Σφύριξα... κι έληξες

Από topontiki.gr

Του Αλέξανδρου Μερκούριου

Επειδή στη χώρα μας έχουμε μάθει να παίζουμε στα όρια, ήμασταν βέβαιοι ότι έστω και οριακά θα πάρουμε την πέμπτη δόση του (πρώτου) δανείου. Δίνοντας έτσι μια ακόμη παράταση στο νεοελληνικό μας δράμα. Το κακό είναι όμως όταν, αν δεν κερδίσεις στην παράταση, ακολουθούν τα πέναλτι. Ο λόγος της βεβαιότητας για την είσπραξη της δόσης, εν μέρει σωστός, ήταν ότι οι ξένοι δεν μπορούν ακόμη να ρισκάρουν να αφήσουν την Ελλάδα να χρεοκοπήσει επισήμως.


Πιπιλήσαμε λοιπόν την καραμελίτσα που μας σέρβιραν: για να πάρουμε τη δόση αυτή θα πρέπει να υπογράψουμε (συναινετικά, δηλαδή, όλοι συνυπεύθυνοι) το Μεσοπρόθεσμο (υποθηκεύοντας το μέλλον και τον πλούτο της χώρας για τα επόμενα 30 χρόνια). Βέβαια, είπαμε: δικό μας είναι το δημόσιο; Ας το πάρουν οι ξένοι να απαλλαγούμε κι από τις πληρωμές!


Κι έτσι, όσοι από μας έχουν ακόμη δουλειά, ετοιμάστηκαν να προγραμματίσουν τα μπάνια τους. Από την ερχόμενη εβδομάδα, κιόλας, αφού με την πέμπτη δόση νιώσαμε ότι καλυπτόμαστε μέχρι τον Σεπτέμβρη - Οκτώβρη...

Το κακό είναι ότι τα πράγματα δεν είναι και τόσο απλά. Ή, μάλλον, δεν είναι τόσο βέβαια. Χωρίς να είναι σαφές αν η κίνηση γίνεται με σκοπιμότητα ή όχι, το ΔΝΤ επανέφερε ξαφνικά την απαίτησή του για μία σαφή δέσμευση των Ευρωπαίων ότι θα υπάρξει δεύτερο πακέτο δανειοδότησης για τη χώρα μας που θα καλύπτει τις υποχρεώσεις αποπληρωμών της Ελλάδας για τον επόμενο χρόνο. Τι σημαίνει αυτό;

Ότι, για να πάρουμε τη δόση, δεν αρκεί μόνο να ψηφίσουμε το Μεσοπρόθεσμο. Περίεργο σφύριγμα, θα πείτε, εκεί που η παράταση πήγαινε καλά. Η αλήθεια είναι όμως ότι δεν είναι πληρωμένος ο «λάισμαν», όπως έλεγαν παλιά οι αθλητικοί κάστερς. Το ΔΝΤ είχε καταγράψει την απαίτηση αυτή, αλλά το θέμα «μαζεύτηκε» με μία χαλαρότερη διατύπωση προ δύο εβδομάδων, όταν η κρίση στην Αθήνα απείλησε να τινάξει στον αέρα τις αγορές.

Έτσι η πέμπτη δόση δένεται και με το νέο πακέτο βοήθειας προς τη χώρα, αλλά και με την υπόθεση της ανανέωσης των ελληνικών ομολόγων που λήγουν το επόμενο διάστημα, και κυρίως τα επόμενα χρόνια.

Και τι σημαίνει αυτό τώρα; Ότι το διεθνές περιβάλλον αντιλαμβάνεται ότι το ελληνικό πρόβλημα είναι μεγαλύτερο απ’ ότι το είχε καταγράψει. Και για να μην αφήσει ένα ενδεχόμενο ελληνικό χρεοστάσιο να διαχυθεί στην Ευρωζώνη και να συμπαρασύρει τη διεθνή οικονομική σταθερότητα, θα επιχειρήσει να δώσει μία συνολική λύση για να περιορίσει τις επιπτώσεις στην Ελλάδα. Κάτι σαν τη σαρκοφάγο στο πυρηνικό δυστύχημα του Τσερνομπίλ δηλαδή.

Το τι έγινε στο Τσερνομπίλ βέβαια το ξέρετε. Και η ραδιενέργεια διέφυγε και εξαπλώθηκε και οι άνθρωποι που έμεναν στην περιοχή έχασαν τη ζωή τους. Αυτό φοβούνται και για την περίπτωσή μας όσοι διαβάζουν τα «σημεία».

Στις αγορές των ομολόγων και των ασφαλίστρων κινδύνου η άνοδος των αποδόσεων είναι αλματώδης (σήμερα το ελληνικό CDS προεξοφλεί πλέον πιθανότητα χρεοκοπίας της τάξης του 80%). Η εικόνα αυτή υπάρχει, καθώς οι αγορές προεξοφλούν σε μεγάλο βαθμό ένα πιστωτικό γεγονός στην Ελλάδα.

