Ο διπλός θάνατος του Οσάμα Μπιν Λάντεν

Από topontiki.gr

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

Η εκτέλεση του διαβόητου τρομοκράτη Οσάμα Μοχάμεντ Αουάντ Μπιν Λάντεν, του περισσότερο καταζητούμενου ανθρώπου στον κόσμο, στο πλαίσιο επιχείρησης ειδικής αμερικανικής δύναμης στην πόλη Αμποταμπάντ του Πακιστάν, 60 μόλις χιλιόμετρα έξω από την πρωτεύουσα Ισλαμαμπάντ, τον δέκατο χρόνο μετά τις επιθέσεις της Αλ Κάιντα στους Διδύμους Πύργους (11.9.2001), ύστερα από δύο πολέμους και μια δεκαετία καταδίωξης, μοιάζει να κλείνει έναν κύκλο. Και ταυτοχρόνως να ανοίγει έναν άλλο...

Κατ' αρχάς να επισημάνουμε ότι ο Λάντεν είναι ο τρίτος «μεγάλος εχθρός» των ΗΠΑ που πεθαίνει ύστερα από έναν πόλεμο εναντίον του την τελευταία δεκαετία, έστω και υπό διαφορετικές ανά περίπτωση συνθήκες. Είχαν προηγηθεί ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και ο Σαντάμ Χουσέιν. Συμπτωματικά (;) και οι τρεις πριν γίνουν στόχοι – οι ίδιοι ή/και οι χώρες τους – είχαν υπάρξει «στενοί φίλοι» της Ουάσιγκτον. Σε βαθμό... παρεξηγήσεως.


Ο... μοναδικός «σφαγέας» Μιλόσεβιτς

Αρχικά, το 1999, είχαμε τους ισοπεδωτικούς βομβαρδισμούς εναντίον της Γιουγκοσλαβίας στο όνομα του «σφαγέα Μιλόσεβιτς», ύστερα από τον φοβερό γιουγκοσλαβικό εμφύλιο με επίκεντρο τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη (παρεμπιπτόντως οι επίσης εμπλακέντες – αλλά ευνοούμενοι των ΗΠΑ – Τούτζμαν και Ιζετμπέγκοβιτς έμειναν ακαταδίωκτοι) και την απόπειρα της Σερβίας να αποτρέψει τη διατεταγμένη από τους Αμερικανούς απόσχιση του Κοσόβου.

Πριν από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, την οποία άρχισε η Γερμανία και ολοκλήρωσαν οι ΗΠΑ καθιστώντας τα Βαλκάνια μια πολυκερματισμένη περιοχή υπό τον πλήρη έλεγχό τους, ο Μιλόσεβιτς ήταν προνομιακός συνομιλητής τους...

Ο ίδιος πέθανε στις 13 Μαρτίου 2006, ενώ δικαζόταν για εγκλήματα πολέμου, στα κρατητήρια του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης – ενός δικαστηρίου του οποίου τη δικαιοδοσία δεν αναγνωρίζουν οι ΗΠΑ στο δικό τους έδαφος. Ο θάνατός του άφησε πίσω σκιές ως προς τα αίτιά του.


Ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας»

Ύστερα, το 2001, η Αλ Κάιντα επιτίθεται στους Δίδυμους Πύργους και το Πεντάγωνο προκαλώντας παγκόσμιο σοκ και ενεργοποιώντας αστραπιαία το – σαν... έτοιμο από καιρό – νέο δόγμα των ΗΠΑ για τις ανά τον κόσμο παρεμβάσεις και επεμβάσεις τους: τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», στο όνομα του οποίου λαμβάνει διεθνή «νομιμοποίηση» η θεωρία περί «άξονα του κακού».

Ο άξονας αυτός περιέλαβε αρχικά το Ιράκ, τη Β. Κορέα και το Ιράν. Στην πραγματικότητα βεβαίως δεν υπήρχε κανένας... «άξονας», αφού τα κράτη αυτά όχι μόνο δεν συνιστούσαν συμμαχία ή συνασπισμό υπό οποιαδήποτε μορφή, αλλά τα δύο απ' αυτά – Ιράκ και Ιράν – αλληλοϋποβλέπονταν έχοντας ήδη πίσω τους έναν δεκαετή πόλεμο μεταξύ τους. Παρεμπιπτόντως ο πόλεμος εκείνος έγινε με τον Σαντάμ να αποτελεί το μακρύ χέρι των Αμερικανών κατά των Ιρανών μουλάδων.

