Από την Καθημερινή
Του Matthew Lynn*
Στη γνωστή κωμωδία του Όσκαρ Ουάιλντ με τίτλο «Η σημασία του να είναι κανείς σοβαρός», η λαίδη Μπράκνελ παρατηρεί ότι «να χάσεις έναν γονιό θεωρείται συμφορά - να χάσεις δύο μοιάζει αμέλεια». Το ίδιο μπορούμε να πούμε για τη 16μελή Ευρωζώνη. Γιατί η πτώχευση μιας χώρας θα μπορούσε να θεωρηθεί συμφορά. Δύο χωρών, αμέλεια. Τριών χωρών, καταστροφή.
Στο υπό έκδοση βιβλίο μου με τίτλο «Bust: Greece, the Euro and Sovereign Debt Crisis» (Πτώχευση: η Ελλάδα, το ευρώ και η κρίση χρέους), διερευνώ τα αίτια και τις συνέπειες της πιθανής κατάρρευσης του κοινού νομίσματος. Όμως, στη διάρκεια της έρευνας, ένα πράγμα έγινε πολύ σαφές. Πως ούτε τους Έλληνες ούτε τους Ιρλανδούς πρέπει να κατηγορήσουμε για την κρίση, αλλά τα ίδια τα δυσλειτουργικά οικονομικά του κοινού νομίσματος.
Το ευρώ έχει μετατραπεί σε μηχανή πτωχεύσεων, με μόνη οδό διαφυγής τη διάσπασή του σε πιο διαχειρίσιμες νομισματικές ζώνες. Το κοινό νόμισμα ήταν πάντα ένα μεγάλο πείραμα. Κανείς άλλος δεν προσπάθησε ποτέ να συγχωνεύσει τόσες διαφορετικές οικονομίες σε μια κοινή νομισματική ζώνη. Για να επιτύχει, απαιτούνταν σταδιακή σύγκλιση των οικονομιών ώστε να γίνουν σαν μία, με μια Κεντρική Τράπεζα και το ίδιο επιτόκιο για πάνω από 300 εκατομμύρια ανθρώπους.
Το στοίχημα, δυστυχώς, χάθηκε. Κατανοητό γιατί οι χώρες θέλησαν να ενταχθούν στο κοινό νόμισμα.
● Στην Ελλάδα συνέβαλε στο να μπει η χώρα στον 21ο αιώνα, ήταν ένας νομισματικός καταλύτης που θα μεταμόρφωνε εν μια νυκτί μία από τις πιο καθυστερημένες χώρες της Ε. Ε.
● Αντιστοίχως για Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία.
● Η Ιρλανδία έβρισκε τρόπο να προσδεθεί σε ένα ευρωπαϊκό σχέδιο που είχε βοηθήσει τη χώρα να γίνει από τις πλουσιότερες στον κόσμο.
● Για τις πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες ήταν ένας τρόπος να προσδεθούν στη Δύση.
● Για τη Γερμανία ήταν το τίμημα για την επανένωση της χώρας.
● Και για τη Γαλλία τρόπος να τερματισθεί η κυριαρχία του μάρκου.
Η θεωρία ήταν σωστή, τα κίνητρα αγαθά. Το αποτέλεσμα καταστροφικό.
Το πείραμα απέτυχε
Δεν έχει νόημα να κατηγορήσουμε επιμέρους χώρες.
● Η ελληνική κυβέρνηση δανείστηκε υπερβολικά, δαπάνησε υπερβολικά τις καλές εποχές και δεν υπήρξε ποτέ ειλικρινής για τα δημοσιονομικά της. Ε, και; Αν το κοινό νόμισμα εξαρτιόταν από τις σοφές και υπεύθυνες αποφάσεις των πολιτικών, θα ήταν εξαρχής καταδικασμένο.
● Επίσης, η ιρλανδική κυβέρνηση επέτρεψε να γίνει ανεξέλεγκτη μια μη βιώσιμη φούσκα ακινήτων, στις τράπεζές της να αποδυθούν σε όργιο δανεισμού, και στη συνέχεια, με το ξέσπασμα της πιστωτικής κρίσης, αποφάσισε πολύ απλά να εγγυηθεί όλα τα δάνεια. Όμως, αν το κοινό νόμισμα εξαρτιόταν από τη σοβαρότητα και την υπευθυνότητα τραπεζιτών και κλάδου ακινήτων, θα ήταν ελαττωματικό.
Το ευρώ σήμαινε πως τα επιτόκια θα ήταν πάντα πολύ χαμηλά για κάποιες χώρες και πολύ υψηλά για άλλες.
● Στην Ελλάδα αυτό εκδηλώθηκε ως υπερβολικός κρατικός δανεισμός.
● Στην Ιρλανδία ως παράλογος τραπεζικός δανεισμός.
● Στην Ισπανία ως κατασκευαστική φούσκα κ.ο.κ.
Όλες οι οικονομίες υπήρξαν δυσλειτουργικές με κάποιον τρόπο. Ακόμη χειρότερα, αποκλίνουν η μία από την άλλη και τα προβλήματα επιδεινώνονται. Το σπουδαίο πείραμα απέτυχε.
* Ο αναλυτής του Bloomberg έγραψε το άρθρο για την «Κ».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου