Αιχμάλωτοι στην ευρωζώνη: «Χρεωμένο κράτος Ελλάδα»

Από το Spiegel Online (via XrimaNews) (το φωτογραφικό πήρα από Το Ποντίκι)

Άρθρο του Sven Böll καταχωρήθηκε στην ιστοσελίδα Spiegel Online με τίτλο «Αιχμάλωτοι στην Ευρωζώνη», υπέρτιτλο «Χρεωμένο κράτος Ελλάδα» και τον εξής υπότιτλο: «Τα πράγματα δείχνουν άσχημα για το ευρώ: Σύμφωνα με πληροφορίες του Spiegel Online η Ελλάδα εξέτασε το ενδεχόμενο αποχώρησης από τη νομισματική ένωση, οι υπουργοί Οικονομικών συναντήθηκαν σε κρίσιμη σύνοδο κορυφής. Αλλά μπορεί η Αθήνα να αποχωρήσει έτσι απλά; Η εξέλιξη αυτή θα είχε μοιραίες συνέπειες – για την Ελλάδα, το ευρώ, το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα». Ακολουθεί το πλήρες κείμενο:


Με τις προγνώσεις, ως γνωστόν, υπάρχει θέμα: Είναι δύσκολες κυρίως επειδή αφορούν το μέλλον. Όσο πιο σύνθετο είναι ένα πρόβλημα και όσο λιγότερα πρότυπα υπάρχουν για τη λύση του, τόσο πιο δύσκολη είναι η πρόβλεψη για το τι θα συμβεί. Αυτό ισχύει και για μια πιθανή έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, την οποία η κυβέρνηση σκεπτόταν σύμφωνα με πληροφορίες του Spiegel Online.

Στην πραγματικότητα μια νομισματική ένωση αποτελεί πάντοτε μια κοινότητα με τα ίδια πεπρωμένα που δεν προβλέπει αποφάσεις του τύπου: «Ε, λοιπόν, θα φύγω».

Στην κρίσιμη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης χθες το βράδυ στο Λουξεμβούργο συμφωνήθηκε η ενότητα της ΟΝΕ. Ενδεχόμενη έξοδος της χώρας της νοτίου Ευρώπης από την Ευρωζώνη δεν συζητήθηκε καθόλου – όπως ελέχθη – στη συνεδρίαση, στην οποία συμμετείχαν και ο πρόεδρος της ΕΚΤ Ζ.Κ. Τρισέ και ο επίτροπος Όλι Ρεν.

Αυτό τουλάχιστον ισχυρίστηκε ο πρόεδρος του Eurogroup Ζ.Κ. Γιούνκερ. «Δεν θέλουμε να εκραγεί χωρίς λόγο η Ευρωζώνη». Αλλά και μια αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας, η οποία χρωστά περίπου 330 δισ. ευρώ, αποκλείστηκε.

Εν τω μεταξύ είναι σαφές ότι το αργότερο στην επόμενη συνάντηση της 16ης Μαΐου η Ελλάδα θα βρίσκεται και πάλι στην ατζέντα των συζητήσεων. Στις χρηματαγορές το ευρωπαϊκό νόμισμα δέχτηκε πιέσεις λόγω της «σπέκουλας» περί διάλυσης της ΟΝΕ.

Και ειδικά στη Γερμανία μερικοί βαθιά μέσα τους ελπίζουν ότι θα επαληθευτεί το πρωτοσέλιδο που έγραφε: «Οι Έλληνες το βάζουν στα πόδια εγκαταλείποντας την Ευρωζώνη». Αλλά τι θα γινόταν αν πράγματι η ελληνική κυβέρνηση επανακαθιέρωνε τη δραχμή;

● Θα φτιάξουν μετά όλα επιτέλους;

● Ή τότε ακριβώς θα αρχίσουν τα προβλήματα;

Εκ των προτέρων λέμε ότι η απάντηση είναι αρνητική – και μάλιστα για τρεις λόγους:

● Η Ελλάδα θα καταποντιστεί σε ένα φιάσκο.

● Το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα θα αντιμετωπίσει φοβερές δυσκολίες.

● Η ΟΝΕ θα αποσταθεροποιηθεί.

Αλλά εδώ πρώτα - πρώτα το θέμα είναι οι ίδιοι οι Έλληνες: Από τότε που η χώρα τους ζήτησε τη δανειακή βοήθεια των 110 δισ. ευρώ από τις χώρες της Ευρωζώνης και του ΔΝΤ είναι αναγκασμένοι να αποδέχονται όλο και νεότερες στερήσεις. Επομένως μπορεί να προϋποθέσει κάποιος ότι για τους περισσότερους πολίτες δεν αξίζει να χάσουν de facto επιπλέον την περιουσία τους εξαιτίας ενός παλιού, νέου νομίσματος.

Γι' αυτό – κατά το σενάριο – οι περισσότεροι θα ασφαλίσουν τα χρήματά τους μόλις καταστεί σαφές ότι ξανάρχεται η δραχμή. Με λίγη τύχη οι Έλληνες θα ζητήσουν να τους καταβληθεί η περιουσία τους σε ευρώ ή δολάρια και στη συνέχεια θα τα κρύψουν σε κάποιο ντουλάπι ή κάτω από το μαξιλάρι τους.

Το πιθανότερο, ωστόσο, είναι ότι θα στείλουν δισεκατομμύρια στο εξωτερικό – κυρίως στη Γερμανία. Το ελληνικό κράτος προσπαθεί να το αποτρέψει αυτό με ελέγχους των κεφαλαίων. Κουραστική, αν όχι εντελώς μάταιη, επιχείρηση.

Και μετά είναι και η κυβέρνηση: Θα πρέπει να καθορίσει τη συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ προς τη δραχμή. Πριν από αυτό πιθανόν να πραγματοποιήσει μια αναδιάρθρωση του χρέους. Οι πιστωτές της Ελλάδας, φοβούμενοι ότι αργότερα δεν θα πάρουν πλέον τίποτε, θα παραιτηθούν από σημαντικό μέρος των απαιτήσεών τους. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα χρωστά περίπου 330 δισ. ευρώ. Σε περίπτωση αναδιάρθρωσης της τάξης του 50% θα απομείνουν 165 δισ. ευρώ.

Καλά ακούγεται, αλήθεια, αυτό. Αλλά το κέρδος δεν θα είναι μεγάλο. Ο τύπος «το νέο χρήμα έρχεται, τα παλιά χρέη φεύγουν» δεν λειτουργεί. Γιατί τα παλιά χρέη ύψους 165 δισ. ευρώ θα συνεχίσουν να υπολογίζονται σε ευρώ. Μετά από ενδεχόμενη έξοδο από την Ευρωζώνη, η δραχμή θα χάσει όμως έναντι του κοινού νομίσματος μεγάλο μέρος της αξίας της – 50%, ίσως μάλιστα και 80%.

Όσο υποτιμάται η δραχμή τόσο μεγαλύτερα ποσά θα πρέπει να δαπανά η κυβέρνηση στο νέο νόμισμα για να ξεπληρώσει τα παλιά χρέη σε ευρώ. Έτσι μπορεί και πάλι να περιπέσει σε έναν άπελπι φαύλο κύκλο. Και τότε δεν θα έχει κερδηθεί σχεδόν τίποτε έναντι του status quo.

Όταν η δραχμή θα έχει γίνει μαλακή σαν το βούτυρο, θα φθηνύνουν οι ελληνικές εξαγωγές. Τουλάχιστον έτσι θα γίνει ανταγωνιστικότερη η οικονομία. Ταυτόχρονα, όμως, η χώρα θα πρέπει να πληρώνει περισσότερα για τις εισαγωγές της, π.χ. πετρελαίου. Μόνον όταν υπερισχύσουν οι εξαγωγές των εισαγωγών θα ωφεληθεί πράγματι η πραγματική οικονομία από την υποτίμηση. Κανείς όμως δεν γνωρίζει αν θα εξελιχθούν έτσι τα πράγματα.

Και τότε τα πιθανά θετικά αποτελέσματα θα εμφανιστούν αν δεν καταρρεύσει η ελληνική οικονομία, πράγμα που δεν αποκλείεται. Διότι, εκτός από το κράτος, χρέος σε ευρώ προς ξένους πιστωτές έχουν και πολλές τράπεζες και επιχειρήσεις. Και αυτές θα πρέπει να το αποπληρώσουν αντιμετωπίζοντας τα ίδια προβλήματα με το κράτος.

Αν τόσο η κυβέρνηση όσο και οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις στείλουν στους πιστωτές τους το μήνυμα ότι δεν τηρούν τις υποσχέσεις τους, αυτό θα το καταλάβουν οι χρηματοδότες σε όλο τον κόσμο. Πέρσι το φθινόπωρο, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, οι Έλληνες δανειολήπτες χρωστούσαν μόνο σε γερμανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα περίπου 40 δισ. δολάρια. Σύμφωνα με υπολογισμούς της Τράπεζας της Ελλάδος, όλοι οι Έλληνες οφειλέτες χρωστούν παγκοσμίως περισσότερα από 400 δισ. ευρώ.

Αυτό το γιγάντιο ποσό καθιστά σαφές πόσο δραματικές συνέπειες θα έχει μια αναδιάρθρωση χρέους της τάξης του 50%. Οι δανειστές σε όλο τον κόσμο θα χάσουν πολλά χρήματα – η τράπεζα της Κίνας, η επιχείρηση στις ΗΠΑ και ο καταθέτης στη Γερμανία.

Επειδή λόγω της παγκοσμιοποίησης όλα συνδέονται με όλα κατά κάποιον τρόπο, θα αποσταθεροποιηθεί κατά συνέπεια το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Η ελληνική οικονομία είναι μεν στην πραγματικότητα μικρός παίκτης του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος, ωστόσο η ασθένειά του θα μολύνει ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα το οποίο δεν έχει αναρρώσει πλήρως. Πολλές τράπεζες άντεξαν τη σοβαρότατη οικονομική κρίση εδώ και δεκαετίες μόνο χάρη στα κυβερνητικά πακέτα βοήθειας. Αυτό δεν σημαίνει ότι γι' αυτόν τον λόγο είναι και βιώσιμες.

Αν λοιπόν τώρα αναγκαστούν να παραγράψουν δάνεια δισεκατομμυρίων προς την Ελλάδα, αναρίθμητα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα αναγκαστούν και πάλι να ζητήσουν βοήθεια από το κράτος. Τότε ίσως και η γερμανική κυβέρνηση θεωρήσει αναγκαία την παροχή και νέας βοήθειας σε αυτά. Το αργότερο εκείνη τη χρονική στιγμή θα αγγίξει η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη τοn Γερμανό φορολογούμενο.

Επομένως η έξοδος της Ελλάδας από τη νομισματική ένωση είναι ήδη επικίνδυνη και ακριβή. Ακόμη χειρότερη είναι μια πιθανή «πανδημία» μεταξύ των υπερχρεωμένων χωρών της Ευρωζώνης. Οι χρηματαγορές θα κλείσουν σίγουρα στην εσχάτη των περιπτώσεων και για την Ιρλανδία και για την Πορτογαλία και για την Ισπανία. Έτσι θα κλονιστεί μόνιμα η εμπιστοσύνη στην Ευρωζώνη και στα χρεωμένα κράτη της. Για τους ισχυρισμούς περί σταθεροποίησης της ΟΝΕ ισχύει η παροιμία «Όποιος λέει μια φορά ψέματα, μετά δεν γίνεται πιστευτός».

Αν και τα υπόλοιπα τρία κλυδωνιζόμενα κράτη περιέλθουν σε σοβαρή ένδεια, αυτό θα κοστίσει πραγματικά ακριβά στις γερμανικές τράπεζες. Μόνο τα γερμανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν χορηγήσει σε κυβερνήσεις, τράπεζες και επιχειρήσεις της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας δάνεια ύψους 400 δισ. ευρώ περίπου.

Αν και αυτά αντιμετωπίσουν παρόμοιες συνέπειες με την Ελλάδα, ακόμη και γιγαντιαία πακέτα διάσωσης της γερμανικής κυβέρνησης δεν θα επαρκούν πλέον. Και όπως είπαμε: Δεν θα πληγεί μόνο η Γερμανία, αλλά και οι δανειστές σε όλο τον κόσμο.

Το αργότερο σ' αυτό το σημείο καθίσταται σαφές γιατί η έξοδος της Ελλάδας από την ΟΝΕ δεν απειλεί σοβαρά μόνο την ύπαρξη της Ευρωζώνης, αλλά μπορεί να ξεκινήσει την τήξη του πυρήνα του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Επισήμανση: Πιθανώς, όχι κατ' ανάγκην. Τα έχουν αυτά οι προγνώσεις.


Δημοσκόπηση Spiegel Online περί εξόδου της Ελλάδας από την ΟΝΕ

Το Spiegel Online διενεργεί δημοσκόπηση με θέμα την απάντηση στο ερώτημα:

«Να βγει η Ελλάδα από την ΟΝΕ;»

Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα απαντήσεις (09:01 ώρα Γερμανίας), 58,92% ψήφισαν «Ναι», 33,81% «Όχι» και 7,27% «Δεν γνωρίζω».