Από Το Ποντίκι 25.8.2011
Του Κωνσταντίνου Δ. Γεώρμα
Δρος Κοινωνιολογίας - συγγραφέα
Αυτό που η Ιστορία θα καταγράψει για την παρούσα κρίση είναι ασφαλώς η διγλωσσία των κυρίαρχων ελίτ (των πολιτικών υπαλλήλων των τραπεζών, όπως αναλύουν συχνά άλλες στήλες αυτής της εφημερίδας). Έτσι, με έκπληξη ανακαλύψαμε ότι η κ. Μέρκελ και ο κ. Σόιμπλε άλλα μας επιβάλλουν να πράξουμε και άλλες πολιτικές προωθούν στην ίδια τη χώρα τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ μας επιβάλλονται περικοπές επιδομάτων, δημοσιονομική λιτότητα και περιορισμοί κρατικών επιδοτήσεων, οι Γερμανοί έκαναν τα αντίθετα!
Ας δούμε λοιπόν πού στηρίχθηκε η «επιτυχία της γερμανικής οικονομίας» μετά την κρίση του 2008.
1. Αύξησαν, έστω και λίγο, το επίδομα ανεργίας.
2. Μείωσαν τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης που σχετίζονται με το επίδομα ανεργίας.
3. Ενίσχυσαν με προσωπικό τις Δημόσιες Υπηρεσίες Απασχόλησης, έτσι ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση υπηρεσιών λόγω της κρίσης.
4. Ενίσχυσαν τις δαπάνες για κατάρτιση, και μάλιστα με δύο πακέτα: ένα για τους προσωρινά εργαζόμενους, έτσι ώστε να μην εγκαταλείψουν τις επιχειρήσεις όπου εργάζονταν, και ένα δεύτερο επικεντρωμένο σε εργαζόμενους με χαμηλές δεξιότητες και εργαζόμενους μεγάλης ηλικίας.
5. Παρ' όλη τη μικρή μείωση των μισθών, διατήρησαν τις συντάξεις στο ίδιο επίπεδο. Υπολογίζεται ότι κανονικά αυτές έπρεπε να έχουν μειωθεί κατά 2%.
6. Αύξησαν το επίδομα θέρμανσης από 91 ευρώ σε 142 ευρώ.
7. Αύξησαν το επίδομα παιδιού, με συνέπεια να ωφεληθούν από αυτό 15 εκατομμύρια ωφελούμενοι.
Βέβαια, το σημαντικότερο ήταν ότι οι άνθρωποι έθεσαν στόχους και προχώρησαν στην άμεση υλοποίησή τους με σαφή σχεδιασμό.
Αποφάσισαν ότι βασικό ζητούμενο είναι να παραμείνουν οι άνθρωποι στη θέση εργασίας τους, σχεδιάζοντας γι’ αυτό μία σειρά από μέτρα. Το κυριότερο ήταν η μείωση του χρόνου εργασίας, με παράλληλη παραμονή των εργαζομένων στη θέση εργασίας τους. Με αυτό τον τρόπο ενίσχυσαν το, ήδη υφιστάμενο, πρόγραμμα περιορισμένου χρόνου εργασίας. Είναι ο γνωστός νόμος που είχε εισαχθεί με μεγάλες αντιδράσεις από τη συμμαχική κυβέρνηση.
Στη σημερινή του εκδοχή, ο νόμος προέβλεπε τη μείωση των ωρών απασχόλησης, ενώ η κυβέρνηση, με τη σειρά της, μέσω των Δημόσιων Υπηρεσιών Απασχόλησης κάλυπτε το 67% των μισθολογικών απωλειών (λόγω της μείωσης του χρόνου εργασίας) και από 50% έως 100% των εργοδοτικών εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.
Επίσης επέκτεινε το χρονικό όριο επιδότησης στους 24 μήνες (μόνο στην Ελλάδα τα προγράμματα έχουν τον «μακροπρόθεσμο σχεδιασμό» του πεντάμηνου – μπας και προλάβουμε να βολέψουμε περισσότερους ημετέρους...).
Επειδή η γερμανική επιχειρηματική τάξη δεν διαθέτει τα αρπακολλατζίδικα χαρακτηριστικά της δικής μας – όπου, σύμφωνα με τα στοιχεία, μέσα από την κρίση πολλές επιχειρήσεις κοιτάνε πώς θα βγάλουν περισσότερα εις βάρος των εργαζομένων –, στο πρόγραμμα συμμετείχαν επιχειρήσεις που είχαν πραγματικά προβλήματα.
