Η κρίση χρέους έγινε κρίση εθνικής κυριαρχίας

Από Το Ποντίκι 25.11.2010

Eξοργισμένη είναι η ιρλανδική κοινή γνώ­μη με την απόφαση της κυβερνητικής πα­ράταξης του κεντροδεξιού Fianna Fàil να ζητήσει την υπαγωγή της χώρας στον μηχανισμό στήριξης, ύστερα από δύο εβδομάδες υψωμένων τόνων και αντεγκλήσεων στην ιρλανδική Βουλή, με την αντιπολίτευση να εγκαλεί την κυβερνητική πλειοψηφία για παράδοση της εθνικής κυριαρχίας της χώρας στο ΔΝΤ και την Ε.Ε.

Η «διάσωση» της χώρας από το δάνειο ύψους 80 - 90 δισ. ευρώ του μηχανισμού αντιμετωπίζε­ται στην Ιρλανδία ως η μεγαλύτερη εθνική συμ­φορά από τον εμφύλιο, ενώ κυρίαρχο είναι το αί­σθημα της ντροπής για την απώλεια της εθνικής κυριαρχίας.

Για τους Ιρλανδούς η «εθνική κυριαρχία» είναι κορυφαίο πολιτικό διακύβευμα ύστερα από αγώ­νες 200 χρόνων για την εθνική ανεξαρτησία από τους Βρετανούς, με το όραμα της ιρλανδικής ολο­κλήρωσης να παραμένει ακόμη ανεκπλήρωτο.

Η υπαγωγή μίας ακόμη χώρας (της δεύτερης για την ώρα) της ευρωζώνης στον μηχανισμό είναι πλέον γεγονός, παρά το ότι προηγήθηκε πολυή­μερο διάστημα συζητήσεων στο ιρλανδικό Κοινο­βούλιο, με τον κυβερνητικό συνασπισμό να καλεί την αντιπολίτευση σε συναίνεση για το τετραετές πρόγραμμα λιτότητας που υποτίθεται ότι είχε εκ­πονήσει για τη διαχείριση της κρίσης.

Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκβιασμό, αν οι Ιρλανδοί δεν ήταν εκείνοι που θα έβαζαν τάξη στα οικονομικά τους μόνοι τους, τότε θα το έκα­ναν για λογαριασμό τους οι Ευρωπαίοι εταίροι, κάτι που θα συνεπάγετο την απώλεια της εθνικής κυριαρχίας της χώρας. Όπερ και εγένετο.

Εξαπάτηση

Επόμενο είναι ότι μετά απ' αυτό οι Ιρλανδοί θε­ωρούν ότι εξαπατήθηκαν από την κυβέρνηση, η οποία τουλάχιστον επί δεκαήμερο απέκρυπτε της επαφές και τις συζητήσεις με τους εκπροσώπους του μηχανισμού, εν μέσω διαβεβαιώσεων ότι η χώρα διαθέτει χρήματα τουλάχιστον για το επό­μενο εξάμηνο. Ο πρωθυπουργός και τα στελέχη της κυβερνητικής πλειοψηφίας διέψευδαν, εν μέ­σω οργιαστικών φημών για το αντίθετο, το ενδε­χόμενο προσφυγής στον μηχανισμό.

Η φιλοκυβερνητική «Sunday Independent» (21.11), την ημέρα που η εξέλιξη της προσφυγής στον μηχανισμό στήριξης έγινε επίσημη, αποκα­λεί τα μέλη της κυβέρνησης ψεύτες και τους κα­λει να φύγουν για το καλό της χώρας: «Είπατε ψέματα, μας απογοητεύσατε, για το καλό της Ιρ­λανδίας φύγετε τώρα» αναφέρει χαρακτηριστικά ο τίτλος κάτω από τις φωτογραφίες των κυβερνη­τικών στελεχών.

Όλες τις προηγούμενες μέρες είναι πολυά­ριθμες οι αναφορές της αντιπολίτευσης και του Τύπου που παραλληλίζουν τον μηχανισμό με το βρετανικό κατοχικό καθεστώς του παρελθόντος. Πλήγμα φαίνεται να αποτελεί το γεγονός ότι η Βρετανία προτίθεται να «βοηθήσει» με δάνειο ύψους 7 δισ. ευρώ καθώς της δίνει τη δικαιοδο­σία ανάμιξης στα οικονομικά της χώρας.

Η δυσαρέσκεια είναι διάχυτη στους πολίτες, σε όλη την αντιπολίτευση, ενώ και τα ιρλανδικά ΜΜΕ όχι μόνο κρατούν αποστάσεις από την κυβερνητι­κή παράταξη του Fianna Fàil, αλλά επιδεικνύουν την... έλλειψη τακτ απέναντί της ασκώντας της δρι­μεία κριτική, η οποία κατά κανόνα κάνει λόγο για παράδοση της εθνικής κυριαρχίας. Επιπλέον, απο­καλούν ανοιχτά τα κυβερνητικά στελέχη «ψεύ­τες» και «ανίκανους», που το καλύτερο που έχουν να κάνουν είναι να φύγουν από την εξουσία.

