«Το χρέος είναι το μοναδικό μας όπλο»

Από Τα Νέα

Του Ρούσσου Βρανά

Πανίσχυρες τράπεζες κατέρρευσαν εν μια νυκτί, βιομηχανικοί τιτάνες έβαλαν για πάντα λουκέτο, πλούσιες χώρες έφτασαν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Η ιδεολογία των ελεύθερων αγορών, που κάποτε φαινόταν απόρθητη, σήμερα έχει σωριαστεί σε συντρίμμια. Μπορεί η καμπάνα να μην έχει ακόμη χτυπήσει για το σύστημα, αλλά γιατί άραγε νιώθουμε σαν να αντηχεί κιόλας στ' αυτιά μας;


Στη χαραυγή μιας μεταϊδεολογικής εποχής, ο αμερικανός αρθρογράφος Τόμας Φρίντμαν έβλεπε τον κόσμο μας να γίνεται σύντομα πιο μικρός, «ένα μέγεθος για όλους», με όλες τις χώρες του να σκεπάζονται με τον «χρυσό μανδύα» της ευημερίας που υποσχόταν η δυτική παγκοσμιοποίηση: ανθρώπινα δικαιώματα, κατάργηση των συνόρων, επιβολή της τεχνικής στην πολιτική.

Το 2011 ήταν η χρονιά που αυτός ο χρυσός μανδύας αποδείχτηκε ζουρλομανδύας: υποδούλωση στα χρέη, κυριαρχία των αγορών, κατάλυση του κοινωνικού κράτους των φτωχών. Η αποτυχία αυτής της παγκοσμιοποίησης είναι σήμερα πιο εμφανής στο πιο χαρακτηριστικό υπόδειγμά της: στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ας μη μας ξεγελούν τα επιφαινόμενα, λέει ο κοινωνιολόγος Εμμανουέλ Τοντ στο περιοδικό «Λε Πουέν». Πίσω από τις μυθοποιημένες καταστάσεις, πίσω από τις Βρυξέλλες, τις αγορές, τις τράπεζες και τις εταιρείες πιστοληπτικής αξιολόγησης, κρύβεται η πολιτική εξουσία των πιο πλούσιων.

Οι πλούσιοι δεν πολεμούν εναντίον των κρατών, πολεμούν για να αποκτήσουν τον απόλυτο έλεγχό τους. Και όπως έκαναν οι Μογγόλοι στις εκστρατείες τους, κρατούν ομήρους τους πολίτες αυτών των κρατών και τους χρησιμοποιούν σαν ανθρώπινο τείχος για να προστατεύουν τα κέρδη τους.

Οι πιο πλούσιοι από τους πλούσιους είναι σήμερα οι Γερμανοί, χάρη στο ευρώ. Γι' αυτό ο Εμμανουέλ Τοντ πιστεύει πως η αποτίναξη της γερμανικής κυριαρχίας θα απέβαινε επωφελής για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. «Με την ψυχαναγκαστική προσήλωσή της στα δικά της εθνικά συμφέροντα, η Γερμανία δεν νοιάζεται πια αν θα καταστρέψει τους εταίρους της», λέει. «Θα είναι δύσκολο να χτίσει κανείς πάνω στα συντρίμμια ενός οικοδομήματος που καταρρέει, αλλά τουλάχιστον θα μπορέσει να βάλει γερά θεμέλια». 


Παρόμοιες φωνές ακούγονται σήμερα από χώρες που υποφέρουν από τη γερμανική επικυριαρχία. Μάλιστα οι Πορτογάλοι απειλούν με μια «ατομική βόμβα». «Μπορούμε να μην πληρώσουμε», λέει ο Πέντρο Νούνο Σάντος, αντιπρόεδρος των Σοσιαλιστών. «Το χρέος είναι το μοναδικό μας όπλο και πρέπει να το χρησιμοποιήσουμε για να επιβάλουμε καλύτερους όρους. Πρέπει να κάνουμε τα πόδια των γερμανών τραπεζιτών να τρέμουν».

Ο Νούνο Σάντος καλεί τις υπόλοιπες νοτιοευρωπαϊκές χώρες να συμμαχήσουν κατά της λιτότητας και των υφεσιακών πολιτικών που επιβάλλει το ευρωπαϊκό κέντρο.

Στα μάτια των φτωχότερων ευρωπαϊκών λαών σήμερα πια το ευρώ μοιάζει πιο πολύ με σημαία ευκαιρίας, που σήκωσαν ψηλά εκείνοι ακριβώς οι οποίοι κέρδισαν τα περισσότερα από αυτό. Αυτοί οι λαοί δεν αισθάνονται λιγότερο ευρωπαϊκοί. Αν τους έβαζαν να επιλέξουν ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ, γράφει στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» ο Βόλφγκανγκ Μινχάου, «σίγουρα θα προτιμούσαν το πρώτο».