Αλυσιτελή σχέδια για το ευρώ

Από την Καθημερινή

Του Σταύρου Λυγερού

Ο κίνδυνος διάλυσης της Ευρωζώνης είναι πια κοινός τόπος. Η απόφαση της 27ης Οκτωβρίου, που υποτίθεται ότι θα απέτρεπε την όξυνση και την επέκταση της κρίσης, αποδεικνύεται αναποτελεσματική. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει για μία ακόμα φορά ότι το ευρωπαϊκό ιερατείο δεν κατανοεί τη δυναμική των εξελίξεων, με αποτέλεσμα να τρέχει συνεχώς πίσω από αυτές.

Δεν πρόκειται για ισχυρισμό. Για πόσο ακόμα η Ιταλία και η Ισπανία θα συνεχίσουν να δανείζονται με τοκογλυφικά επιτόκια που συνεχώς μεγαλώνουν για να εξυπηρετήσουν το χρέος τους; Προφανώς, όχι για πολύ. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει πολύς χρόνος.


Ο υφιστάμενος μηχανισμός διάσωσης, ακόμα και εάν ενισχυθεί, δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος της Ιταλίας. Πολύ περισσότερο αν σ’ αυτό προστεθεί και το βάρος της Ισπανίας. Το σχέδιο για μόχλευση των κονδυλίων του EFSF το μόνο που θα καταφέρει είναι να δημιουργήσει μια νέα τοξική βόμβα στην καρδιά της Ευρωζώνης.

Η συντριπτική πλειοψηφία των εμπειρογνωμόνων συγκλίνει στη θέση ότι ο μόνος τρόπος για να διασωθεί το ευρώ είναι να μπει δυναμικά στο παιχνίδι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), είτε εκδίδοντας ευρωομόλογα είτε τυπώνοντας χρήμα. Και οι δύο αυτοί δρόμοι, όμως, είναι μπλοκαρισμένοι (τουλάχιστον προς το παρόν) από τη γερμανική άρνηση.

Το Βερολίνο αντιπροτείνει, αφενός, ένα ασαφές ακόμα σχέδιο δημοσιονομικής ενοποίησης στην Ευρωζώνη και, αφετέρου, αυτόματες και δρακόντειες κυρώσεις για τις χώρες - μέλη που θα παραβιάσουν τα νέα αυστηρά όρια για το έλλειμμα και το χρέος.

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι οι χώρες - μέλη πρέπει να τιθασεύσουν το έλλειμμα και το χρέος. Όπως αποδεικνύουν όμως όχι μόνο ο «κακός μαθητής» Ελλάδα, αλλά και οι «καλοί μαθητές» Ιρλανδία και Πορτογαλία, η συνταγή της εσωτερικής υποτίμησης φέρνει τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Ακόμα και αν οι φοβισμένες κυβερνήσεις των χωρών - μελών της Ευρωζώνης υποταχθούν στο Βερολίνο, το πρόβλημα δεν αναμένεται να λυθεί.

● Πρώτον, επειδή ο Ντράγκι δήλωσε ότι η ΕΚΤ δεν πρόκειται να υπερβεί τις συνθήκες για να παίξει τον ρόλο του διασώστη.

● Δεύτερον, επειδή, έτσι όπως έχει ανοίξει ο ασκός του Αιόλου, είναι μάλλον απίθανο να σταματήσει η πίεση στους εκτός μηχανισμού αδύναμους κρίκους. Όλα δείχνουν ότι οι αγορές θα συνεχίσουν να δοκιμάζουν τα όρια αντοχής χωρών - μελών όπως η Ιταλία και η Ισπανία.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι εάν στην επικείμενη σύνοδο κορυφής οι Μέρκελ και Σαρκοζί δεν ανοίξουν τον δρόμο για να μπει στη μάχη η ΕΚΤ, το όποιο σχέδιό τους θα είναι αλυσιτελές και η κρίση της Ευρωζώνης θα οξυνθεί και θα επεκταθεί περαιτέρω.

Στο σημείο που έχουν φτάσει τα πράγματα, κάθε καθυστέρηση αυξάνει το κόστος αντιμετώπισης της κρίσης. Το χειρότερο είναι ότι καθιστά πιθανότερο το ενδεχόμενο με την παρεμβολή ενός αστάθμητου παράγοντα να χαθεί ο έλεγχος και η διάλυση της Ευρωζώνης να καταστεί γεγονός.