Μέτρα στήριξης
Στην Ελλάδα οι υπηρεσιακοί του υπουργείου Εργασίας (ξέρετε, αυτοί οι κακοί δημόσιοι υπάλληλοι!) έχουν καταθέσει προτάσεις για τέτοιο πρόγραμμα από το... 2008! Αλλά, οι πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου, απασχολημένες καθώς είναι από τις εμφανίσεις στα ΜΜΕ και σε άλλες δραστηριότητες, έθεταν συνεχώς κωλύματα στην υλοποίησή του. Με επιμονή κάποιων έχει προχωρήσει κάτι, αλλά τα αποτελέσματα αναμένονται ακόμη.
Στη Γερμανία, παράλληλα με τα αντικυκλικά μέτρα κοινωνικής προστασίας – διότι, όπως είναι γνωστό, η κοινωνική προστασία συνιστά αυτόματο σταθεροποιητή, και γι’ αυτό πρέπει να είναι ανεπτυγμένη - υπήρξαν και δράσεις για την προώθηση της μεταποίησης. Οι χρηματοδοτήσεις για την ενίσχυση των επιχειρήσεων ήταν 115 δισ. ευρώ. Από αυτά:
♦ 15 δισ. ευρώ πήγαν στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
♦ Περίπου 22 δισ. ευρώ πήγαν στη στήριξη των εξαγωγών.
♦ 5 δισ. ευρώ πήγαν στην επιδότηση για αγορά καθαρών αυτοκινήτων.
Το μέτρο είχε βέβαια στόχο να βοηθηθούν οι αυτοκινητοβιομηχανίες της χώρας και όχι να επιβαρυνθεί περαιτέρω το ισοζύγιο πληρωμών βοηθώντας τους εμπόρους - όπως, δηλαδή, έγινε στην Ελλάδα. Επίσης, όλα αυτά επιβάρυναν τον κρατικό προϋπολογισμό!
Οι οικογενειακές επιχειρήσεις
Ασφαλώς, για το γεγονός ότι η Γερμανία έχει σήμερα ανεργία γύρω στο 7% παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες. Η λειτουργία του κράτους είναι ένας από αυτούς. Ο άλλος έχει να κάνει με τη λειτουργία των επιχειρήσεων.
Εδώ θα αναφερθώ σε ένα μόνο σημείο. Στη Γερμανία σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη έχουν παίξει οι μικρομεσαίες οικογενειακές επιχειρήσεις. Όπως γράφει και ο Ράτνερ, αυτές οι επιχειρήσεις συνδυάζουν τη σταθερότητα της οικογενειακής δομής με την παραγωγή προϊόντων πολύ εκλεπτυσμένων και με υψηλή, ενίοτε, παραγωγική αξία. Έτσι, αυτές οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις παράγουν προϊόντα που είναι δύσκολο να παραγάγουν οι αναδυόμενες αγορές.
Οι επιχειρήσεις αυτές – αντίθετα απ’ ό,τι κάνουν οι αντίστοιχες δικές μας – απασχολούν Γερμανούς εργαζόμενους. Επίσης – πάλι σε αντίθεση με τις δικές μας – επενδύουν σημαντικό μέρος των κερδών τους στην κατάρτιση του προσωπικού τους!
Ειρήσθω εν παρόδω, σε έρευνα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Κατάρτιση, οι Έλληνες μικρομεσαίοι επιχειρηματίες είχαν απαντήσει ότι δεν θέλουν κατάρτιση του προσωπικού τους διότι οι υπάλληλοί τους θα ήξεραν περισσότερα από αυτούς! Τέλος, αυτές οι (γερμανικές) οικογενειακές επιχειρήσεις επενδύουν στη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και όχι σε βραχυπρόθεσμα κέρδη (1).
Σημείωση: 1. Δύο είναι οι κύριες πηγές για το κείμενο αυτό. ILO, «Studies on Growth with Equity». International Labour Organization - International Institute for Labour Studies, 2011. Επίσης: Steven Rattner, «The Secrets of Germany’s Success», Volume 4, Number 90, July/August 2011. Επίσης μπορείτε να δείτε τις εκπομπές του Steve Evans στο BBC.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου