Αγωνία στην κυβέρνηση

Από Το Ποντίκι 11.8.2011 (απ' όπου και το σκίτσο του Soloup)

Tο ρεπορτάζ των σελίδων 10-11 στο προηγούμενο φύλλο του «Π» τελείωνε με τον τίτλο: «Με ποιον σχεδιασμό θα πορευτούν στα δύσκολα;» και ακολουθούσε η επισήμανση:

«Η κυβέρνηση, εγκλωβισμένη στους όρους του πρώτου πακέτου "διάσωσης" και στις προβλέψεις και απαι­τήσεις του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου, είναι αναπόφευκτο να έλθει σε μετω­πική σύγκρουση σχεδόν με το σύνολο της κοινωνίας, εν αναμονή μια δεύτε­ρης και ακόμη σκληρότερης δανειακής σύμβασης, υιοθετώντας σταθερά την αδιέξοδη λογική των οριζόντιων περι­κοπών – χωρίς ίχνος κοινωνικής δικαιοσύνης και επιτιθέμενη σε κάθε έννοια κοινωνικού κράτους και εθνικής ιδιοκτησίας.

Καθώς δεν φαίνεται φως στο διεθνές πεδίο – όπου η δραματική κα­τάσταση της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά και της ευρωζώνης, δεν επιτρέπει κάποιου είδους αισιοδοξία –, ενώ και στο εσωτερικό τα πράγματα οδηγούν σε όλο και πιο έντονες κοινωνικές και πολιτικές συγκρούσεις, θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε με ποιον τρόπο σχεδιάζει η κυβέρνηση να αντιμετωπί­σει τα διαρκώς εντεινόμενα μέτωπα».


Από τις 3 του μηνός, οπότε γράφτη­κε εκείνο το κείμενο, μέχρι χθες το με­σημέρι, έχουν συμβεί δύο πράγματα:


♦ Ο ανωτέρω τίτλος έχει αποκτήσει δραματική επικαιρότητα σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα της κυβέρνησης Παπαν­δρέου να διαχειριστεί ένα όλο και πιο δύσκολο εσωτερικό και διεθνές περι­βάλλον.

♦ Το ανωτέρω κείμενο επιβεβαιώθηκε ως προς την επιδείνωση όλων των παραγόντων που θα καθορίσουν τη δυνα­τότητα της κυβέρνησης να αντεπεξέλ­θει στις διαρκώς επιδεινούμενες οικο­νομικές, κοινωνικές και πολιτικές συν­θήκες που έχουν διαμορφώσει όχι μό­νο οι επιλογές της στη διάρκεια της κρί­σης, αλλά και το διεθνές περιβάλλον.

Για την ακρίβεια, η κυβερνητική αγω­νία για την τήρηση της συμφωνίας της συνόδου κορυφής της 21ης Ιουλίου – όπως εκφράστηκε με τη χθεσινή τη­λεδιάσκεψη του Ευάγγελου Βενιζέλου με όλους τους παράγοντες της «λύ­σης» του Ιουλίου και τις επιστολές Πα­πανδρέου προς την ευρωπαϊκή ηγεσία – αντανακλά την εντεινόμενη αβεβαι­ότητα. Στο Μαξίμου και στο υπουργείο Οικονομικών καταλαβαίνουν ότι η πα­ράταση του ωφέλιμου «πολιτικού χρό­νου» – που υποτίθεται πως κερδήθηκε στις 21 Ιουλίου – αποτελεί παρελθόν.


Δυστοκία

Κατ' αρχάς η κυβέρνηση έχει να αντιμετωπίσει μια οδυνηρή πραγμα­τικότητα που την υπερβαίνει, καθώς έχουν ήδη καταρρεύσει όλοι οι πυλώ­νες της επικοινωνιακής στρατηγικής της, εν όψει της επιβολής των «μεταρ­ρυθμίσεων» και της διαχείρισης των κοινωνικών αντιδράσεων.

1. Οι «πανηγυρικές» αποφάσεις της 21ης Ιουλίου – που εξαρχής δεν αποσκοπούσαν στην αντιμετώπιση του ελληνικού προβλήματος, αλλά στο «μήνυμα» ότι η ευρωζώνη συνεχίζει να είναι φερέγγυα – αποτελούν ήδη ένα επικοινωνιακό κουρέλι, το οποίο οι αγορές ευτέλισαν επί του... πρακτέου.

Ήδη Ισπανία και Ιταλία βρίσκο­νται στο επίκεντρο της κρίσης χρέους απειλώντας την ευρωζώνη με ημέρες «αποκάλυψης», ενώ η Γαλλία αλλά και η συγκλονιζόμενη από κοινωνικές αναταραχές Βρετανία βρίσκονται στο κέντρο σεναρίων υποβάθμισης από τους οίκους αξιολόγησης, με ανυπο­λόγιστες συνέπειες για τη σταθερότη­τα όχι μόνο της ευρωζώνης, αλλά όλης της Ευρώπης.

Ταυτόχρονα, ο προσωρινός μηχα­νισμός στήριξης (EFSF), που υποτίθε­ται πως θα αποτελούσε το εργαλείο «στήριξης» των αποφάσεων της 21ης Ιουλίου, θεωρείται ήδη ανεπαρκής ως εργαλείο αποτροπής των «κερδοσκο­πικών» πιέσεων. Δυστυχώς το «Π», για πολλοστή φορά, δικαιώθηκε στην επι­σήμανσή του για το επισφαλές εκείνων των αποφάσεων.

2. Το υποτιθέμενο ευρωπαϊκό (δηλαδή... γερμανικό) «σχέδιο Μάρσαλ» για την ανάπτυξη αποδεικνύε­ται μία ακόμη επικοινωνιακή φούσκα, αφού έχει ήδη απογυμνωθεί ακόμη και από τα ρεπορτάζ εφημερίδων απο­λύτως φιλικών προς την κυβέρνηση. Ακόμη χειρότερα, όμως, η κυβέρνηση ήδη αγωνιά για την καταβολή της επόμενης δόσης του παλαιού δανείου των 110 δισ. ευρώ.

3. Η κατάρρευση (και) του ελληνικού χρηματιστηρίου – με την απειλή να επιστρέψουν οι δείκτες του στην επο­χή... Μητσοτάκη – επιφέρει ένα ακόμη πλήγμα στην επικοινωνιακή κατασκευή της κυβέρνησης. Όπως αναλυτικά θα δείτε στις σελίδες 16 -18, η απαξίωση όλων των βαρέων «χαρτιών» του Χ.Α. επιδεινώνει τραγικά τις συνθήκες υλο­ποίησης του πακέτου «αποκρατικοποι­ήσεων».

Δεδομένου ότι ο δρόμος της επι­στροφής του Χ.Α. σε «ευπρεπή» επίπε­δα θα μείνει κλειστός για καιρό, καταρ­ρέουν παταγωδώς τόσο η προσδοκία «αξιοπρεπών» ανταλλαγμάτων για την εκποίηση όσο και το επιχείρημα περί μείωσης του χρέους, το οποίο «νομιμο­ποιούσε» την πλήρη εκποίηση εθνικών υποδομών και πλουτοπαραγωγικών πη­γών στη συνείδηση κάποιων κοινωνι­κών στρωμάτων.

4. Οι τραγικές συνθήκες στην παγκόσμια χρηματιστηριακή αγορά και οι ασφυκτικές πιέσεις στην αγορά ομο­λόγων καθιστούν όνειρο απατηλό την προσδοκία για μια επιτυχή «ανταλλαγή ομολόγων», η οποία – έστω και με αμφισβητούμενο, έως μηδαμινό όφελος – αποτελούσε έναν ακόμη βραχίονα επικοινωνιακής διαχείρισης.


Η εθνική οικονομία ψυχορραγεί

Όμως, τα κακά νέα δεν σταματούν εδώ. Ενώ το κεντρικό κυβερνητικό επιχείρημα για την εφαρμογή της πολιτικής λιτότητας, βάσει των προβλέψεων της δανειακής σύμβασης και των μνημονίων της, υποστηρίζει ότι καταπολεμάται το «σπάταλο και διεφθαρμένο κράτος», τα στοιχεία για την κατάσταση στο σύνολο της οι­κονομίας είναι δραματικά.

1. Σύμφωνα με μελέτη της Icap Group (με ανάλυση των ισολογισμών χρήσης, για το 2010, περισσότερων από 25.500 επιχειρήσε­ων), η επιδείνωση είναι διάχυτη σε όλο το εύ­ρος των οικονομικών δραστηριοτήτων, ενώ η κερδοφορία του ιδιωτικού τομέα έχει υποστεί βαρύτατο πλήγμα - κάτι που έχει να συμβεί πάρα πολλά χρόνια, και μάλιστα σε αυτή την έκταση.

2. Παράλληλα, έρευνα της Εθνικής Συνομο­σπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, η οποία δη­μοσιεύθηκε την Τρίτη, δείχνει δραματική αύξη­ση των λουκέτων, η οποία κυμαίνεται από 20% έως και 40% στους κεντρικούς εμπορικούς δρόμους όλων των ελληνικών πόλεων, με την επαρχία να αντέχει λίγο περισσότερο απ’ όσο τα μεγάλα αστικά κέντρα.

Ένα από τα κύρια συμπεράσματα της έρευ­νας είναι ότι το μαζικό κλείσιμο δεν αφορά μό­νο μικρές, αλλά και μεγάλες επιχειρήσεις. Στο πλαίσιο αυτό λαμβάνει δραματικό χαρακτήρα η προειδοποίηση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Γιώργου Κουτρουμάνη, ότι ο επερχόμενος χειμώνας θα είναι εφιαλτι­κός ως προς την ανεργία.

Οι συνεπείς και επιμελείς αναγνώστες του (έντυπου και διαδικτυακού) «Π» είναι από και­ρό ενήμεροι για τις δραματικές τάσεις της οι­κονομίας. Αυτό, με δυο λόγια, σημαίνει ότι οι εφορμήσεις για έσοδα – ακόμη περισσότερο από πριν – θα προσανατολιστούν στις τσέπες των συνήθων (και, κυρίως, νόμιμων και συνε­πών) φορολογουμένων. Οι οποίοι είναι άγνω­στο πόσο ακόμη θα αντέχουν να συνεισφέρουν σε έναν κρατικό κορβανά που πλέον μοιάζει με βαρέλι δίχως πάτο...

Υπ' αυτές τις συνθήκες – και με δεδομένα τα προμηνύματα της άνοιξης και του καλο­καιριού από τους Αγανακτισμένους που ξεχύ­θηκαν στους δρόμους και τις πλατείες κατά εκατοντάδες χιλιάδες – η κυβέρνηση θα χρει­αστεί κάτι περισσότερο από «επικοινωνία», προκειμένου να αντέξει τους κοινωνικούς κραδασμούς. Κι αυτό με την προϋπόθεση ότι τα μαντάτα που θα μας έρχονται από την Εσπερία θα είναι διαχειρίσιμα – κάτι για το οποίο όλο και περισσότεροι καλά πληροφορη­μένοι αμφιβάλλουν...