέους. Ακόμη πιο απλά, μας ζητείται να ανταλλάξουμε το σύνολο της περιουσίας με μικρό μέρος του χρέους.

Για να καταλάβουμε καλύτερα τι σημαίνει αυτό, σημειώνουμε το εξής απόσπασμα από δημοσίευμα της έγκυρης οικονομικής ιστοσελίδας XrimaNews.gr: 

«Το χρέος στις 12 Φεβρουαρίου 2011 κυμαίνεται στα 345 δισ. ευρώ. Αν η Ελλάδα πουλήσει μέχρι το 2015 κρατική περιουσία ύψους 50 δισ. ευρώ, τότε, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, στις 12 Φεβρουαρίου 2015 το χρέος θα κυμαίνεται στα... 345 δισ. ευρώ, δηλαδή όσο ακριβώς είναι σήμερα που η Τρόικα προτείνει να πουληθεί κρατική περιουσία ύψους 50 δισ. ευρώ».

Με άλλα λόγια, όταν η διαδικασία κατάσχεσης της χώρας τελειώσει, θα τους χρωστάμε ακριβώς όσα τους χρωστάμε σήμερα! Και κάπου 40 δισ. περισσότερα απ' όσα χρωστούσαμε τη μέρα που ο Γ. Παπανδρέου μάς έδεσε χειροπόδαρα.

Μια «λεπτομέρεια» πάντως είναι ότι η είσπραξη των 50 δισ. ευρώ θεωρείται απλώς ουτοπική και κάποιοι πιο ρεαλιστικοί υπολογισμοί αναφέρονται στα μισά λεφτά – και με το ζόρι.

Η Ελλάδα λοιπόν ρευστοποιείται και ο πλούτος της μεταφέρεται με συνοπτικές διαδικασίες στα χέρια των δανειστών της, οι οποίοι, ως αντισυμβαλλόμενοι στην επαχθέστερη δανειακή συμφωνία που υπέγραψε ποτέ χώρα μετά την Οθωμανική Αυτοκρατορία, εν όψει της εκ των προτέρων βέβαιης αδυναμίας πληρωμής του χρέους, υλοποιούν ήδη την προβλεπόμενη διαδικασία κατάσχεσης, η οποία δεν φαίνεται να έχει σαφές όριο και τέλος.


«Δώστε μας τις τράπεζές σας»...

Το άλλο μεγάλο πεδίο ξεπουλήματος, εκτός από τις εταιρείες, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια και κάθε είδους υποδομές και πλουτοπαραγωγικούς πόρους, όπως η ίδια η τρόικα περιέγραψε γλαφυρά στις αρχές Φεβρουαρίου, είναι το τραπεζικό σύστημα, το οποίο ήδη βρίσκεται σε οριακή κατάσταση.

Τις τελευταίες μέρες η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία έχει δανείσει στις ελληνικές 95 δισ. ευρώ (με ενέχυρο ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου 137,7 δισ., που μπορεί να έχουν ξεπεράσει και τα 141 δισ. μετά τα τελευταία «κουρέματα» της ΕΚΤ), τους έχει στείλει φιρμάνι με το οποίο τους ζητάει να καταθέσουν έως τα τέλη Μαΐου το τελικό σχέδιο επιστροφής σημαντικού μέρους των δανεικών γύρω στα 30 δισ. ευρώ.

Για τον λόγο αυτόν ήδη το κράτος έχει σπεύσει να παράσχει ισόποσες εγγυήσεις αναλαμβάνοντας ένα ακόμη βάρος κρατικοποίησης σημαντικού μέρους του ιδιωτικού χρέους.

Το σημαντικότερο όμως είναι ότι η ΕΚΤ ήδη καλεί τις ελληνικές τράπεζες να προχωρήσουν σε συρρίκνωση καταστημάτων και προσωπικού, πώληση θυγατρικών, αλλά και σε πώληση των δανείων τους – μισοτιμής, όπως ομολογούν Έλληνες τραπεζίτες, οι οποίοι ήδη προειδοποιούν για πλήρη αφελληνισμό του τραπεζικού συστήματος – με συνέπεια τη συρρίκνωση, την απαξίωσή τους και την εύκολη απορρόφησή τους από τα τραπεζικά μεγαθήρια της Ευρώπης και των ΗΠΑ.

Πέραν αυτών, όμως, στις υποδείξεις της ΕΚΤ περιλαμβάνεται η διακοπή, σε πολύ μεγάλο ποσοστό, των «ανοιχτών γραμμών» χρηματοδότησης προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Τι σημαίνει αυτό; Τον θάνατο σχεδόν του συνόλου των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με όλες τις τραγικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται...

Ένα ακόμη εργαλείο ανάκαμψης, λοιπόν, παύει οριστικά να λειτουργεί υπέρ της εθνικής οικονομίας και παραδίδεται ευτελισμένο στους δανειστές μας. Κι όσο για τις προθέσεις του διεθνούς τραπεζικού συστήματος, ήδη η προειδοποίηση είχε υπάρξει. Για του λόγου το αληθές παραθέτουμε απόσπασμα από ρεπορτάζ του Βήματος της Κυριακής (13.2.2011), όπως προέκυψε από συζήτηση με τον Σερβάς Ντερούζ, εκπρόσωπο της Κομισιόν στην τρόικα:

«Το "νεύμα της τρόικας" είναι ότι οι ιδιωτικές τράπεζες πρέπει να επιστρέψουν στις αγορές και για να γίνει αυτό οφείλουν να εργαστούν για τη μετατροπή τους σε θυγατρικές ευρωπαϊκών μεγαθηρίων και οι Έλληνες τραπεζίτες (που κατά τα άλλα ζητούν πιεστικά από τον κ. Ντερούζ ιδιωτικοποιήσεις των πάντων...) να αποδείξουν την αξία τους ως υπαλλήλων των Γερμανών, Γάλλων και Αμερικανών συναδέλφων τους».

