Αγορά χρόνου, όχι λύσης

Από την Καθημερινή (το φωτογραφικό προέρχεται από το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας Το Ποντίκι 23.2.2012)

Του Σταύρου Λυγερού

Ο ελληνικός λαός έχει για τα καλά εισέλθει στον δρόμο που επέλεξαν γι’ αυτόν αφενός η τρόικα κι αφετέρου η άρχουσα τάξη. Είναι ένας δρόμος χωρίς επιστροφή. Εάν το νέο πρόγραμμα αποτύχει, η Ελλάδα θα καταστεί για δεκαετίες έρμαιο των δανειστών της. Μπορεί η κυβέρνηση Παπαδήμου να μην το λέει, αλλά η χώρα έχει παραιτηθεί από την ασυλία που – σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο – απολαμβάνει κάθε κυρίαρχο κράτος έναντι όσων κατέχουν ομόλογα. Με άλλα λόγια, το ελληνικό χρέος είναι πια καθ' ολοκληρίαν ουσιαστικά ενυπόθηκο.


Ο κυβερνητικός συνασπισμός αποφεύγει όλο αυτό το διάστημα να στηρίξει θετικά την κρίσιμη πολιτική επιλογή του. Απέφυγε επιμελώς να δώσει τεκμηριωμένες διαβεβαιώσεις ότι το νέο πακέτο (PSI, νέα δανειακή σύμβαση και νέο Μνημόνιο) μπορεί να ξαναστήσει την οικονομία στα πόδια της.

Όλη η προπαγανδιστική δύναμη πυρός των υποστηρικτών του νέου Μνημονίου χρησιμοποιήθηκε για να πείσει την κοινή γνώμη ότι η άρνηση του νέου πακέτου θα ισοδυναμούσε με καταστροφή. Στο πλαίσιο αυτής της εκστρατείας περίσσεψαν η άκρατη κινδυνολογία, οι αντιαισθητικές υπερβολές, οι μισές αλήθειες, αλλά και τα εξόφθαλμα ψεύδη.

Η κυρίαρχη ρητορική περί μονοδρόμου, όμως, έχει μία βάση. Όχι, επειδή αντικειμενικά δεν υπάρχει άλλος δρόμος σε σχέση με το εθνικό συμφέρον, αλλά επειδή είναι μονοδρομισμένοι αυτοί που βρίσκονται στο τιμόνι της χώρας. Προϋπόθεση για να αποδώσει μια πολιτική είναι αυτοί που την εφαρμόζουν να την πιστεύουν και να είναι διατεθειμένοι να την προωθήσουν, χειριζόμενοι δημιουργικά τα όποια προβλήματα ανακύπτουν.

Η κυβέρνηση Παπαδήμου δεν έχει κρύψει ότι η μόνη πολιτική που μπορεί να υπηρετήσει είναι η πολιτική του Μνημονίου. Ακόμα και εάν υποχρεωνόταν από τις εξελίξεις να εφαρμόσει μια άλλη πολιτική, το πιθανότερο είναι ότι με τη στάση της θα επέφερε την καταστροφή που είχε προαναγγείλει.

Έχει σημασία να υπογραμμιστεί ότι όταν θα ολοκληρωθεί το PSI, η σύνθεση των δανειστών μας θα έχει αλλάξει ριζικά. Οι ιδιώτες θα κατέχουν αρκετά λιγότερο από το 20% του συνολικού ελληνικού χρέους. Το υπόλοιπο θα είναι κυρίως προς τις χώρες - μέλη της Ευρωζώνης και προς το ΔΝΤ. Αυτό σημαίνει ότι, εάν η Ελλάδα φθάσει στο σημείο να μην μπορεί να πληρώσει, θα είναι και νομικά και πολιτικά απροστάτευτη.

Προς το παρόν οι δανειστές είναι εξασφαλισμένοι. Το νέο δάνειο θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για να πληρώνονται κανονικά οι δανειστές. Για τον ίδιο λόγο θα διατίθεται και ένα μέρος των δημοσίων εσόδων. Με άλλα λόγια, το κράτος πρέπει να εισπράττει από την οικονομία περισσότερα απ’ όσα χρειάζεται για να χρηματοδοτήσει τις δημόσιες δαπάνες.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι με δεδομένη τη βύθιση της οικονομίας στον φαύλο κύκλο της ύφεσης και τον πολλαπλασιασμό των οικονομικών και κοινωνικών ερειπίων, η παραγωγή πρωτογενούς πλεονάσματος θα καταστεί σισύφειο έργο. Με το νέο πακέτο η Ελλάδα αγόρασε πανάκριβα χρόνο, αλλά όχι λύση στο πρόβλημά της.