Σε κλοιό «λύκων» οι τράπεζες

Από Το Ποντίκι 3.3.2011

Αφού όλοι, μα όλοι, συμφωνούν ότι οι συγχωνεύσεις στις τράπεζες είναι μονόδρομος, γιατί αυτές δεν γίνονται; «Θα γίνουν» απαντούν αυτοί που ξέρουν... Αλλά, μέχρι να γίνουν, οι όροι θα έχουν αλλάξει και θα έχουν γίνει πιο ευνοϊκοί για τους ξύπνιους (αυτούς που θα κινηθούν γρήγορα για να τις πάρουν κοψοχρονιά) και σίγουρα λιγότερο ευνοϊκοί γι' αυτούς που, ενώ κρατούν τα κλειδιά των εξελίξεων, αποδεικνύονται κατώτεροι των περιστάσεων.

Σχεδόν δυο εβδομάδες μετά την πολύκροτη πρόταση της Εθνικής στην Alpha, τα σενάρια συνεχίζουν να δίνουν και να παίρνουν. Με τη διαφορά ότι, ενώ το πρώτο επταήμερο οι σεναριογράφοι έβλεπαν «συνέχεια» για τις δύο τράπεζες, τώρα μιλούν για άλλα ζευγαρώματα. Και τα σενάρια κουράζονται και, ενώ στο χρηματιστήριο οι μετοχές του τραπεζικού κλάδου είχαν εκτιναχθεί στην προσδοκία μιας (ή και περισσότερων) συμφωνιών, τώρα διορθώνουν άγαρμπα, φέρνοντας τους τραπεζίτες απέναντι στη σκληρή πραγματικότητα. Ποια είναι αυτή;


Το μεγάλο ξεφόρτωμα

Οι ελληνικές τράπεζες, διορθώνοντας, δεν ρίχνουν μόνο τις τιμές των μετοχών, αλλά και τις κεφαλαιοποιήσεις των ομίλων τους, φέρνοντας αναπόφευκτα στον νου το ενδεχόμενο μιας επιθετικής εξαγοράς. Εκεί δηλαδή που οι διοικήσεις συζητούσαν τους όρους μιας φιλικής συγχώνευσης, να βρεθούν υπό μία εξαγορά, τους όρους της οποίας δεν θα μπορούν να ελέγξουν.

Και η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι η κεφαλαιοποίηση των 2,5 δισ. της Alpha, ακόμη και αυτή των 6,5 της Εθνικής, δεν είναι και τόσο υψηλή που να αποτρέπει κάποια ξένα κεφάλαια να πάρουν τον έλεγχο στα χέρια τους. Εδώ οι Γάλλοι (όπως θα διαβάσετε παραπλεύρως) έβαλαν 3 δισ. για να κρατήσουν την Emporiki! Άλλωστε όποιοι ενδιαφέρονται δεν θα χρειαστεί να βάλουν και τόσα χρήματα... Και στο επίπεδο αυτό καταγράφουν πολλοί οικονομικοί παράγοντες την ιστορική ευθύνη των διοικήσεων.

Οι ξένοι, και κυρίως οι Αμερικανοί, έδειξαν τις προθέσεις τους αμέσως μετά το ναυάγιο. Μόνο το τελευταίο διήμερο της περασμένης εβδομάδας ξεφόρτωσαν τσουβάλια ελληνικών τραπεζικών μετοχών διαμορφώνοντας μια τάση που συνεχίστηκε και αυτή την εβδομάδα. Για την ακρίβεια:

Για την Εθνική, η Citi ξεφόρτωσε 860.000 μετοχές, η Goldman 460.000 και η JP Morgan άλλες 300.000. Για την Alpha τα πράγματα ήταν ακόμα χειρότερα, αφού η Citi ξεφόρτωσε 1 εκατομμύριο μετοχές και η Goldman πάνω από μισό εκατομμύριο. Η μπάλα πήρε και τους υπόλοιπους, με την Eurobank να βλέπει πωλήσεις σχεδόν 300.000 μετοχών από BofA και Credit Suisse και την Πειραιώς να έχει πωλήσεις 1.600.000 μετοχών της από Bank of America, Merrill Lynch, Citi και Credit.

Αν και στις αρχές της εβδομάδας οι ξένοι επέστρεψαν με αγορές που σταμάτησαν την κατρακύλα, η ζημιά είχε γίνει και οι κινήσεις αυτές γέμισαν με άγχος τους τραπεζίτες. Που γνωρίζουν ότι πλέον οι «λύκοι» βρίσκονται γύρω από το μαντρί και πως εύκολα πια μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα. Ιδιαίτερα δε αν υπάρξουν και σοβαρές εξελίξεις...


Φόβος για υποβάθμιση

Συγκεκριμένα, όπως αποκάλυψε το www.bankingnews.gr, η ΤτΕ θα ζητήσει να υποβάλουν γραπτώς στα μέσα Απριλίου τα προκαταρκτικά και οριστικά έως τα τέλη Μαΐου τις προτάσεις τους για τον τρόπο και τον χρόνο μείωσης της εξάρτησης από την ΕΚΤ. Οι ελληνικές τράπεζες έχουν αντλήσει συνολικά 95 δισ. ευρώ και έναντι αυτής της ρευστότητας έχουν καταθέσει ως εγγυήσεις στην ΕΚΤ 137,7 δισ. οι οποίες μπορεί να έχουν ξεπεράσει και τα 141 δισ. ευρώ μετά τις τελευταίες αλλαγές με τα haircut της ΕΚΤ.

Οι εξελίξεις αυτές μπορεί να έρθουν είτε από την ΕΚΤ (από την οποία οι ελληνικές τράπεζες έχουν λάβει δάνεια 95 δισ. ευρώ) είτε από τους οίκους αξιολόγησης, που, αν υποβαθμίσουν κι άλλο τις ελληνικές τράπεζες, θα διευρύνουν περαιτέρω τη μαύρη τρύπα που ήδη έχουν.

Μια νέα υποβάθμιση των τραπεζών από τη Moody's (η αξιολόγηση αναμενόταν για τις αρχές του χρόνου, αλλά τοποθετείται πλέον για μετά τη Σύνοδο του Μαρτίου και πιθανότατα τον Απρίλιο) θα προκαλέσει χοντρό πρόβλημα. Δηλαδή θα μεγαλώσει την τρύπα στη ρευστότητα που έχουν αντλήσει από την ΕΚΤ κατά 5-10 δισ. ευρώ.

Επιπλέον η ΕΚΤ ζητά από τις ελληνικές τράπεζες, με τη σύμφωνη γνώμη της ΤτΕ, να μειώσουν την εξάρτησή τους από τη Φρανκφούρτη. Δηλαδή να κάνουν τα 95 δισ. του δανεισμού 60-70 τους επόμενους μήνες.

Ταυτόχρονα η Κεντρική Τράπεζα σφίγγει τον κλοιό, αφού διαμηνύει στους Έλληνες τραπεζίτες ότι δεν θα δέχεται πλέον ως ενέχυρα μη τιτλοποιημένα δάνεια που φέρουν εγγύηση του Δημοσίου, αυτά δηλαδή που έχουν δώσει οι τράπεζες σε ΔΕΚΟ και ασφαλιστικούς οργανισμούς... Με δυο λόγια, τους λένε: κινηθείτε στην κατεύθυνση των συγχωνεύσεων και ξεφορτωθείτε τα ελληνικά ομόλογα.

Η απορρόφηση μιας υποβάθμισης και αυτών των τόσο ισχυρών πιέσεων μπορεί να γίνει μόνο με συνέργειες ουσίας σαν και αυτές που φέρουν οι συγχωνεύσεις. Λέγεται μάλιστα ότι από την ΕΚΤ προτάθηκε στους Έλληνες τραπεζίτες να πουλήσουν τις θυγατρικές τους στα Βαλκάνια για να ενισχύσουν τη ρευστότητά τους.

Σε όλα αυτά βέβαια πρέπει να προστεθεί και ο κίνδυνος μιας αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, που θα στοιχίσει στις ελληνικές τράπεζες απώλειες άνω των 15 δισ. σε κεφάλαια.

Όλοι λοιπόν βλέπουν συγχωνεύσεις. Ακόμη και οι τραπεζίτες. Την περασμένη εβδομάδα ο Μιχάλης Σάλλας της Πειραιώς δήλωνε: «Πρέπει να πάμε σε μεγαλύτερα σχήματα στον τραπεζικό κλάδο και οπωσδήποτε σε πιο ανταγωνιστικά. Πρέπει να δημιουργήσουμε συνθήκες για μεγαλύτερες οικονομίες κλίμακας και βελτίωσης της ανταγωνιστικής λειτουργίας των τραπεζών. Αυτό πρέπει να γίνει με φιλικό τρόπο».

Προσέθετε βέβαια με νόημα ότι κάτι τέτοιο «δεν μπορεί να γίνει κατά παραγγελία. Θέλει πολλή δουλειά και συζήτηση για να είναι οι συγχωνεύσεις πετυχημένες». Πέταξε, έτσι, τη σπόντα του...

Λίγα 24ωρα αργότερα και ο Θύμιος Μπουλούτας της Marfin συμφωνούσε (μην ξεχνάμε ότι οι δύο τράπεζες βρέθηκαν κοντά σε μία συγχώνευση στα τέλη του 2010): «Οι συγχωνεύσεις είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση. Πρόκειται για πολύπλοκα και σύνθετα εγχειρήματα, που απαιτούν πολύ χρόνο και σκληρή δουλειά. Πιστεύω ότι οι συνθήκες για τη δημιουργία μεγαλύτερων σχημάτων έχουν ωριμάσει».

Και προειδοποιούσε: «Οι συνθήκες έχουν αλλάξει δραματικά», για να καταλήξει ότι τα επόμενα τρία χρόνια θα λειτουργούν στην Ελλάδα τρία μεγάλα τραπεζικά σχήματα, ενώ κάποια μικρά ιδρύματα θα προσφέρουν μόνο ειδικές υπηρεσίες.