«Ψήσιμο» μετά την Κυριακή

Από Το Ποντίκι 11.11.2010

Αλλαγή επικοινωνιακής πολιτικής εξετά­ζουν στο Μαξίμου. Τα μηνύματα που λαμ­βάνουν πανταχόθεν δείχνουν ότι τα όρια της οικονομίας αλλά και της κοινωνίας έπιασαν κόκκινο. Το κλιμάκιο της τρόικας που βρίσκεται ήδη στην Αθήνα χτύπησε συναγερμό, ο οποίος δεί­χνει ότι το έλλειμμα του 2010 ενδέχεται να αγγί­ξει διψήφιο νούμερο. Και αυτό δεν θα οφείλε­ται στα λάθη της προηγούμενης κυβέρνησης, αλλά και στην αστοχία της τωρινής. 

Κυβερνητική πηγή ανέφερε στο «Π» ότι υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια ανάμεσα στα κομματικά στελέχη για μια σειρά από θέματα:

1. Για την επιμονή στην οικονομική φιλοσοφία που στηρίζεται περισσότερο στην επικοινωνιακή αισιοδοξία, αψηφώντας τα μηνύματα SOS που εκ­πέμπουν εδώ και μήνες οι παραγωγικοί δείκτες.

2. Για τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των δημοτικών εκλογών, που δείχνουν μεγάλη αποχή των ψηφοφόρων της λεγόμενης νέας σοσιαλιστι­κής γενιάς και στροφή της παλαιάς σοσιαλιστικής βάσης στην Αριστερά.

3. Για την καθυστέρηση ανακοίνωσης νέας ανα­πτυξιακής πολιτικής και τις χρονοβόρες γραφειο­κρατικές διαδικασίες που αποτρέπουν την είσοδο ξένων επενδυτών στη χώρα.

4. Για την παράλυση του κρατικού μηχανισμού, στον οποίο υπερεπένδυσε το οικονομικό επιτελείο τη στιγμή που ήταν διάχυτη η αίσθηση μαζικών απολύσεων εδώ και μήνες.

5. Για τη φοροεισπρακτική πολιτική που θα έρ­θει τους επόμενους μήνες για να καλύψει τις μαύ­ρες τρύπες που διαφαίνονταν από το πρώτο εξά­μηνο και, παρά τις επίσημες εκτιμήσεις ακόμα και της τρόικας ότι δεν θα καλυφθούν, το οικονομικό επιτελείο δεν επέδειξε τα κατάλληλα αντανακλα­στικά.

6. Για τα απανωτά λάθη του ΥΠΟΙΟ και ιδιαίτερα την αποστολή των σημειωμάτων της περαίωσης εν μέσω προεκλογικής εκστρατείας, ακόμα και σε... θανόντες.

7. Για την πολιτική ταύτιση με το ΔΝΤ – στο οποίο τα λαϊκά στρώματα δείχνουν αποστροφή – και την αποξένωση της Ελλάδας από το ευρωπαϊκό πλαί­σιο, τη στιγμή μάλιστα που οποιεσδήποτε αλλαγές στο μνημόνιο περνούν από την έγκριση της ευρωζώνης.

Το τελευταίο σημείο κερδίζει όλο και περισσό­τερους υποστηρικτές στην κυβέρνηση. Πολλά κο­ρυφαία στελέχη συστήνουν στον πρωθυπουργό να ξεκινήσει κύκλο επαφών με Ευρωπαίους ομο­λόγους του, ώστε να αναθερμανθεί το κλίμα. Οι δηλώσεις Γιούνκερ περί νέων μέτρων, μια μέρα μετά τις εκλογές, δεν προκάλεσαν έκπληξη στο Μαξίμου, αφού η διορία του άτυπου εμπάργκο δηλώσεων τελειώνει. Αυτό που προβληματίζει είναι το πώς θα διαπραγματευτεί ο πρωθυπουργός την πορεία του μνημονίου σε ένα πολιτικά «παγωμέ­νο» περιβάλλον.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η επίσκεψη του Γιώργου Παπανδρέου στο Παρίσι στις 15-16 Νοεμβρίου. Η ημερομηνία δεν είναι τυχαία, καθώς:

● Στις 15 αρχίζει η επίσημη εξέταση της ελληνι­κής οικονομίας από την τρόικα και στις 16 η Eurostat ανακοινώνει τις αναθεωρήσεις ελλείμματος και χρέους για την περίοδο 2006-2009.

