Καυτό 48ωρο για τα ελληνικά συμφέροντα

Από το Euro2day

Των Αγγελικής Παπαμιλτιάδου και Στέφανου Κοτζαμάνη

Τα αποτελέσματα της συνόδου της ευρωζώνης ήταν μεν για την Ελλάδα καλύτερα από τα αναμενόμενα, ωστόσο είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι οι επιδράσεις τόσο στα spreads των κρατικών μας ομολόγων όσο και στις τιμές των μετοχών της Σοφοκλέους ήταν σαφώς περιορισμένες. Κι αυτό όχι μόνο διότι συχνά «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες» (οι οποίες θα πρέπει να ψηφιστούν στις 25 Μαρτίου) αλλά και γιατί όσα μέχρι σήμερα φαίνεται να κερδίσαμε πολύ πιθανόν να μη φτάνουν!

Να μη φτάνουν για να βγει η χώρα από την ύφεση και ενδεχομένως να μην φτάνουν για να πείσει η Ελλάδα τις αγορές ότι σε βάθος διετίας μπορεί να δανειστεί απρόσκοπτα από αυτές...

Η αλήθεια είναι πως η εγχώρια οικονομία έχει πέσει σε βαθύτατη ύφεση και οι μόνες πηγές αισιοδοξίας (αυξημένος τουρισμός, τόνωση εξαγωγών, χαμηλότερη βάση σύγκρισης από το β' εξάμηνο του 2010) δείχνουν «λίγες» ώστε να σταθεροποιήσουν την πτωτική πορεία της οικονομίας.

Η ολοένα και αυξανόμενη ανεργία, η ουσιαστική παύση πληρωμών του ελληνικού δημοσίου προς τους οφειλέτες του και το βαλτωμένο ΕΣΠΑ προοιωνίζονται χειρότερο μέλλον, ενώ όσα ακούμε για μεγάλα ιδιωτικά projects (Ελληνικό, Fast Track, αγορά 1 εκατ. ακινήτων από ξένους κ.λπ.) δεν βρίσκονται ακόμη ούτε καν στα χαρτιά…

Παράγοντες της αγοράς υποστηρίζουν ότι θα πρέπει από τη μία πλευρά να υλοποιηθούν σημαντικές επενδύσεις και από την άλλη το κράτος να αρχίσει να αποπληρώνει τις υποχρεώσεις του προς τον επιχειρηματικό κόσμο για να ανασάνουν η οικονομία και οι τράπεζες.

● Πώς όμως να το κάνει αυτό όταν φαίνεται ότι... δεν υπάρχει σάλιο;

● Πώς θα μπορέσει να έρθει η ανάπτυξη όταν ήδη σχεδιάζονται πρόσθετα μέτρα 1,8 δισ. ευρώ λόγω της απόκλισης του προϋπολογισμού το πρώτο δίμηνο του έτους;


Το θετικό σενάριο

Το πρόβλημα σαφώς το γνωρίζει η κυβέρνηση και δεν είναι τυχαίο ότι η ελληνική πλευρά θα επιδιώξει να υπάρξει πολιτική πρόθεση των «27» να εξετάσουν περαιτέρω ευνοϊκή μεταχείριση για την Ελλάδα εάν πιάσει τους στόχους του μνημονίου.

Αυτό δηλαδή που ζητάει η κυβέρνηση από τη σύνοδο κορυφής στις 24 - 25.3 είναι να καταγραφεί στις αποφάσεις ένας επικείμενος συνεχής «διάλογος» μεταξύ της Ελλάδας και της Ε.Ε., όπου όσο περισσότερο η χώρα μας θα προσεγγίζει τους στόχους του μνημονίου τόσο περισσότερο οι εταίροι μας θα χαλαρώνουν τις πιέσεις και θα μας προσφέρουν ρευστότητα και ενδεχομένως και άλλου είδους βοήθεια (όπως η δυνατότητα επαναγοράς κρατικών μας ομολόγων).

Επιπλέον, στην περίπτωση που στη σύνοδο κορυφής ο Έλληνας πρωθυπουργός κερδίσει την παραπάνω μάχη, αυτό θα είναι μία τονωτική ένεση για την ψυχολογία στην οικονομία, αλλά επίσης θα δώσει πιθανότατα και πολιτικό χρόνο στην κυβέρνηση ώστε να προχωρήσει στις απαιτούμενες αλλαγές στον οικονομικό τομέα.

Το τελευταίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς όλοι συμφωνούν ότι οποιαδήποτε θετική απόφαση της συνόδου δεν θα είναι αρκετή για να ανακάμψει η ελληνική οικονομία, αν η αποτελεσματικότητα του κυβερνητικού έργου δεν βελτιωθεί κατακόρυφα...

