Τύραννος συρόμενος

Από το Βλέμμα

Του Νίκου Ξυδάκη

Θα παραμείνουμε χώρα της Δύσεως ή θα γίνουμε Λιβύη; Ρωτούσε ο συνομήλικος αργά μες στη νύχτα. Είχαμε δει νωρίτερα τον Καντάφι να σύρεται αιμόφυρτος απ’ το αλαλάζον πλήθος, ετοιμοθάνατος και νεκρός, είδαμε το σώμα του νεκρού να χτυπιέται και να βεβηλώνεται, είχαμε δει τον υπόνομο όπου κρυβόταν. Ήταν εικόνες φρικιαστικές. Ο ένοπλος όχλος σέρνει ένα πτώμα, όπως ο Μογγόλος έφιππος σέρνει το πτώμα του εχθρού του για να ταπεινώσει ακόμη και τον θάνατό του.

Το έχει περιγράψει συγκλονιστικά ο Όμηρος, προοικονομώντας κάθε μέλλουσα αφήγηση για τη φρίκη του πολέμου: το κουφάρι του Έκτορα σύρεται απ’ το άρμα του Αχιλλέα. Και γνωρίζουμε την τραγική κατάληξη των υβριστών νικητών του πολέμου, αυτών που δεν σεβάστηκαν τη σορό του ηττημένου εχθρού, την ιερότητα του σώματος, τους βωμούς και τα γυναικόπαιδα των χαμένων.

Ο Λίβυος συνταγματάρχης υπήρξε πράγματι τύραννος του λαού του, αλαζών, ημιπαράφρων, φονεύς. Αλλά και συνομιλητής των ηγετών δημοκρατιών της Δύσεως επί τέσσερις δεκαετίες: όλοι επισκέφθηκαν το τσαντίρι του φύλαρχου και συναλλάχθηκαν μαζί του. Ο Καντάφι προτίμησε να πολεμήσει εναντίον του λαού του, παρά να παραιτηθεί για να αποφευχθεί το λουτρό αίματος. Του έπρεπε η σκληρότερη τιμωρία.

Εντούτοις, ακόμη και ο ειδεχθέστερος τύραννος αξίζει να πεθάνει αξιοπρεπώς, όχι γιατί του αξίζει προσωπικά, αλλά γιατί αυτή η τιμή, ο αξιοπρεπής θάνατος, πιστώνεται στους τυραννοκτόνους νικητές του, εφόσον ευαγγελίζονται μια πιο δίκαιη ελεύθερη κοινωνία, μια κοινωνία που σέβεται τους νεκρούς, που δεν σέρνει τα πτώματα στη σκόνη και στα σκυλιά.

Νομίζαμε ότι η εικόνα του τρομαγμένου ζώου Σαντάμ Χουσέιν, συλληφθέντος σε λαγούμι, με ρυπαρή γενειάδα, καταδικασθέντος και απαγχονισθέντος εν τάχει, ήταν μια εικόνα ήδη βαριά για τον νεωτερικό άνθρωπο. Σφάλαμε. Η εικόνα του διαμελιζόμενου Καντάφι μάς υπενθυμίζει πικρά ότι η νεωτερικότητα δεν έχει τέλος...