Όσο για την όποια προσέγγιση μεταξύ Ιράκ και Ιράν και τις όσες «παρενέργειές» της, αυτή επήλθε μετά την αμερικανική εισβολή, υπό το βάρος της κατοχής του Ιράκ και της αναπόφευκτης ανάδειξης των ιρανόφιλων σιιτών του Ιράκ σε ρυθμιστές του πολιτικού σκηνικού της κατεχόμενης αυτής χώρας.

Παράλληλα είχαμε μια δεύτερη κατηγορία, τα «κράτη - παρίες», στην οποία εντάχθηκαν το Αφγανιστάν, ως χώρα δραστηριοποίησης και βάση του Οσάμα Μπιν Λάντεν, και η Συρία ως εμπόδιο για το Ισραήλ, ως σύμμαχος του Ιράν και προστάτιδα της λιβανικής Χεζμπολάχ, η Λιβύη, η Κούβα του Φιντέλ Κάστρο κ.λπ.

Κύριο χαρακτηριστικό – υποτιθέμενο ως... κοινό – γνώρισμα των χωρών του «άξονα» και των συναφών κατηγοριών ήταν η κατοχή ή διασπορά των «όπλων μαζικής καταστροφής», η αντιαμερικανική προπαγάνδα και άλλα παρόμοια διεθνή εγκλήματα. Ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» είχε τη συσκευασία του.


Ο Σαντάμ Χουσέιν στην αγχόνη

Η κατοχή όπλων μαζικής καταστροφής ήταν η δημόσια αιτία για την παράνομη – χωρίς έγκριση του ΟΗΕ – αμερικανοβρετανική εισβολή στο Ιράκ τον Μάρτιο του 2003, η οποία εντάχθηκε επισήμως στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας». Η άθλια κατασκευή των υποτιθέμενων αποδεικτικών στοιχείων κατέρρευσε πολύ σύντομα, αφού όμως πρώτα είχε εγκατασταθεί η κατοχή και είχε επέλθει ο ντε φάκτο διαμελισμός της χώρας αυτής – με συνέπεια την ίδρυση αυτόνομου κουρδικού κράτος.

Ο μέχρι τότε ηγέτης του Ιράκ συλλαμβάνεται στις 13 Δεκεμβρίου 2003, δικάζεται και εκτελείται δι' απαγχονισμού στις 30 Δεκεμβρίου 2006.

Έτσι φεύγει από τη μέση ο πρώην πολύτιμος σύμμαχος των ΗΠΑ, αλλά και ατιμώρητος για ειδεχθή εγκλήματα του παρελθόντος εις βάρος του λαού του, με κορυφαία την εξόντωση των Κούρδων στη Χαλάμπζα τον Μάρτιο του 1988 με χημικά. Συνολικά τα αντίποινα εις βάρος των Κούρδων, οι οποίοι είχαν υποστηρίξει τον πόλεμο του πατέρα Μπους κατά του Σαντάμ, σύμφωνα με το ιρακινό Ειδικό Δικαστήριο, είχαν αποτέλεσμα τον θάνατο 182.000 αμάχων, την προσφυγιά 100.000 ανθρώπων και την καταστροφή πάνω από 2.000 κουρδικών χωριών.

Όπως σήμερα οι περισσότεροι διεθνώς παραδέχονται, τελικά ο Σαντάμ Χουσέιν δεν τιμωρήθηκε για κανένα από τα εγκλήματά του ούτε κατά του λαού του ούτε κατά της ανθρωπότητας. Τιμωρήθηκε επειδή σχεδίαζε να... εγκαταλείψει το δολάριο ως μέσο για τις πετρελαϊκές συναλλαγές του και ως αποθετικό νόμισμα...