Εντός ευρώ, εκτός ευρωζώνης!

Τέλος, μόλις την Πέμπτη 3.3.2011, είδε το φως της δημοσιότητας (στο Ποντίκι) ο σχεδιασμός της Γερμανίας για τη θέση της Ελλάδας στο πλαίσιο της ευρωζώνης: παραμονή στο ευρώ, αλλά αποπομπή από όλα τα όργανα, στέρηση του δικαιώματος ψήφου και αφαίρεση κάθε αρμοδιότητας άσκησης οικονομικής πολιτικής και σύνταξης και εκτέλεσης προϋπολογισμού.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η οικονομική πολιτική θα μπορεί, βάσει της δανειακής σύμβασης, να ασκείται από την ευρωζώνη και το ΔΝΤ «σε περίπτωση που διαπιστωμένα δεν εφαρμόζεται η πολιτική του μνημονίου», και μάλιστα κάθε είδους απόφαση θα μπορεί να λαμβάνεται «χωρίς να χρειάζεται η έγκριση του υπουργικού συμβουλίου ή της Βουλής ή και του ίδιου του πρωθυπουργού».

Το σχέδιο είναι λίγο παλαιότερο και επανέρχεται στο τραπέζι εσπευσμένα, σε συνδυασμό με τη ρευστοποίηση του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων της χώρας, για δύο λόγους:

● Ο πρώτος αφορά την κοινή πλέον πεποίθηση ότι το ελληνικό χρέος είναι αδύνατον να εξυπηρετηθεί ακόμη και με «κούρεμα» της τάξεως του 30%. Ήδη Γερμανοί οικονομολόγοι – και μάλιστα των πέντε μεγαλύτερων ινστιτούτων – έκαναν λόγο για ανάγκη εξόδου από το ευρώ και «κούρεμα» μεγάλης έκτασης.

● Ο δεύτερος αφορά την αναμενόμενη, το αργότερο έως τον Απρίλιο, υπαγωγή και της Πορτογαλίας στον μηχανισμό «στήριξης», δεδομένου ότι η ΕΚΤ – με ισχυρές βοήθειες ακόμη και από Κίνα και Ιαπωνία – απέτρεψε οριακά δύο φορές τον τελευταίο ενάμιση μήνα την κατάρρευση της χώρας αυτής.

Γι' αυτό, μεταξύ άλλων, η ΕΚΤ βιάζεται να απεμπλακεί από τη στήριξη του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, το οποίο τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με ρεπορτάζ της έγκυρης οικονομικής ιστοσελίδας Euro2day, απορρόφησε το 70% της παρασχεθείσας ρευστότητας της ευρωτράπεζας.

[Η ενεργοποίηση των σχεδιασμών αυτών δεν έχει έναν – γνωστό σε εμάς τουλάχιστον – αυστηρά καθορισμένο χρονικό ορίζοντα, διότι προς το παρόν διατυπώνονται σε επίπεδο προθέσεων. Το ότι όμως βασίζονται σε εξουσίες των επιτηρητών προβλεπόμενες από τη δανειακή σύμβαση με την τρόικα σημαίνει ότι η ενεργοποίησή τους τελεί υπό τη διακριτική της ευχέρεια ανά πάσα στιγμή, καθώς μάλιστα όλες οι εκθέσεις Κομισιόν και ΔΝΤ έως σήμερα διαπιστώνουν πλημμελή εφαρμογή των προβλέψεων της σύμβασης].

Κατόπιν αυτών στην Ελλάδα μπορούμε άνετα να συνεχίσουμε να κυνηγάμε φαντάσματα παιδικών καρτούν, όπως μια ευνοϊκή αναδιαπραγμάτευση του χρέους ή μια επιτροπή λογιστικού ελέγχου του – για την οποία ίσως τα πούμε σε επόμενη ευκαιρία – ή την ανάπτυξη μέσω του... ΕΣΠΑ! Όταν ξυπνήσουμε από τον νοσηρό λήθαργό μας, ίσως καταλάβουμε τι εννοούσε ο Γ. Παπανδρέου χαρακτηρίζοντας δημοσίως – για πολλοστή φορά σε λίγους μήνες – τα ελληνικά νησιά «πολιτιστική κληρονομιά» και όχι εθνικό έδαφος.

Ίσως επίσης καταλάβουμε τότε σε ποιο πεδίο, με ποια «εργαλεία» και με ποιους όρους θα «λυθούν» και τα εθνικά θέματα, τα οποία σε καμιά περίπτωση δεν μπορούν να διαχωριστούν από την οικονομική και πολιτική κατοχή που έχει επιβληθεί στη χώρα μέσω του χρέους και της κατάστασης «διαρκούς χρεοκοπίας». Δυστυχώς, μάλιστα, υπό τις τρέχουσες συνθήκες, ανεξαρτήτως κυβέρνησης και όχι τόσο αργά όσο θα ελπίζαμε...

ΥΓ.: Για το πώς συνδέονται οι σχεδιασμοί της Γερμανίας και του ΔΝΤ με την πιθανότητα εκλογών και τα όποια μετεκλογικά σενάρια, θα συνιστούσαμε μεγάλη προσοχή και περίσκεψη. Η εκ των προτέρων βιαστική διατύπωση «συμπερασμάτων» δεν είναι ιδιαιτέρως σώφρων...

* Ο Σταύρος Χριστακόπουλος είναι διευθυντής σύνταξης της εφημερίδας «Το Ποντίκι»