● Στις 16 το βράδυ συνεδριάζει το συμβούλιο του Eurogroup στις Βρυξέλλες, όπου αναμένεται να γίνει αποτίμηση της προόδου της ελληνικής οικο­νομίας.

● Στις 17 Νοεμβρίου συνεδριάζει το συμβού­λιο του Ecofin. Επειδή όμως τα συμβούλια είναι την άλλη εβδομάδα και δεν θα έχει ολοκληρω­θεί η εξέταση της τρόικας, η επίσημη στάση των υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε. θα αποτυπωθεί στα συμβούλια του Δεκεμβρίου, όπου θα επικυ­ρωθεί η αναθεώρηση των στόχων του μνημονίου, μαζί με την εκταμίευση της τρίτης δόσης του δανείου. Αυτό βέβαια δεν εμποδίζει τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και τον επίτροπο Όλι Ρεν να υπογραμμί­σουν εκ νέου την ανάγκη για νέα μέτρα.

● Στις 18 Νοεμβρίου πρέπει να κατατεθεί το τε­λικό προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2011, που πρέπει να καλύπτει όλες τις μαύρες τρύπες και εκκρεμότητες του 2010. Δεν αποκλείεται όμως να υπάρχουν συνεχείς αναθεωρήσεις του προϋπολογισμού μέχρι και τη μέρα ψήφισής του από την ελληνική Βουλή, στο τέλος Δεκεμβρίου.



Γιώργος καλεί Σαρκοζί

Ο εκτροχιασμός των δημοσιονομικών στοιχεί­ων και ιδιαίτερα του δημοσίου χρέους, που εκτι­μάται ότι θα φθάσει το 150% του ΑΕΠ πολύ πριν από το 2013, υποχρεώνει την κυβέρνηση να ανα­ζητήσει λύσεις. Η προσέγγιση του Γάλλου προέ­δρου θεωρείται από την ηγεσία της κυβέρνησης ως η ασφαλέστερη επιλογή «για να μαλακώσουν οι Γερμανοί».

Ο πρωθυπουργός αναμένεται να ζητήσει τη στήριξη του Νικολά Σαρκοζί αλλά και τη μεσολάβησή του ώστε να πέσουν οι τόνοι από πλευράς Βερολίνου. Παραδοσιακά η Γαλλία ήταν πιο κοντά στην Ελλάδα και η επιδείνωση της δικής της δη­μοσιονομικής πορείας κάνει τη Γαλλίδα υπουργό Οικονομικών Κριστίν Λαγκάρντ πιο προσιτό συνο­μιλητή στους κόλπους του Eurogroup. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», υπάρχουν δύο διαφο­ρετικές απόψεις ως προς την τακτική που πρέπει να ακολουθήσει ο πρωθυπουργός:

1. Η μία έχει να κάνει με τη λογική Ραγκούση, που υποστηρίζει ότι η Ελλάδα πρέπει να εκμεταλ­λευτεί τη γενική αναμπουμπούλα στην ευρωζώνη και να πιέσει για μια άμεση συμφωνία αναδια­πραγμάτευσης κάποιων όρων του μνημονίου, με δεδομένο ότι η ευρωζώνη δεν έχει μεγάλα περι­θώρια άρνησης.

Και αυτό διότι οποιαδήποτε επιδείνωση της ελληνικής οικονομίας έχει άμεσο αντίκτυπο στις υπόλοιπες περιφερειακές χώρες, όπως η Πορτο­γαλία, η Ιρλανδία και η Ιταλία. Τέτοια εκβιαστική πολιτική όμως ήδη έχει αποξενώσει τη χώρα μας και είναι αμφίβολο αν θα «πιάσει» στον Σαρκοζί, που ήδη συνετάχθη με το Βερολίνο.

2. Η άλλη λογική έχει να κάνει με αλλαγή στά­σης προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και με επίθεση φιλίας προς τον γαλλογερμανικό άξονα, ώστε να ζητηθεί η στήριξη με ανταλλάγματα άλλου εί­δους. Σκοπός και πάλι είναι να συναινέσουν σε ευ­νοϊκότερους όρους αποπληρωμής του δανείου.



