Το τέλος «σωτήρων» και «ηγεμόνων»

Από topontiki.gr

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

«Έχουμε μπροστά μας μια τριετία» δήλωσε χθες ο πρωθυπουργός όταν ξεκαθάρισε το εκλογικό αποτέλεσμα των περιφερειών και ήταν προφανές ότι κλείδωσαν οι υψηλής επικοινωνιακής αξίας νίκες του ΠΑΣΟΚ στην Περιφέρεια Αττικής και τον Δήμο Αθηναίων, αλλά και το συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα.

Όταν είχε «εκβιάσει» (ή, καλύτερα, μπλοφάρει) με το ενδεχόμενο εκλογών σε περίπτωση αυτοδιοικητικής ήττας, είχαμε αμφισβητήσει το ενδεχόμενο να στήσει κάλπες «για τον Σγουρό». Το επιχείρημά μας ήταν ότι οι κάλπες θα μπορούσαν να στηθούν μόνο για την οικονομία και μόνο στο «παρά πέντε» λήψης πολύ κρίσιμων αποφάσεων.

Τώρα, καθώς διαβεβαιώνει ότι «έχουμε μπροστά μας μια τριετία», πάλι έχουμε το δικαίωμα να αμφισβητήσουμε τη δήλωσή του με το ίδιο ακριβώς επιχείρημα: Κάλπες δεν αποκλείεται να στηθούν την επόμενη περίοδο ακριβώς διότι η χώρα βρίσκεται μπροστά σε πολύ κρίσιμες αποφάσεις – κάποιες εκ των οποίων ίσως ληφθούν χωρίς καν τη γνώμη της – που μπορεί να καθορίσουν τη μοίρα της για δεκαετίες.

Νικητές αποχή - άκυρο - λευκό

Η μέρα όμως είναι μετεκλογική και, ως εκ τούτου, ας εστιάσουμε κατ’ αρχήν σ’ αυτόν τον χαρακτήρα της:

1. Με σκορ 8-5 «έκλεισαν» οι Περιφέρειες υπέρ του ΠΑΣΟΚ, το οποίο – με βάση τα στοιχεία που υπήρχαν λίγο μετά τα μεσάνυχτα – κέρδιζε αρκετά περισσότερους δήμους από τη Ν.Δ. Αποτέλεσμα το οποίο δικαίως μπορεί να επικαλείται το ΠΑΣΟΚ όταν μιλά για νίκη.

2. Η Ν.Δ. είχε τα ψιλοδίκια της να λέει ότι ανέκαμψε συγκριτικά με τα ασύγκριτα χάλια που εμφάνιζε τόσο στις βουλευτικές του 2009 όσο και, κυρίως, το διάστημα ύστερα απ’ αυτές.

3. Οι σημαντικότερες – εξ απόψεως πολιτικής επικοινωνίας πάντα – ανατροπές έγιναν:

● Στον Δήμο Αθηναίων, όπου ο (αρχικά «ξεγραμμένος») Γ. Καμίνης αποκαθήλωσε τον φθαρμένο Ν. Κακλαμάνη, παρά τη συμπαράταξη Ν.Δ. και ΛΑΟΣ. Εδώ άνοιξε ήδη τεράστιος σκυλοκαβγάς στη δεξιά «πολυκατοικία», αφού θεωρείται πως η Ν.Δ. δεν στήριξε επαρκώς τον Κακλαμάνη.

● Στον Δήμο Θεσσαλονίκης, όπου ο (αρχικά «ξεγραμμένος») «αιρετικός» μπαρμπα-Γιάννης («Γουστάρεις;») Μπουτάρης έβαλε τέλος στην εξαιρετικά αμφιλεγόμενη νεοδημοκρατική διοίκηση, με τον «νέο» Κ. Γκιουλέκα να αδυνατεί να αποτελέσει τη συνέχεια, αλλά και να πληρώνει τα κατορθώματα του Παπαγεωργόπουλου. (Τηρούμε την επιφύλαξη της αμφισβήτησης του αποτελέσματος από τον ηττημένο υποψήφιο της Ν.Δ.).

● Στον Δήμο Πειραιά, όπου ο (αρχικά «ξεγραμμένος», αλλά και σφόδρα επικριθείς για τις αυτοδιοικητικές επιλογές της Ν.Δ.) Β. Μιχαλολιάκος διέκοψε την κυριαρχία του ΠΑΣΟΚ στο μεγάλο λιμάνι βυθίζοντας τον εν γένει άκομψα πολιτευθέντα Γ. Μίχα.

4. Σε πραγματικό Βατερλώ για τη Ν.Δ. αναδείχθηκε η Περιφέρεια Αττικής, όπου η εν γένει ακατανόητη επιλογή του Β. Κικίλια κόστισε ακριβά στη συνολική εκλογική αποτύπωση των πολιτικών συσχετισμών στον πρώτο γύρο και κατέδειξε στον δεύτερο ότι ο Σγουρός – όχι κατ’ ανάγκην με δική του υπαιτιότητα – δεν ήταν ανίκητος. Απλώς ήταν αδύνατον να χάσει από την προσωπική επιλογή του Σαμαρά.

5. Στον Δήμο Πατρέων το πιο προβεβλημένο αυτοδιοικητικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ στην Αχαΐα Δ. Κατσικόπουλος έχασε από τον κατελθόντα ως ανεξάρτητο Γ. Δημαρά. Συνολικά όμως πολλοί ανεξάρτητοι υποψήφιοι – και υποψήφιοι της Αριστεράς που πέρασαν στον δεύτερο γύρο – πήγαν πολύ καλά – μειώνοντας με την παρουσία τους πολύ συχνά ακόμη και την αποχή. Έως και ο «ξεχασμένος» Βουνάτσος ήλθε από το «πουθενά» για να κερδίσει τον Δήμο Μυτιλήνης!

6. Το αποτέλεσμα στις Περιφέρειες, αλλά και σε αρκετούς δήμους, θα μπορούσε – δεδομένης της τεράστιας αποχής, αλλά και πολλών ατυχών επιλογών από τα κόμματα – να είναι εντελώς διαφορετικό. Τι εννοούμε;

● Οι Περιφέρειες Ιονίων Νήσων (υπέρ της Ν.Δ.), Β. Αιγαίου (υπέρ του ΠΑΣΟΚ), Θεσσαλίας (υπέρ της Ν.Δ.), αλλά και ο Δήμος Θεσσαλονίκης κρίθηκαν σε αμελητέες διαφορές. Συνεπώς θα μπορούσαμε είτε να έχουμε μια ακόμη πιο ευρεία νίκη του ΠΑΣΟΚ (10-3 στις Περιφέρειες) είτε ακόμη και οριακή νίκη (7-6) της Ν.Δ.

● Σε κάμποσες Περιφέρειες είχαμε αποτέλεσμα που κρίθηκε για λιγότερες από 20.000 ψήφους, όταν ο αριθμός και τα ποσοστά των απεχόντων και αυτών που έριξαν άκυρο ή λευκό ήταν πολλαπλάσιος.

Συνεπώς μπορούμε, χωρίς τον φόβο να θεωρηθούμε κακόπιστοι, να εκτιμήσουμε ότι ο πραγματικός «ρυθμιστής», αλλά και ο αδιαφιλονίκητος πρωταγωνιστής και του δεύτερου γύρου των εκλογών ήταν η αποχή, η οποία έφτασε:

● Το 53% στις Περιφέρειες (από το υπόλοιπο 43% της συμμετοχής, το 11,5% ήταν άκυρα και λευκά).

● Το 51% στους δήμους (από το υπόλοιπο 49% της συμμετοχής, το 7,5% ήταν άκυρα και λευκά).

● Συγκλονιστικό είναι το αποτέλεσμα στον Δήμο Αθηναίων, όπου ψήφισε (στοιχεία με ενσωμάτωση στο 98,13%) μόλις το 34,25% και απ’ αυτούς το 11,1% έριξε λευκή και άκυρη ψήφο! Εκλογή δημάρχου με το 23,15% των εγγεγραμμένων! Συνολικά προσήλθαν στην κάλπη κάπου 45.000 λιγότεροι Αθηναίοι συγκριτικά με τον πρώτο γύρο!

Με απλά λόγια, περιφερειάρχες εξέλεξε λιγότερο από το ένα τρίτο των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων και δημάρχους μόλις το 40% περίπου.

Το μήνυμα έμεινε στο... μπουκάλι

Αν κρίνουμε από τις διαπιστώσεις των δύο μονομάχων (Παπανδρέου και Σαμαρά), το «μήνυμα» των φετινών αυτοδιοικητικών εκλογών έμεινε κλεισμένο στο μπουκάλι και μάλλον ακόμη βολοδέρνει μισοπέλαγα. Κανείς από τους δύο δεν διέγνωσε ότι η θεωρούμενη ως αδιαμφισβήτητη πολιτική ηγεμονία του ενός και η επιζητούμενη από τον άλλον πνέουν τα λοίσθια.

● Ο Παπανδρέου θεωρεί ότι «οι πολίτες ψήφισαν πολιτική σταθερότητα».

● Ο Σαμαράς ότι «η Ν.Δ. βγαίνει ανανεωμένη, δυνατή και υπεύθυνη».

Είναι προφανές ότι καμιά από τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας, και ιδιαίτερα οι δύο μεγαλύτερες, χωρίς ωστόσο να εξαιρούνται οι μικρότερες, δεν αντιλαμβάνεται ότι η ελληνική κοινωνία – η οποία μόλις πριν από λίγα χρόνια συγκαταλεγόταν στις πλέον πολιτικοποιημένες και στις πλέον συμμετέχουσες σε εκλογικές διαδικασίες – σήμερα απορρίπτει πλήρως το εντελώς χρεοκοπημένο και παρακμιακό πολιτικό σκηνικό, το οποίο συστηματικά επιχειρεί να βρει διεξόδους σε άθλια και γελοία κατακάθια της τηλεόρασης.

Αν όμως ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης θεωρηθεί ότι ψάχνει μια σανίδα σωτηρίας για να δικαιολογήσει το απίστευτο χάλι της παράταξής του – άλλωστε μπορεί να δηλώνει ό,τι του καπνίσει συγκρίνοντας τον εαυτό του μόνο με ό,τι χειρότερο έχει να επιδείξει το κόμμα του –, είναι άξια παρατήρησης μια πολύ συγκεκριμένη αποστροφή από το εκλογικό μήνυμα του πρωθυπουργού της χώρας Γ. Παπανδρέου. Είπε λοιπόν:

«Δεν χωρούν παιχνίδια, ακρότητες ή πολιτικές και πράξεις που βλάπτουν ουσιαστικά ακόμα και την εικόνα της πατρίδας». 

Δεν ξεκαθάρισε ποιες ακριβώς πράξεις «βλάπτουν ουσιαστικά ακόμα και την εικόνα της πατρίδας». Ας ελπίσουμε ότι πρόκειται για παραδρομή, αν και αυτό δεν μοιάζει πολύ πιθανό...

Ζητείται επειγόντως διέξοδος

Ύστερα από τη δις επιβεβαιωμένη απόρριψη του σημερινού πολιτικού παιγνίου, θα ήταν επιεικώς ανόητος όποιος επιχειρούσε να διερμηνεύσει – και μάλιστα κατά τρόπο απόλυτο – το εκλογικό αποτέλεσμα. Ιδίως στο σκέλος του αναζητούμενου «νοήματος» της απορριπτικής ψήφου ή και της «μη ψήφου».

Ας συγκρατήσουμε ωστόσο την παρατήρηση του αναλυτή Δημήτρη Μαύρου (εταιρεία ερευνών MRB) στη σύντομη αλλά ουσιαστική παρέμβασή του χθες το βράδυ στο Alter, όπου σημείωσε πως η αποχή – υψηλότερη στα αστικά κέντρα απ’ όσο στην ελληνική περιφέρεια – εντοπίζεται, σύμφωνα με τις έρευνες της εταιρείας του, κυρίως στις παραγωγικές ηλικίες, στους επαγγελματίες και τους αυταπασχολούμενους, αλλά και στους υψηλής μόρφωσης νέους ανθρώπους.

Η διαπίστωση αυτή είναι πράγματι συγκλονιστική ακριβώς επειδή αφορά τα πιο παραγωγικά κομμάτια της κοινωνίας, τα οποία απειλούνται ευθέως από πλήρη καταστροφή, αλλά και τους νέους υψηλής μόρφωσης ανθρώπους, οι οποίοι βλέπουν να πεθαίνουν οι χρονίως καλλιεργημένες προσδοκίες τους για πρόσβαση στην αγορά εργασίας.

Και αν όλοι αυτοί – και ακόμη περισσότεροι – διαπιστώνουν ότι ο δρόμος στον οποίο μας έβαλε η κυβέρνηση Παπανδρέου προσομοιάζει μόνο με το δρομολόγιο του «Τιτανικού», είναι απορίας άξιον το γιατί δεν αναζητούν τη διέξοδο σε ένα άλλο κόμμα ή μια άλλη πολιτική πρόταση, με προεξάρχουσα βεβαίως τη σαμαρική αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία υποτίθεται πως αποτελεί, ως... «ολικώς επαναφερθείσα» (από ποιον άραγε;), το αντίπαλον δέος.

Η απάντηση δεν χρειάζεται πολλή σκέψη: Έναντι της πτώχευσης καμιά πολιτική δύναμη ή σχηματισμός δεν έχει συγκροτήσει κάποια εναλλακτική πρόταση. Και είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα διαμορφώσει και, κυρίως, αν θα προτείνει ανοιχτά κάποια. Το βάρος συνεπώς πέφτει στον ελληνικό λαό.

Το αν η ελληνική κοινωνία θα δεχτεί απαθής την υποτιθέμενη «μοίρα» της ή αν θα επιχειρήσει να βάλει αυτή τους όρους για την ανατροπή των σχεδιαζόμενων ερήμην της «λύσεων» δεν είναι προδιαγεγραμμένο. Το μόνο βέβαιο είναι ότι της τελείωσαν και οι «ηγεμόνες» και οι «σωτήρες». Κι όποιος περνιέται για κάτι από τα δύο είναι μακριά νυχτωμένος...