Εφαρμόζοντας τον νόμο

Από το Βλέμμα

Του Νίκου Ξυδάκη

Η σοβούσα ανθρωπιστική κρίση στις αραβικές χώρες παράγει ήδη αυξημένες μεταναστευτικές ροές. Πλήθη φοβισμένων ανθρώπων από την εμπόλεμη Λιβύη προωθούνται προς τις όμορες Τυνησία και Αίγυπτο, ήδη ταλαιπωρημένες, ενώ οι πρώτοι φυγάδες διασχίζουν τη Μεσόγειο προς τα ευρωπαϊκά παράλια. Σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο η Ευρώπη οφείλει επειγόντως να αναθεωρήσει τη συμφωνία Δουβλίνο ΙΙ για την κίνηση μεταναστών στα σύνορά της· να προσαρμοστεί, ώστε να μην καταλήξει η Νότια Ευρώπη χωματερή για πλήθη απελπισμένων.

Σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο, που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται από τη δεκαετία του '90, πρέπει να εξετάσουμε και την υπόθεση των 300 μεταναστών που διεξάγουν απεργία πείνας για 39η ημέρα. Είναι μια υπόθεση δύσκολη, που εξαρχής αντιμετωπίστηκε με διστακτικότητα και τακτικισμό μεταθέτοντας την ουσία του προβλήματος στη χωρική του εκδήλωση, και μεταθέτοντας τον χρόνο εκδήλωσης του προβλήματος για αργότερα.

Αμέσως μετά ο αδιάλλακτος μαξιμαλισμός του «νομιμοποίηση για όλους» συγκρούστηκε με την ακαμψία του «νομιμοποίηση για κανέναν». Παρήχθη πολιτικό γεγονός με την εκβιαστική χρήση ανθρώπινων σωμάτων. Και δεν έμεινε περιθώριο για προσέγγιση, για συνάντηση.

Τώρα, με δεκάδες απεργούς πείνας στα νοσοκομεία και με ορατό το ενδεχόμενο της απώλειας μιας ζωής, η δυναμική έχει αλλάξει. Η κυβέρνηση καλείται πλέον να διαχειριστεί μια ανθρωπιστική και πολιτική κρίση: Αντέχει το κόστος της απώλειας ζωής; Το αντέχει η κοινωνία, η ήδη φοβισμένη και σαστισμένη;

Υπάρχει ο κίνδυνος να διχαστεί η κοινωνία, να ενοχοποιηθεί ο ελληνικός λαός, να στιγματιστεί από τη δυσμενή διεθνή δημοσιότητα, να επικρατήσει μια ακραία ατζέντα δημαγωγών. Από την άλλη η πολιτεία δεν μπορεί να εκβιάζεται, να ωθείται να παραβιάζει τους νόμους της, το Σύνταγμα και την αξιοπιστία της.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η απεργία πείνας μπορεί να οδηγηθεί σε μια λύση αμοιβαία αποδεκτή, που θα διασώζει τις ανθρώπινες ζωές, το κύρος της πολιτείας και των θεσμών, και την αξιοπρέπεια όλων. Πώς; Εφαρμόζοντας τον νόμο… Η Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, από την Τρίτη 1 Μαρτίου, έχει καταθέσει ενδελεχή ανάλυση και λεπτομερείς προτάσεις, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως βάση διαλόγου και σύνθεσης.

Στην παλαιότερη οργάνωση του είδους της, με μέλη προσωπικότητες όπως οι Αλεξ. Σβώλος, Φ. Βεγλερής, Αριστ. Μάνεσης, δρουν σήμερα στελέχη, όπως ο πρόεδρος της Δ. Χριστόπουλος και ο καθηγητής Ν. Αλιβιζάτος, που γνωρίζουν εκ των έσω το ισχύον δίκαιο ιθαγένειας και τα περιθώρια ερμηνείας του, έτσι ώστε να δοθεί μια ad hoc λύση, που δεν θα δημιουργεί προηγούμενο για βιομηχανία απεργιών και εκβιασμού της πολιτείας.

Οι απεργοί πείνας δήλωσαν χθες ότι ζητούν διάλογο. Με μετριοπάθεια, με πολιτική ευελιξία και, προπάντων, με ευφυή αξιοποίηση του νομοθετικού αποθέματος, η κρίση μπορεί να αποφευχθεί. Η μη λύση κοστίζει πολύ ακριβότερα.