Το κλαμπ του Βερολίνου

Ο καταλυτικός παράγοντας για τις εγχώριες πο­λιτικές εξελίξεις είναι πλέον η στάση της Γερμα­νίας. Το Βερολίνο διαρρέει συνεχώς τη δυσαρέσκειά του για την επιλογή του πρωθυπουργού να ανοίξει το θέμα των πρόωρων εκλογών, με στόχο τη συσπείρωση στις δημοτικές. Μάλιστα το γερ­μανικό υπουργείο Οικονομικών επισημαίνει ότι – σύμφωνα με τη δική τους εκτίμηση – ο Γιώργος Παπανδρέου έχει πάρει απόφαση να πάει σε πρό­ωρες εκλογές και να αποφύγει με κάποιον τρόπο το πολιτικό κόστος των επώδυνων αλλαγών που έρχονται.

Θεωρεί επίσης ότι η πορεία της ελληνικής οι­κονομίας δεν μπορεί πλέον να «συμμαζευτεί» με επαναλαμβανόμενα φοροεισπρακτικά μέτρα, αφού οι κρίσιμες διαρθρωτικές αλλαγές καθυστε­ρούν, ενώ αυτές που έχουν ανακοινωθεί αργούν να περάσουν στην πραγματική οικονομία.

Γερμανός αξιωματούχος ανέφερε στο «Π» ότι «οι 6 μήνες του μνημονίου κατέδειξαν ότι η ελλη­νική οικονομία μαστίζεται από έντονες ανισορρο­πίες που χρειάζονται στοχευμένα μέτρα». «Αυτή είναι η διαφορά με την Ιρλανδία και την Πορτογα­λία. Τα προβλήματα στην Ελλάδα είναι δομικά και χρειάζεται χρόνια προσπάθεια για να αντιμετωπι­στούν» ανέφερε.

Σε περίπτωση που διαπιστωθεί πολιτική αδυ­ναμία εκ μέρους της κυβέρνησης για εφαρμογή των νέων μέτρων, οι Γερμανοί έχουν έτοιμη την προοπτική της ελεγχόμενης πτώχευσης ώστε να μη σέρνεται και η υπόλοιπη ευρωζώνη στο προβληματικό ελληνικό άρμα. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επέλεξε την ημέρα των δημοτικών εκλογών για να περάσει το δικό του μήνυμα περί αναδιάρθρωσης του δημο­σίου χρέους.

Η πρόταση Μέρκελ για το θέμα αυτό, που ανα­μένεται να εξεταστεί στην Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, κινείται στο πλαίσιο συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα (τραπεζών, επενδυτικών κε­φαλαίων κ.λπ.) στην αναδιάρθρωση, σε συνεργα­σία με την τεχνογνωσία του ΔΝΤ. Είναι άγνωστο εάν οι αντιστάσεις πολλών χωρών για την ανάμει­ξη του Ταμείου θα παραμείνουν και μετά τον Δε­κέμβριο.



Tα μέτρα που κρύβουν στις βαλίτσες τους οι επιτηρητές

Από τη μία έχουμε την ΕΚΤ και την Κομισιόν και από την άλλη το ΔΝΤ. Οι δίαυλοι επικοι­νωνίας μεταξύ τους έχουν σχεδόν κλείσει. Όμως συμφωνούν σε ένα πράγμα: Ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει καθυστερήσει επικίνδυνα στις αναπτυξιακές αποφάσεις. Μάλιστα στέλεχος του ΔΝΤ φαίνεται να δι­αμήνυσε ότι «το τρένο της ανάπτυξης έχει περάσει».

Οι τροϊκανοί θεωρούν ότι δεν υπάρχει πει­στικό πλάνο μακροπρόθεσμου χαρακτήρα ώστε να βγει η χώρα από το τούνελ της κρίσης. Θεωρούν ότι έχουν κρούσει των κώδωνα του κινδύνου στις δύο επίσημες εκθέσεις τους για τη μη διατηρησιμότητα της πρόσκαιρα καλής εικόνας του πρώτου εξαμήνου και την ανάγκη μόνιμων αλλα­γών.

Οι διαβουλεύσεις με την κυβέρνηση την επόμενη εβδομάδα θα κινηθούν γύρω από την αποσαφήνιση των μέτρων του 2011 αλ­λά και των επιλογών που θα ακολουθηθούν από εδώ και πέρα. Η ατζέντα της τρόικας είναι γεμάτη και «σκληρή»:

● Μείωση του δημόσιου τομέα κατά 30%,

● άμεση κατάργηση της κλαδικής σύμβα­σης και αντικατάσταση με επιχειρησιακές συμβάσεις,

● κατάργηση του κατώτατου μισθού σε περιπτώσεις που εταιρείες παρουσιάζουν προβλήματα,

● άνοιγμα όλων των κλειστών επαγγελμά­των μέχρι το τέλος του χρόνου,

● δραστικές περικοπές στις δαπάνες για την Υγεία,

● περικοπές στα κονδύλια για την Παιδεία και τους αμυντικούς εξοπλισμούς,

● νέες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό, κα­θώς τα πρώτα στοιχεία των αναλογιστικών μεγεθών δεν ικανοποιούν,

● περικοπές επιδομάτων και μισθών μέσω της εφαρμογής του ενιαίου μισθολογίου

● και, βεβαίως, κλείσιμο των προβληματικών ΔΕΚΟ.


Έρχεται ανασχηματισμός;

Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου συγκεντρώνει τα πυρά των συναδέλφων του, που του χρεώνουν λάθη στην οικονομική πολιτική, καθυστερήσεις και λάθος αποφάσεις που αφορούν το μνημόνιο. Αρκετοί έχουν ζητήσει από τον πρωθυπουργό να τον απομακρύνει από το ΥΠΟΙΟ μετά την ψήφιση του προϋπολογισμού τα Χριστούγεννα και να τοποθετηθεί στη θέση του ένας πιο φιλολαϊκός υπουργός.

Οι αισιόδοξες προβλέψεις του Παπακωνσταντίνου περί μικρότερης ύφε­σης φέτος δεν φαίνεται να επαληθεύονται. Μάλιστα, σε ομιλία του στο Λονδίνο, είπε ότι η ανάπτυξη στην Ελλάδα μπορεί να έρθει πλέον μόνο από τις ξένες επενδύσεις και τις εξαγωγές, καθώς, όπως παραδέχθηκε, η εγχώ­ρια κατανάλωση θα κινηθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα τα επόμενα χρόνια. Αυτή είναι μια έμμεση παραδοχή ότι η αγορά έχει στεγνώσει από ρευστό και τα νοικοκυριά δεν αποτελούν πλέον την κινητήρια δύναμη της οικονο­μίας, λόγω των δραστικών περικοπών που έχουν υποστεί.

Το ερώτημα είναι πώς θα επιστρέψει η ανάπτυξη, αφού όχι μόνο οι ξένοι επιμένουν να μην επενδύουν στην Ελλάδα, αλλά και η εσωτερική ζήτηση καταρρέει.

Ακόμα και μετά την αναπροσαρμογή του στόχου προς τα κάτω για τα φετινά έσοδα, το ΥΠΟΙΟ πρέπει να μειώσει το έλλειμμα στα 18,5 δισ. ευρώ φέτος και στα 17 δισ. το 2011. Για να κλείσει ο προϋπολογισμός εντός στόχων το 2010, απαιτείται η εύρεση 11,7 δισ. τους επόμενους δύο μήνες, όταν το οικονομικό επιτελείο τώρα εισπράττει μετά βίας τα 4,5 δισ. ευρώ τον μήνα. Οι φετινές τρύπες θα ενσωματωθούν στο 2011.

Μέχρι το τέλος του έτους, το υπουργείο επιδιώκει να εισπράξει από την έκτακτη εισφορά ΕΤΑΚ 580 εκατ. ευρώ, από την περαίωση 700 εκατ., από τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας 680 εκατ. ευρώ και από τα τέ­λη κυκλοφορίας 1 δισ. Τα ειδοποιητήρια έχουν αρχίσει να φεύγουν, είναι άγνωστο όμως πόσος κόσμος θα προσέλθει στα ταμεία για να πληρώσει.

Ο υφυπουργός Οικονομικών Δημήτρης Κουσελάς, μιλώντας σε ραδιοφωνική εκπομπή, αποκάλυψε ότι δύσκολα θα επιτευχθεί ο στόχος των εσόδων, αφού, όπως είπε, το κράτος «μπαίνει μέσα 1 δισ. κάθε μήνα»!

Εκτός από την περικοπή των λειτουργικών δαπανών, το οικονομικό επι­τελείο θέλει να καταργήσει τελείως το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσε­ων, προκειμένου να κλείσουν οι μαύρες τρύπες. Η τρόικα χαρακτηρίζει τέ­τοιες αποφάσεις «κινήσεις πανικού» και υπενθυμίζει ότι η έξοδος από την κρίση μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από την ανάπτυξη. Τώρα, μάλιστα. Τα λέει στους... κατάλληλους ανθρώπους!