Κατ' αρχήν «πιστωτικό γεγονός» έχουμε όταν το χρέος μιας χώρας σταματάει να εξυπηρετείται επειδή η χώρα γίνεται αναξιόχρεη, δηλαδή ανίκανη να το εξυπηρετήσει. Και στην περίπτωσή μας αυτό θα γίνει αν δεν πάρουμε την 5η δόση. Τώρα λοιπόν αρχίζετε να καταλαβαίνετε το «δέσιμο».

Ποιοι είναι αυτοί που προεξοφλούν το πιστωτικό γεγονός στέλνοντας τα ασφάλιστρα στα ουράνια; Μα φυσικά οι γνωστοί - άγνωστοι της οικονομικής τρομοκρατίας. Οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης, οι οποίοι προέβλεψαν οικονομικό αδιέξοδο στην Ελλάδα, και σύμφωνα με ένα σενάριο συνωμοσίας που κυκλοφορούσε πριν μερικές ημέρες στο Λονδίνο έβλεπε ότι οι κάτοχοι CDS και κυρίως των λεγόμενων «γυμνών» CDS είναι αυτοί οι οποίοι οι οποίοι θα επιδιώξουν να «στήσουν» ένα πιστωτικό γεγονός.

Το σενάριο έλεγε ότι, επειδή η Ε.Ε. θα συμφωνήσει με το σχέδιο της Γερμανίας να συμμετάσχουν και ιδιώτες στην αναδιάρθρωση του χρέους, έτσι θα ξεκινήσει μια διαδικασία επιμήκυνσης των ελληνικών ομολόγων.

Καθώς μέσα στον Ιούλιο λήγουν CDS ύψους έως και 1 δισ. ευρώ, τα οποία είτε θα πληρωθούν είτε θα ανανεωθούν είτε απλά θα χαθούν, θα κινηθεί το «σύστημα». Οι δυνάμεις που επιδιώκουν τη χρεοκοπία είναι ισχυρές και βλέπουν υπερκέρδη. Αν πληρωθούν τα CDS από τους εκδότες, το κέρδος μπορεί να φτάσει τα 25 δισ. δολάρια.

Όμως και οι δυνάμεις που θα προσπαθήσουν να αποτρέψουν τη χρεοκοπία είναι εξίσου ισχυρές. Γι' αυτό και η Ευρώπη έσπευσε να δηλώσει με κάθε τρόπο ότι θα στηρίξει την Ελλάδα.

Στις αγορές όμως είναι κυρίαρχη η εικόνα ότι η Ελλάδα δεν θα τα καταφέρει. Ο ανασχηματισμός μπορεί να έδωσε πίστωση σε εσωτερικό επίπεδο, αλλά δεν σηματοδότησε καμία αλλαγή στάσης από την πλευρά των μεγάλων ξένων επενδυτικών οίκων.

Οι ευρωπαϊκές και αμερικανικές επενδυτικές τράπεζες συνεχίζουν να συνιστούν στους πελάτες τους να παραμείνουν «short» σε μετοχές και ομόλογα ακόμη και αν ψηφιστεί το Μεσοπρόθεσμο. Και αυτό καθώς για τους ίδιους είναι βέβαιο ότι η κυβέρνηση της Ελλάδας δεν θα μπορέσει να το εφαρμόσει υπό την πίεση της κοινωνίας και των εύθραυστων πολιτικών ισορροπιών.

Επιπρόσθετα, ακόμη κι αν επιτευχθεί μια ευρωπαϊκή συμφωνία εις βάρος των κερδοσκοπικών ορέξεων, οι ευρωπαϊκές τράπεζες, που καλούνται να στηρίξουν (και ιδιωτικά πλέον) μία «τελική λύση» για την Ελλάδα, δεν συμφωνούν ως προς τις διαδικασίες των εγγυήσεων. Ήτοι: ο φαύλος κύκλος είναι δεδομένος και από μία καθαρή δεξιότητα θα κριθεί και η πορεία των πραγμάτων.

Σε κάθε περίπτωση οι επόμενες 15-20 ημέρες θα είναι καθοριστικές για την εξέλιξη του ελληνικού οικονομικού δράματος. Που είτε θα πάρει άλλη μία παράταση μεγάλης διάρκειας είτε θα πάει στα πέναλτι, σε εκτός έδρας ματς με τον αντίπαλο σε κατηφορικό γήπεδο και τον διαιτητή πληρωμένο. Κι εδώ μπορεί να ισχύσει κυριολεκτικά το... σφύριξα κι έληξες, που λέει και το άσμα!