Πόσο πιθανό είναι, όμως, να επιτευχθεί μια τέτοια διατύπωση στα αποτελέσματα της συνόδου κορυφής; Η ελληνική πλευρά υποστηρίζει ότι είναι σχετικά εύκολο να περάσει η επιδίωξη αυτή, λόγω και των πολιτικών εξελίξεων στην Πορτογαλία και του κινδύνου να ανατραπούν οι κυβερνήσεις που έχουν υπογράψει μνημόνια.

Από την άλλη πλευρά, μια τέτοια εξέλιξη, που δεν επιβεβαιώνεται μέχρι στιγμής, τουλάχιστον από την πλευρά της Ε.Ε., θα έχει χαρακτήρα επικοινωνιακής τονωτικής ένεσης τόσο προς τις αγορές όσο και στο εσωτερικό της χώρας. Επί της ουσίας, ωστόσο, θεωρείται δύσκολο να υλοποιηθεί, καθώς κάποια πιθανή ευνοϊκή επανεξέταση δεν θα έρθει πριν από το 2015.


Τα άλλα δύο σενάρια

Το... μεσαίο σενάριο θεωρείται και το διαδικαστικό. Δηλαδή, οι 27 ηγέτες της Ε.Ε. επικυρώνουν το Σύμφωνο του Ευρώ, όπως το ψήφισαν οι «17» της ευρωζώνης, και τη συμφωνία για τον νέο μηχανισμό στήριξης ESM και τα μέτρα για την οικονομική διακυβέρνηση. Σε αυτήν την περίπτωση θα περάσει χωρίς πολλά - πολλά και η απόφαση για την ελληνική επιμήκυνση και το χαμηλότερο επιτόκιο.

Για ακόμα μία φορά, ωστόσο, δεν γνωρίζουμε τη στάση που θα κρατήσουν την ημέρα της συνόδου η Βρετανία αλλά και η Σουηδία. Αυτές οι δύο χώρες ήδη εξέφρασαν αντιρρήσεις για τις αποφάσεις της ευρωζώνης, ενώ εκτιμάται ότι θα ζητήσουν αναδιατύπωση αποφάσεων που αφορούν τις αυτοματοποιημένες ποινές για τους παραβάτες του Συμφώνου Σταθερότητας και το μέγεθος της παρέμβασης της Κομισιόν στη θέσπιση των προϋπολογισμών των χωρών - μελών εκτός της ευρωζώνης.

Με γνώμονα ότι η Ε.Ε. καίγεται να μην ανοίξει νέο μέτωπο με τις αγορές, το παζάρι αναμένεται να είναι σκληρό, όμως στο τέλος της συνόδου επιδιώκεται να επιτευχθεί επικύρωση των συμφωνιών. Σε αντίθετη περίπτωση, το διαδικαστικό σενάριο θα γυρίσει σε... κακό τόσο για την Ευρώπη όσο και για τη χώρα μας.

Η λογική ότι «όλα είναι σε ένα καλάθι» μπορεί να μπλοκάρει τη διαδικασία επικύρωσης εάν ασκηθούν βέτο σε κάποιο σκέλος, όπως για παράδειγμα στα μέτρα για την οικονομική διακυβέρνηση. Σε αυτήν την περίπτωση, η όποια αναβολή αναμένεται να συμπαρασύρει και την επικύρωση για τα ελληνικά θέματα.

Ακόμα, όμως, και να υπάρξει απόφαση στη σύνοδο κορυφής, το καλάθι των μέτρων θα πρέπει να επικυρωθεί και από τα 27 εθνικά κοινοβούλια. Βάσει των κανόνων της Ε.Ε., πρέπει να υπάρξει ομοφωνία και έτσι, ακόμα και ένα κοινοβούλιο πει όχι, οι αποφάσεις δεν θα επικυρωθούν και θα ξανασταλούν για επαναδιαπραγμάτευση. Αυτό είναι ίσως και το πιο επικίνδυνο κομμάτι για την Ελλάδα, αφού στο παιχνίδι μπαίνουν και τα εθνικά συμφέροντα, ενώ μέχρι να τελειώσει η διαδικασία επικύρωσης σε αρκετές χώρες θα γίνουν εκλογές.


Και οι ελληνικοί «άσοι»

Το θετικό για την ελληνική πλευρά ώστε να μπορέσει να περάσει τις επιδιώξεις της είναι το γεγονός ότι στην παρούσα χρονική στιγμή η Ευρωπαϊκή Ένωση καίγεται να κλείσει ανοιχτά μέτωπα λόγω των ήδη πολλών εκκρεμών θεμάτων που καλείται να αντιμετωπίσει.

Έτσι το θερμό κλίμα που επικρατεί γύρω από την Πορτογαλία, οι καυτές εξελίξεις στη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή αλλά και η γενικότερη διαπίστωση ότι θα πρέπει να στηρίζονται (για να μην ανατραπούν) οι κυβερνήσεις που παίρνουν αυστηρά μέτρα, στόχος των οποίων είναι η διάσωση της οικονομίας, είναι διαπραγματευτικοί άσοι στο μανίκι του Έλληνα πρωθυπουργού.