Ο κύκλος κλείνει

Τώρα, με τον θάνατο του Οσάμα Μπιν Λάντεν, ο οποίος με τη φρικιαστική επίθεση στους Δίδυμους Πύργους (και στο Πεντάγωνο) τον Σεπτέμβριο του 2001 άνοιξε την πόρτα του τρελάδικου και έδωσε το έναυσμα για την έναρξη του πολέμου «κατά της τρομοκρατίας», φαίνεται να κλείνει ένας κύκλος: ο άνθρωπος που έπληξε την υπερδύναμη μέσα στο σπίτι της είναι νεκρός και ποντισμένος ανοιχτά του Ομάν.

Το τι ακριβώς έχει συμβεί την τελευταία δεκαετία της καταδίωξής του, αλλά και τις τελευταίες του ώρες ίσως αξιωθούμε να το μάθουμε πλήρως εν καιρώ. Κάποια πάντως από αυτά που προχείρως γνωρίζουμε σήμερα, με βάση την ειδησεογραφία και μόνον, είναι ότι ο Λάντεν:

● Επί μια δεκαετία κατάφερνε να διαφεύγει στο πιο επίμονο και εκτεταμένο σύγχρονο ανθρωποκυνηγητό.

● Ανεζητείτο στις σπηλιές του ορεινού όγκου της Τόρα Μπόρα στο ανατολικό Αφγανιστάν, κοντά στα σύνορα με το Πακιστάν.

● Τελικά ανακαλύφθηκε και εκτελέστηκε σε μια πόλη πολύ κοντά στην πρωτεύουσα του Πακιστάν, στην οποία κατοικοεδρεύουν πάρα πολλά στελέχη του στρατιωτικοπολιτικού συμπλέγματος της χώρας αυτής, η οποία αποτελεί έναν από τους στενότερους συμμάχους των ΗΠΑ, ειδικά στο πλαίσιο του πολέμου «κατά της τρομοκρατίας».

Ο Οσάμα Μπιν Λάντεν είναι πλέον βιολογικά νεκρός, αλλά, πριν από τον βιολογικό του θάνατο, είχε ήδη ηττηθεί πολιτικά.


Η αραβική «άνοιξη»

Γόνος πλούσιας αραβικής οικογένειας, με προνομιακές σχέσεις με τις ΗΠΑ, αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως χρηματοδοτούμενο αμερικανικό εργαλείο στην αντίσταση των Αφγανών εναντίον του Κόκκινου Στρατού.

Μετά την ήττα των σοβιετικών έρχεται σε σύγκρουση όχι μόνο με τους Αμερικανούς, αλλά και με το πλήρως υποταγμένο σε αυτούς κατεστημένο του αραβικού κόσμου. Κυριαρχούμενος από την ουτοπία να στήσει ένα τεράστιο μουσουλμανικό χαλιφάτο εκτείνει τη δράση του τρομοκρατικού δικτύου του από την Αφρική έως το Αφγανιστάν και από την αραβική χερσόνησο έως το Πακιστάν.

Η επιδίωξή του, εκτός από ανθρώπους των χαμηλών και μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων στις χώρες όπου δραστηριοποιήθηκε, φάνηκε να γοητεύει και μερίδα φιλόδοξων εκπροσώπων των ανώτερων και ανώτατων αραβικών τάξεων, οι οποίοι θεωρούσαν το κυβερνών τμήμα των αραβικών ελίτ υπερβολικά ξεπουλημένο στις ΗΠΑ, την κατ' εξοχήν έκφραση του κακού επί της γης.

Η επιδίωξή του για μια μεγάλη μουσουλμανική εξέγερση, κατά πάσαν πιθανότητα, τον ώθησε να προκαλέσει μια τεράστιας κλίμακας αντιπαράθεση μεταξύ μουσουλμανικού κόσμου και Δύσης, εξ ου και η απίστευτη επίθεση στην καρδιά του αμερικανικού γοήτρου.

Τα γεράκια των ΗΠΑ βρήκαν το πρόσχημα για την αναδιάταξη και τον έλεγχο των ενεργειακά και γεωστρατηγικά κρίσιμων περιοχών του μουσουλμανικού κόσμου και έτσι ένας παραλογισμός δρομολογήθηκε με το περίβλημα του πολέμου «κατά της τρομοκρατίας». Με τον Λάντεν να εκπροσωπεί το απόλυτο κακό από την άλλη πλευρά της σκακιέρας.