«Ανικανότητα»

Το κλίμα στις δημόσιες συζητήσεις ήταν τόσο βαρύ την περασμένη εβδομάδα, ώστε χαρακτηρί­στηκε ως «η πιο σκοτεινή εβδομάδα από τον εμφύλιο» από τον ηγέτη των Εργατικών.

Ο Έντα Κέννυ, ηγέτης του κόμματος της αξι­ωματικής αντιπολίτευσης Fine Gael, την Τρίτη 16 του μήνα, μιλώντας στη Βουλή, στους ισχυρι­σμούς του πρωθυπουργού Μπράιαν Κόουεν ότι η κυβέρνηση χειρίζεται ικανοποιητικά το ζήτημα της κρίσης παρά τις «κατευθυνόμενες φήμες» για ενδεχόμενο διάσωσης από την Ε.Ε., απάντησε κα­λώντας τον να παραιτηθεί για «εθνική προδοσία». «Η βαριά ανικανότητα αυτής της κυβέρνησης να οδηγήσει τη χώρα» είπε «είχε ως αποτέλεσμα την πιο χαοτική κακοδιαχείριση των δημόσιων υποθέ­σεων από ιδρύσεως του κράτους».

Ο εκπρόσωπος για οικονομικά θέματα του κόμ­ματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Fine Gael, Μάικλ Νούναν, κατηγόρησε τον πρωθυπουργό Μπράιν Κόουεν για παράδοση της κυριαρχίας του κράτους καθώς και ότι μπλόφαρε επί εβδομάδες.

Ο ηγέτης των Εργατικών Ήμον Γκίλμορ στην ίδια συζήτηση στη Βουλή σημείωνε ότι η αξιοπιστία της κυβέρνησης έχει καταρρεύσει και πως «είναι διάχυτη η αίσθηση ότι είμαστε έτοιμοι να χάσου­με την οικονομική ανεξαρτησία της χώρας, αν δεν την έχουμε χάσει ήδη».

Ωστόσο η επιβεβαίωση των φημών ότι η κυβέρ­νηση πραγματοποιούσε επαφές με τους αξιωμα­τούχους της Ε.Ε., του ΔΝΤ και της ΕΚΤ ήρθε από μη κυβερνητικούς παράγοντες, όπως μεταξύ άλλων ο κεντρικός τραπεζίτης της Ιρλανδίας Πάτρικ Χό-νοχαν, ο οποίος την περασμένη Τετάρτη έβλεπε εξαιρετικά πιθανή την προσφυγή στον μηχανισμό και μάλιστα προσδιόριζε το ύψος του δανείου σε «πολλές δεκάδες δισ. ευρώ».

Οι αντιδράσεις οξύνθηκαν με αποκορύφωμα – από πλευράς Τύπου – το κύριο άρθρο των «Irish Times» (18.11), το οποίο ανοίγει ως εξής: 

«(...) γι’ αυτό πέθαναν οι αγωνιστές του 1916: για τη διά­σωση από τη γερμανική καγκελαρία με λίγα σελί­νια συμπάθειας της Βρετανίας. Αυτό είναι ντροπή. Έχοντας κατακτήσει την πολιτική μας ανεξαρτη­σία από τη Βρετανία προκειμένου να είμαστε κυ­ρίαρχοι των υποθέσεών μας, παραδίδουμε τώρα την εθνική μας κυριαρχία στην Κομισιόν, την Ευ­ρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομι­σματικό Ταμείο».

Την ίδια μέρα οι αξιωματούχοι της τρόικας έκα­ναν την εμφάνισή τους στο Δουβλίνο προκαλώ­ντας περαιτέρω αντιδράσεις από την αντιπολίτευση. Την Παρασκευή 19 του μήνα κι ενώ ξεκινού­σαν επίσημα οι διαπραγματεύσεις, ο Ήμον Γκίλμορ ζήτησε την παραίτηση του πρωθυπουργού για λόγους εθνικού συμφέροντος, λέγοντας πως η Ιρλανδία έζησε την πιο σκοτεινή εβδομάδα της ιστορίας της από τον εμφύλιο.

«Το πιο τίμιο πράγμα θα ήταν η διενέργεια εκλογών τη δεύτε­ρη εβδομάδα του Δεκεμβρίου» είπε. «Αυτή η κυ­βέρνηση» συμπλήρωσε «δεν έχει ούτε την ηθική ούτε την πολιτική νομιμοποίηση να λάβει αποφά­σεις που θα έχουν τέτοια επίδραση στην κατεύ­θυνση της χώρας για πολλά χρόνια».

Το αίτημα για άμεση διενέργεια εκλογών υπο­στήριξε και το ριζοσπαστικό Sinn Fein. Σύμφωνα με τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του κόμμα­τος, η παρέμβαση του ΔΝΤ θα οδηγήσει σε άγρι­ες περικοπές στην Υγεία και την Παιδεία, στην απασχόληση στον δημόσιο τομέα, στην κοινω­νική πρόνοια, καθώς και αύξηση φόρων που θα επιβαρύνει τους χαμηλόμισθους και ξεπούλημα των περιουσιακών στοιχείων του κράτους. 

Συ­μπλήρωσε ότι πρόκειται για «μια από τις μεγα­λύτερες κρίσεις στην ιρλανδική ιστορία», καθώς και πως «η παρέμβαση του ΔΝΤ είναι μια κατα­στροφή για την Ιρλανδία, την οποία προξένησαν οι σκανδαλώδεις πολιτικές της κυβέρνησης».

Η επισημοποίηση της προσφυγής μεγέθυ­νε την κατακραυγή της κυβέρνησης από τον ιρ­λανδικό Τύπο. Σύμφωνα με την «Irish Sun», «μη εκλεγμένοι γραφειοκράτες θα διαχειρίζονται στο εξής τις υποθέσεις μας. Ωστόσο, μας μένει μία εξουσία: να τιμωρήσουμε αυτούς που είναι υπεύθυνοι για την καταστροφή της χώρας μας».

Με τίτλο «Μία επονείδιστη παράδοση», η «Ιrish Daily Mail» καταγγέλλει «μία άνευ προη­γουμένου παράδοση», με την οποία η κυβέρνηση «έθεσε τέλος στην 90ετή ανεξαρτησία» και «ύψωσε λευκή σημαία».

Επίσης, οι «Irish Times» ζητούν την παραίτη­ση της «πολύ αντιδημοφιλούς» κυβέρνησης. «Η προκήρυξη πρόωρων εκλογών είναι αναγκαία για να τεθεί τέλος στο όνειδος. Ο (κυβερνών) συνα­σπισμός δεν θα αντέξει σε καμία περίπτωση μέ­χρι την άνοιξη» γράφει η εφημερίδα.

Η «Irish Independent» παρατηρεί ότι «η πα­ρουσία τους (σ.σ.: Ε.Ε., ΕΚΤ, ΔΝΤ) αποδεικνύει την αποτυχία στη διαχείριση των δικών μας υποθέσε­ων. Είναι σαφές, έχουμε χρεοκοπήσει».

«Ταφόπλακα» ο μηχανισμός

Στις πρώτες της αντιδράσεις η αντιπολίτευση σημειώνει ότι οι αποφάσεις στερούνται δημο­κρατικής νομιμοποίησης και καλεί σε παραίτηση της κυβέρνησης και άμεση διενέργεια εκλογών.

Η αναπληρώτρια εκπρόσωπος του Εργατικού Κόμματος Τζόαν Μπέρτον υπογράμμισε πως η επισημοποίηση του αιτήματος της Ιρλανδίας για το οικονομικό πακέτο διάσωσης ήταν η «ταφό­πλακα για το Fianna Fàil, το οποίο οδήγησε τη χώ­ρα σε οικονομική άβυσσο και έχει συνειδητά και κατ’ εξακολούθηση πει ψέματα στον ιρλανδικό λαό». 

Πολλές εφημερίδες αυτές τις μέρες θύμι­ζαν το σύνθημα της εξέγερσης του 1916 απένα­ντι στη Βρετανική Αυτοκρατορία, εν τω μέσω του Α' Παγκοσμίου Πολέμου: «Δεν υπηρετούμε ούτε τον Βασιλιά ούτε τον Κάιζερ, υπηρετούμε την Ιρ­λανδία». Σήμερα μάλλον αυτό το σύνθημα μοιά­ζει επίκαιρο για τους Ιρλανδούς...

Οι Πράσινοι φεύγουν...

Ακόμα και το Πράσινο Κόμμα του κυβερ­νητικού συνασπισμού μίλησε για την ανάγκη εκλογών στα τέλη Ιανουαρίου προκαλώντας τα επικριτικά σχόλια του εκ­προσώπου του Sinn Fein ότι προσπαθεί να διαφύγει των ευθυνών και πως «θα πλη­ρώσει εκλογικά τον ρόλο του στην κυβέρ­νηση». Το Sinn Fein κατηγόρησε τους Πρά­σινους ότι διευκολύνουν τον πρωθυπουρ­γό καλώντας σε εκλογές τον Ιανουάριο και όχι άμεσα όπως ζητά η αντιπολίτευση.

Μετά τις 7 Δεκεμβρίου

Πάντως ο ηγέτης των Πρασίνων και υπουργός Περιβάλλοντος Τζον Γκρόμλυ ανακοίνωσε ότι το κόμμα του αποχωρεί από την κυβέρνηση αμέσως μετά την ψήφιση του προϋπολογισμού στις 7 Δε­κεμβρίου. Δικαιολόγησε ωστόσο την πα­ραμονή μέχρι τότε λέγοντας πως, αν και είναι λυπηρό το ότι η χώρα βρίσκεται «στα χέρια του ΔΝΤ», πρέπει τώρα να διασφα­λιστεί ότι η όποια βοήθεια θα είναι προς το συμφέρον του ιρλανδικού λαού και της ευρωζώνης»!