Σχεδίασαν τη χρεοκοπία...

Από Το Ποντίκι 23.2.2011 (απ' όπου και το σκίτσο του Πάνου)

Του Δημήτρη Καζάκη
οικονομολόγου - αναλυτή

Με τον πρωθυπουργό στη γύρα για μια ακόμη φορά, προκειμένου να ξεπουλήσει όσο - όσο ό,τι έχει απομείνει από την κυριαρχία και την περιουσία της χώρας, συνεχίζονται σε επίπεδο Ε.Ε. οι παρασκηνιακές κινήσεις, τα ποικίλα πάρε - δώσε για την «τελική λύση» τόσο για την Ελλάδα όσο και για την ευρωζώνη. Ωστόσο, όποια κι αν είναι αυτή η «τελική λύση», σίγουρα θα είναι η απαρχή ενός νέου γύρου βαθέματος της κρίσης της ευρωζώνης και της Ε.Ε. Το οικοδόμημα της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης» και η «αρχιτεκτονική» του ευρώ πάσχουν εκ θεμελίων και επομένως δεν σώζονται με καμιά αλλαγή του εσωτερικού κανονισμού και της εσωτερικής διαρρύθμισης.

Δεν μπορεί η υιοθέτηση ενός ανελαστικού και σκληρού κοινού νομίσματος, όπως και η αναγωγή των πάντων στην πάση θυσία τήρηση των 3 ή 4 κριτηρίων του Μάαστριχτ να οδήγησε στη χειρότερη κρίση που έχει αντιμετωπίσει η Ευρώπη τουλάχιστον μεταπολεμικά και οι δημιουργοί όλων αυτών να περιμένουν πως, αν σφίξουν ακόμη περισσότερο τα λουριά, θα υπάρξει διέξοδος. Πρόκειται για τον ορισμό του παραλογισμού.

Η κρίση θα συνεχίσει να βαθαίνει γιατί οι αρχιτέκτονες του ευρώ κατήργησαν τα βασικά μακροοικονομικά εργαλεία με τα οποία μια εθνική οικονομία μπορούσε να την αντιμετωπίσει. Η ίδια η λογική του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, που δημιουργήθηκε για να υποστηρίζει το ευρώ, αποτέλεσε τον καταλύτη της σημερινής κρίσης και την εγγύηση ότι δεν μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη στο άμεσο μέλλον, τουλάχιστον για τις πιο αδύναμες οικονομίες.

Και τι προσπαθούν να κάνουν οι γραφειοκράτες, οι τραπεζίτες και οι πολιτικοί της ευρωζώνης και της Ε.Ε.; Να επιβάλουν ένα ακόμη πιο αυστηρό και ανελαστικό «σύμφωνο ανταγωνιστικότητας» και μια «οικονομική διακυβέρνηση» που δεν καταργεί απλά τις επιμέρους δημοσιονομικές πολιτικές, αλλά την ίδια την εσωτερική συγκρότηση της εθνικής οικονομίας των κρατών - μελών, συγκεντρώνοντας όλες τις κρίσιμες οικονομικές αποφάσεις στη δικαιοδοσία των κεντρικών οργάνων της Ένωσης. Και μετά περιμένουν ότι θα υπάρξει διέξοδος από την κρίση...


Η βοϊδόμυγα της... Ήρας

Λες και έστειλε η Ήρα από τον Όλυμπο μια βοϊδόμυγα που, όπως τρέλανε τις μυθικές αγελάδες στις όχθες του Στρυμόνα, έκανε το ίδιο και με τους ευρωκράτες, που τώρα σπρώχνουν το κοπάδι των κρατών - μελών στον γκρεμό, στην άβυσσο των διεθνών αγορών. Ίσως να είναι η εκδίκηση της μυθικής Ελλάδας για το καθεστώς του μνημονίου και της δανειακής σύμβασης που επέβαλαν στη χώρα με μοναδικό σκοπό να διασώσουν τους τραπεζίτες και τους κερδοσκόπους επενδυτές ομολόγων. Κάτι άλλωστε που ομολογούν όλοι σήμερα ανοιχτά.

«Αυτό που έχει συμβεί μέχρι σήμερα είναι το γεγονός ότι οι Ιρλανδοί και οι Έλληνες φορολογούμενοι έχουν φορτωθεί καινούργιο χρέος ώστε οι πιστωτές να μην αποκρυσταλλώσουν απώλειες. Δεν είναι παρά μια μεταμφιεσμένη διάσωση για τις ευρωπαϊκές τράπεζες και τους ασφαλιστές του Βορρά. Όπως προειδοποιούσε ανέκαθεν η Αριστερά, η νομισματική ένωση είναι μια "υπόθεση για τραπεζίτες"», όπως έγραφε πρόσφατα ο γνωστός δημοσιογράφος και αναλυτής της Daily Telegraph (20.2) Άμπρος Έβανς - Πρίτσαρντ.

Η βοϊδόμυγα δεν έχει αφήσει ήσυχο ούτε τον κ. Παπανδρέου και την κυβέρνησή του. Θα μου πείτε, δεν χρειάζεται και ιδιαίτερη προσπάθεια μιας και η πετριά, όπως λέει κι ο λαός μας, υπήρχε εξ υπαρχής. Είναι τέτοια η προσήλωση της κυβέρνησης και προσωπικά του κ. Παπανδρέου στα συμφέροντα των αγορών και των ευρωκρατών, που πραγματικά έχουν χάσει κάθε αίσθηση μέτρου και πραγματικότητας.

Είναι χαρακτηριστικό το εξής: Αποκαλύφθηκε ότι από τον Δεκέμβριο του 2009 φέρεται να είχε ζητήσει ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου την παρέμβαση του ΔΝΤ στην Ελλάδα, σύμφωνα με δήλωση που φέρεται να έχει κάνει ο Ντομινίκ Στρος - Καν σε γαλλικό κανάλι. Η δήλωση του επικεφαλής του ΔΝΤ φέρεται να έχει γίνει στο γαλλικό κανάλι Canal+, στο πλαίσιο ντοκιμαντέρ για τον κ. Στρος - Καν, που θα μεταδοθεί τον επόμενο μήνα.

Σύμφωνα με τον κ. Στρος - Καν, όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός του έθεσε πριν από 14 μήνες την ιδέα προσφυγής στο ΔΝΤ, εκείνος απάντησε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν θα δεχτούν σε καμία περίπτωση τη μονομερή παρέμβαση του Ταμείου σε μία χώρα της ευρωζώνης. Πώς απάντησε σ’ αυτή την αποκάλυψη η κυβέρνηση; Όχι μόνο την επιβεβαίωσε, αλλά, σύμφωνα με τον κ. Πεταλωτή, αυτή ήταν η επιδίωξη της κυβέρνησης εξ αρχής:

«Όλοι θυμόμαστε τις τεράστιες προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης και ιδιαίτερα του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου να αντιμετωπίσει με τον πλέον άμεσο τρόπο το ενδεχόμενο χρεοκοπίας της χώρας το οποίο αποκαλύφθηκε μετά τις εκλογές του 2009» σχολίασε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Και συνέχισε:

«Με λεπτούς χειρισμούς, με ψυχραιμία και περίσσια αποφασιστικότητα, καταφέραμε σε εποχές πολύ δύσκολες για τη χώρα μας να δημιουργηθεί η γνωστή λύση του τριμερούς μηχανισμού δανεισμού και στήριξής μας και η υπαγωγή μας σε αυτόν.

Αυτό που σήμερα είναι το ζητούμενο για την Ευρώπη, δηλαδή η δημιουργία ενός μόνιμου παρόμοιου μηχανισμού, εμείς το κατορθώσαμε, επιχειρώντας σ' ένα εξαιρετικά δύσκολο κλίμα αναξιοπιστίας για τη χώρα μας, έτσι όπως την παρέδωσε η Ν.Δ., και φθάσαμε σήμερα, απαλλαγμένοι από τις προσωρινές δανειακές μας ανάγκες, να σχεδιάζουμε και να υλοποιούμε τις μεγάλες αλλαγές που έχει ανάγκη η Ελλάδα.

Η πορεία αυτή ούτε αυτονόητη ούτε εύκολη ήταν. Είναι αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς και συμπυκνωμένης κατανόησης από τον ελληνικό λαό και την κυβέρνησή μας».

Ήταν... προμελετημένο

Τι μας αποκαλύπτει ο κ. Πεταλωτής; Αφενός ότι ευθύς εξ αρχής στόχος της κυβέρνησης ήταν να μας οδηγήσει στο καθεστώς του μνημονίου και της δανειακής σύμβασης. Αμέσως μετά τις εκλογές του 2009. Κι επομένως, όταν ο κ. Παπανδρέου δήλωνε στις 3.12.2009 στο CNN ότι «δεν θα αναγκαστούμε να προβούμε σε στάση πληρωμών και ότι δεν χρειάζεται να διασώσει την Ελλάδα η Ε.Ε.», αποδεικνύεται ότι έλεγε παραμύθια.

Αφετέρου ότι η Ελλάδα υπήρξε το πειραματόζωο για να δοκιμαστεί πάνω της ο μόνιμος μηχανισμός που ετοιμάζεται για ολόκληρη την ευρωζώνη και την Ε.Ε. σήμερα. Και έχει το θράσος αυτή η κυβέρνηση να επιχαίρει, γιατί παραμύθιαζε τον ελληνικό λαό για μήνες πριν επίσημα «ανακαλύψει» ότι δεν μπορεί να αποφύγει την πτώχευση χωρίς το μνημόνιο και τη δανειακή σύμβαση.

Ποιων τα συμφέροντα υπηρετούσε ο κ. Παπανδρέου και η κυβέρνησή του, όταν ομολογεί σήμερα ότι η επιδίωξη ήταν εξ αρχής να εφαρμοστεί ο μηχανισμός στήριξης στην Ελλάδα, ως πιλοτικό πρόγραμμα για τον μόνιμο μηχανισμό που επιδιώκουν να επιβάλουν οι ευρωκράτες; Ποιοι ήθελαν κάτι τέτοιο; Μην ξεχνάμε ότι στις 29.1.2010 ο Αλμούνια, ο κατεξοχήν υπεύθυνος επίτροπος τότε, είχε δηλώσει ότι η ευρωζώνη δεν διαθέτει κανένα «σχέδιο Β» για να βοηθήσει την Ελλάδα.

«Δεν υπάρχει ζήτημα διάσωσης της Ελλάδας» είχε δηλώσει κατά τη διάρκεια του ετήσιου Νταβός. «Η Ελλάδα δεν θα πτωχεύσει. Στην ευρωζώνη πτώχευση δεν υφίσταται». Όλα τα προβλήματα της χώρας θα λυθούν με βάση το «σχέδιο Α», δηλαδή τη «δημοσιονομική προσαρμογή» της χώρας, που είχε εκπονήσει τότε η κυβέρνηση Παπανδρέου. Ανάλογες δηλώσεις έκανε τότε και ο Μπαρόζο. Ποιος λοιπόν επεδίωκε τη λύση του «σχεδίου Β», που σήμερα έχει επεκταθεί σ’ όλη την ευρωζώνη;

Από τη στήλη αυτή, από το πρώτο κιόλας άρθρο στις 4.3.2010, προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε με τις περισσότερες δυνατές λεπτομέρειες ότι οι λεγόμενες «αγορές», δηλαδή οι κερδοσκόποι δανειστές του ελληνικού δημοσίου, αλλά και των άλλων κρατών της ευρωζώνης, ήθελαν ευθύς εξ αρχής να υπάρξει ένας τέτοιος μηχανισμός. Ένας μηχανισμός που θα τους εξασφάλιζε τις χρεωστικές απαιτήσεις τους έναντι μιας ενδεχόμενης επίσημης πτώχευσης, αλλά και θα έθετε στη διάθεσή τους τις χώρες σαν την Ελλάδα που βρίσκονται σε κατάσταση χρεοκοπίας.

Αυτός ο μηχανισμός επιβλήθηκε πιλοτικά στην Ελλάδα με τους χειρότερους, με τους πιο επαχθείς όρους. Επιβλήθηκε κατόπιν στην Ιρλανδία και οι αγορές εξακολουθούν να πιέζουν για να υπάρξει μόνιμος τέτοιος μηχανισμός ώστε να αναλάβει τις χώρες που έπονται.

Επομένως η ομολογία του κυβερνητικού εκπροσώπου αποκαλύπτει ένα μέρος των συμφωνιών που έκλεισε στο παρασκήνιο η κυβέρνηση Παπανδρέου με τους κερδοσκόπους ήδη από την αρχή της κρίσης. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στα τέλη Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου του προηγούμενου έτους κυβερνητικά στελέχη είχαν απανωτές συναντήσεις στην Αθήνα με τον κ. Πόλσον, επικεφαλής ενός από τα μεγαλύτερα hedge fund παγκοσμίως.

Ο κύριος αυτός βρέθηκε στην Αθήνα μόνο και μόνο για να διαπιστώσει πόσο «ανοιχτή για δουλειές» ήταν η κυβέρνηση και η Ελλάδα, όπως διαβεβαίωνε ο ίδιος λίγες ημέρες αργότερα στη γνωστή σύσκεψη των hedge funds στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης στις 8.2.2010.

Οι επαφές και οι συμφωνίες που κλείστηκαν με την κυβέρνηση και τους κερδοσκόπους στο παρασκήνιο άνοιξαν τον δρόμο για την επιβολή του καθεστώτος του μνημονίου και την πόρτα για τη μετεξέλιξη της Ε.Ε. σύμφωνα με τα γούστα και τα άμεσα συμφέροντα των πιο αδίστακτων και παρασιτικών δυνάμεων της διεθνούς αγοράς.


Μon ami, Dominique

Όλα αυτά φυσικά έγιναν με τις ευλογίες και την κάλυψη της κυβέρνησης των ΗΠΑ, την παρότρυνση του «mon am i, Dominique», όπως λέει ο Στρος - Καν ότι τον αποκάλεσε ο Γ. Παπανδρέου όταν τον Δεκέμβριο του 2009 του πρωτοζήτησε τις «συμβουλές» του, όπως επίσης και ενός κλειστού κύκλου ευρωκρατών που μελετούσαν από τις αρχές του 2009 τον τρόπο να πλασάρουν τον μηχανισμό αυτόν στους πολίτες των κρατών - μελών. Την αποκάλυψη αυτού του μυστικού κυκλώματος, που αποτελούνταν από κορυφαίους γραφειοκράτες, τραπεζίτες και πολιτικούς της Ε.Ε., έκανε η Wall Street Journal στις 24.9.2010.

Τις λεπτομέρειες φυσικά των πάρε - δώσε, των δεσμεύσεων και των συμφωνιών του παρασκηνίου θα τις μάθουμε όταν ο ελληνικός λαός θα ανατρέψει την παρούσα κυβέρνηση, θα εκδιώξει το πολιτικό προσωπικό του σύγχρονου δωσιλογισμού, θα καταργήσει απόρρητα και στεγανά που κρύβουν λοβιτούρες, ρεμούλες, ατασθαλίες, υπόγειες διασυνδέσεις και θα ανοίξει σε κοινή θέα τους δημόσιους λογαριασμούς στο σύνολό τους.

Και τότε θα μάθει με επώδυνο τρόπο ο κ. Παπανδρέου και όλος ο συρφετός του πολιτικού προσωπικού που οδήγησε τη χώρα σ' αυτή την κατάντια ότι η διαφάνεια δεν είναι ένα απλό κλισέ για δεκάρικους εκ του προχείρου.


«Τελική λύση»

Μέχρι τότε, όμως, ο κ. πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του ανεβάζουν στροφές για να ολοκληρώσουν την καταστροφή. Επειδή βλέπουν ότι τα ψωμιά τους είναι λίγα, βιάζονται να βάλουν την υπογραφή τους και στην τελευταία πράξη του δράματος, την επιβολή της «τελικής λύσης» που επιθυμούν τα μεγάλα αφεντικά των αγορών. Αυτό το νόημα έχει και η επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Βερολίνο αυτές τις ημέρες.

Βασικό μέλημα του κ. Παπανδρέου είναι να πουλήσει στους Γερμανούς την ιδέα της επαναγοράς των ομολόγων. Ως τυπικός μεσίτης των αγορών τρέχει να περιορίσει όσο το δυνατόν τις ζημιές των κερδοσκόπων κατόχων ομολόγων. Από την αρχή το μόνο που ένοιαζε την κυβέρνηση ήταν αυτό ακριβώς. Πώς θα εξασφαλίσει τους κατόχους ομολόγων. Όχι μόνο λόγω των πιέσεων των διεθνών αγορών, αλλά και γιατί σημαντικές ποσότητες ομολόγων βρίσκονται στα χέρια της εγχώριας οικονομικής και πολιτικής ολιγαρχίας.

Γι' αυτό και η κυβέρνηση σε κάθε ευκαιρία βιαζόταν να δηλώσει ότι είναι υπέρ της επιμήκυνσης, δηλαδή της χειρότερης μορφής αναδιάρθρωσης του χρέους για τον οφειλέτη, αλλά με κανέναν τρόπο δεν θέλει το «κούρεμα», δηλαδή τη μείωση της ονομαστικής αξίας των ομολόγων. Γιατί; Διότι δεν θέλει οι δικοί της άνθρωποι και τα στηρίγματά της να υποστούν ζημιές και απώλειες.


«Από το παράθυρο»

Όμως, καθώς το οικονομικό κλίμα επιδεινώνεται, τόσο περισσότερο αυξάνονται οι πιθανότητες να μην μπορέσει τελικά να αποφύγει ούτε η κυβέρνηση ούτε οι κερδοσκόποι που κρύβονται πίσω της ένα γερό «κούρεμα» των ομολόγων. Την προοπτική αυτή ενισχύει και η αδυναμία της ευρωζώνης να ετοιμάσει έγκαιρα και να επιβάλει τάχιστα, και όχι το 2013, όπως επισήμως έχει ανακοινωθεί, τον μόνιμο μηχανισμό διαχείρισης των πτωχεύσεων εντός της.

Σύμφωνα με το Bloomberg (22.2), ο κ. Παπανδρέου επικέντρωσε τις συνομιλίες του με την κ. Μέρκελ στην ανάγκη να περιληφθεί στη συμφωνία που πρόκειται να κλειστεί στα τέλη Μαρτίου η δυνατότητα επαναγοράς ομολόγων από τον μόνιμο μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων, που ετοιμάζει η Ε.Ε., με στόχο να μειωθούν τα επιτόκια.

Η λογική του κ. Παπανδρέου είναι απλή. Ας αγοράσει με κάποιον τρόπο τα ομόλογα των υπό χρεοκοπία χωρών το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Στήριξης ή κάποιος άλλος οργανισμός της ευρωζώνης προσφέροντας νέα ομόλογα χαμηλότερου επιτοκίου. Στην πράξη προσπαθεί να βάλει τη λογική του ευρωομολόγου από το παράθυρο. Κι αυτό είναι κάτι που επιθυμούν διακαώς οι κερδοσκόποι κάτοχοι ομολόγων, αλλά αρνήθηκε για μια ακόμη φορά η Bundesbank διαβλέποντας τον κίνδυνο για τη δημοσιονομική κατάσταση της Γερμανίας.


Τα δίνει όλα χάριν των κερδοσκόπων

Προκειμένου ο κ. Παπανδρέου να πείσει την κ. Μέρκελ να δεχτεί το σχέδιο των κερδοσκόπων, είναι διατεθειμένος να τα δώσει όλα. Όχι τα δικά του, αλλά ό,τι έχει απομείνει στη χώρα και τον λαό. Έτσι, η «αξιοποίηση» της δημόσιας περιουσίας, οι υποδομές, τα νοσοκομεία, ό,τι διαθέτει και δεν διαθέτει η χώρα μπήκαν στο τραπέζι της συναλλαγής.

Ήδη ανακοινώθηκε ότι το γερμανικό υπουργείο Υγείας θα αναλάβει εργολαβικά να «εκσυγχρονίσει» το δημόσιο σύστημα υγείας της Ελλάδας. Σύμφωνα με τον Στέφαν Κάπφερερ, υφυπουργό Υγείας της Γερμανίας, η προσοχή πρέπει να επικεντρωθεί στο καίριο πρόβλημα της διαχείρισης των κονδυλίων.

Ένα ζήτημα «που αφορά πολλές πλευρές της νοσοκομειακής περίθαλψης, όπως π.χ. το θέμα της διάρκειας της παραμονής των ασθενών στα νοσοκομεία. Και συγκεκριμένα: Πόσο γρήγορα μπορούμε να δώσουμε εξιτήριο στους ασθενείς και εάν είναι δυνατόν να συνεχίσουμε με τα εξωτερικά ιατρεία την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη» δήλωσε στην Deutsche Welle (15.2).

Με άλλα λόγια το όλο ζήτημα θα είναι πώς θα αποτρέπεται η μακροχρόνια νοσηλεία και πώς θα εκδιώκεται γρήγορα από το δημόσιο νοσοκομείο ο ασθενής για να αναζητήσει την κάλυψη της ιδιωτικής υγείας. Κάτι που εφαρμόζει η γερμανική κυβέρνηση και στη Γερμανία ιδιωτικοποιώντας το πρώτο δημόσιο σύστημα καθολικής υγείας στην Ευρώπη, που ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1880.

Η ουσία είναι ότι η διαχείριση των ελληνικών δημόσιων νοσοκομείων παραδίδεται σε γερμανικές εταιρείες υγείας, οι οποίες αποτελούν από τους πιο σημαντικούς χορηγούς του κόμματος της Μέρκελ και θησαυρίζουν αυτή την εποχή από τις ιδιωτικοποιήσεις στη Γερμανία.


Χρεοκοπούμε υπέρ της Γερμανίας

Η Γερμανία προσπαθεί να κρατηθεί στον αφρό και να μην βουλιάξει μαζί με την ευρωζώνη. Δεν είναι τυχαίο ότι το 2010 υπήρξε μια «χρυσή χρονιά», όπως αποκλήθηκε, για το γερμανικό εμπόριο. Οι εξαγωγές εμφάνισαν αύξηση κατά 18,5% σε σχέση με το 2009, ενώ αύξηση παρουσίασαν και οι εισαγωγές στη Γερμανία, και μάλιστα κατά 20%. Πρόκειται για το μεγαλύτερο εμπορικό πλεόνασμα που έχει καταγραφεί στη Γερμανία από το 1974.

Την περασμένη χρονιά το άλμα των γερμανικών εξαγωγών τροφοδοτήθηκε από την αυξημένη ζήτηση στις αναπτυσσόμενες χώρες εκτός ευρωζώνης, όπως την Κίνα, τη Βραζιλία και την Ινδία, αλλά και από τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης, κυρίως από τις προβληματικές οικονομίες του Νότου. Οι εξαγωγές προς τις χώρες εκτός ευρωζώνης αυξήθηκαν κατά 26%, ενώ προς τις χώρες εντός της ευρωζώνης κατά 12,7%!

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι η χρόνια ύφεση και η χρεοκοπία των χωρών σαν την Ελλάδα μεταφράζεται σε τρομακτικές εμπορικές επιδόσεις για τη Γερμανία. Αυτό δίνει μια σημαντική διάσταση των ανταλλαγμάτων που ζητά η Γερμανία για να προβεί σε «παραχωρήσεις» σε επίπεδο ευρωζώνης. Και επίσης προϊδεάζει τα ανταλλάγματα που είναι διατεθειμένη να δώσει η κυβέρνηση προκειμένου η Μέρκελ να συμφωνήσει στο σχέδιο διάσωσης των κερδοσκόπων.