Μόνο που η Αλ Κάιντα δεν ευτύχησε, παρά την πολυετή προσπάθειά της, την ευρεία διάδοση του τρομοκρατικού... φραντσάιζινγκ και τις κατά καιρούς εντυπωσιακές ενέργειές της. Πέρα από το συντριπτικό πλήγμα που υπέστη στο Αφγανιστάν, δεν κατάφερε εν τέλει να ριζώσει στις συνειδήσεις της λαϊκής πλειονότητας του αραβικού κόσμου.

Η «αραβική άνοιξη», όπως εν συντομία ονομάζουμε τη σειρά των δημοκρατικών εξεγέρσεων από τη βόρεια Αφρική έως τη Μέση Ανατολή και την αραβική χερσόνησο, με αιτήματα τη δημοκρατία, τις πολιτικές ελευθερίες, τη δικαιοσύνη και το χτύπημα της καθεστωτικής διαφθοράς, αλλά και η ιστορικής σημασίας συμφωνία μεταξύ Χαμάς και Φάταχ στην Παλαιστίνη υπό τη λαϊκή πίεση, αποτέλεσαν την πολιτική ταφόπλακα για τον Μπιν Λάντεν και την Αλ Κάιντα.

Για την ακρίβεια έδωσαν ένα θανατηφόρο χτύπημα στη σκοταδιστική, φονταμενταλιστική και εν πολλοίς «πριγκιπική» αντίληψη του τρομοκρατικού συμπλέγματος για το περιεχόμενο και τα μέσα του αγώνα προς την ελευθερία σε αυτήν την εύφλεκτη όσο και κρίσιμη περιοχή του κόσμου.

Ακόμη και στην Αίγυπτο, όπου δραστηριοποιήθηκαν επί χρόνια με παρόμοια προς την Αλ Κάιντα λογική οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, η ώρα της εξέγερσης τους βρήκε ενταγμένους στο δημοκρατικό πλαίσιο.


Το πολιτικό τέλος του Οσάμα

Βεβαίως κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει σήμερα ούτε ποιο θα είναι το μέλλον των αραβικών εξεγέρσεων, είτε νικηφόρων είτε ηττημένων, ούτε αν η διαχείριση της Δύσης θα κατατείνει προς την ισορροπία ή την ανατίναξη της περιοχής. Κανείς επίσης δεν μπορεί να γνωρίζει ποιες θα είναι οι οικονομικές και άλλες μεταβολές στο εσωτερικό των κοινωνιών αυτών.

Στο σημείο αυτό, λαμβάνοντας υπόψιν τα μέχρι σήμερα δεδομένα, αξίζει να παραθέσουμε μια εύστοχη επισήμανση της Ελένης Τσερεζόλε στη σημερινή «Αυγή»:

«Πρόσφατα ο Χένρι Κίσινγκερ παρατήρησε ότι "σπανίως οι επαναστάτες επιβιώνουν των επαναστατικών διαδικασιών", εξηγώντας ότι συνήθως υφίσταται ένα δεύτερο κύμα, που κινείται σε διαφορετική κατεύθυνση από την αρχική...

Τούτο θα είναι και το ζητούμενο των επόμενων μηνών και ετών: κατά πόσο δηλαδή η αραβική κοινή γνώμη θα συνεχίσει να κινείται στην τροχιά του δημοκρατικού εκσυγχρονισμού των κοινωνιών της ή αν τελικά θα επιλέξει μια συντηρητική στροφή στην κατεύθυνση των οπισθοδρομικών ιδανικών της Αλ Κάιντα και του Λάντεν. Αν τελικά επέλθει η δεύτερη εκδοχή, θα πρόκειται για μια μεταθανάτια νίκη του Μπιν Λάντεν...».

Υπ' αυτήν την έννοια, ίσως είναι ευχής έργον το ότι όχι μόνον ο ίδιος ο Οσάμα Μπιν Λάντεν, αλλά και ο αραβικός – και ολόκληρος ο μουσουλμανικός – κόσμος βίωσε πρώτα την πολιτική συντριβή του διαβόητου τρομοκράτη και ύστερα τη φυσική του εξόντωση. Υπάρχει έτσι μια σοβαρή ελπίδα να μην αποτελέσει αυτό που ο ίδιος και οι φανατικότεροι οπαδοί του θα επιθυμούσαν: ένα επαναστατικό σύμβολο...