Μαύρος χειµώνας

Από Τα Νέα 30.8.2010

Του Γιάννη Πρετεντέρη

Μαζί με το καλοκαίρι, τελειώνουν και τα ψέματα. Οι ψευδαισθήσεις και οι αυταπάτες. Ο χειμώνας προαλείφεται μαύρος, ίσως ο πιο μαύρος χειμώνας των τελευταίων εξήντα χρόνων. Σήμερα που μιλάμε, όλα τα οικονομικά μεγέθη κινούνται στο κόκκινο. Η ανάπτυξη, ο πληθωρισμός, η ανεργία, το έλλειμμα, το χρέος – για να αναφερθώ μόνο στα πιο σημαντικά. Μέσα σε έναν χρόνο, η Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ χειρότερο σημείο από αυτό στο οποίο ήταν πέρυσι, πριν από τις εκλογές του Οκτωβρίου.

Πρόκειται δυστυχώς για μια εξέλιξη η οποία δεν προκαλεί έκπληξη. Αντιθέτως, μάλλον επιβεβαιώνει όσους προτίμησαν εξαρχής να αποφύγουν τα χειροκροτήματα και τις ενέσεις ψεύτικης αισιοδοξίας για να σταθούν στο κόστος, τις δυσκολίες και τις αδυναμίες της κατάστασης. Διότι η πραγματικότητα μπορεί να είναι σκληρή και ίσως αντιπαθής. Αλλά για να παραφράσω τον Φρανσουά Μιτεράν «είναι ξεροκέφαλη» – δεν επιδέχεται προπαγανδιστικές ερμηνείες.

Τι συμβαίνει, λοιπόν; Να συνοψίσω. Από την αρχή η χώρα αντιμετώπιζε τρία σοβαρά προβλήματα, τα οποία στο ενδιάμεσο όχι μόνο δεν λύθηκαν αλλά οξύνθηκαν.

Ένα πρόβλημα διακυβέρνησης. Το γεγονός ότι έναν χρόνο από τις εκλογές ανακυκλώνεται και τροφοδοτείται συνεχώς η κουβέντα περί «δομικών αλλαγών», «αναδομήσεων», «συντονισμού» κ.ο.κ. δεν είναι παρά το λογικό παρεπόμενο της διαπίστωσης πως η διακυβέρνηση πάσχει. Ότι κάτι δεν γίνεται σωστά.

Ένα πρόβλημα διοίκησης. Τα μέτρα δεν αρκεί να αποφασίζονται και να ψηφίζονται. Πρέπει κάποιος να τα εφαρμόζει και να τα υλοποιεί ώστε να αποδίδουν. Υπάρχει στη σημερινή Ελλάδα τέτοιος διοικητικός μηχανισμός; Ούτε για αστείο. Προσπάθησαν να τον δημιουργήσουν; Δεν έχει υποπέσει κάτι τέτοιο στην αντίληψή μου. Ακόμη ψάχνουμε τους εισπρακτικούς μηχανισμούς. Κι ακόμη δεν έχουν διοριστεί όλες οι διοικήσεις των ασφαλιστικών ταμείων!

Ένα πρόβλημα πολιτικής. Κακά τα ψέματα, η πολιτική την οποία επιβάλλει το Μνημόνιο είναι μια πολιτική με τεράστιο κόστος και αμφίβολο αποτέλεσμα. Διότι πού οδηγεί η συνταγή; Πρώτα σε μέτρα που φέρνουν ύφεση, άρα δεν αποδίδουν – εδώ φαίνεται να βρισκόμαστε τώρα. Μετά, σε νέα μέτρα, τα οποία οδηγούν σε ακόμη μεγαλύτερη ύφεση κ.ο.κ. Έχει συμβεί σε όλες τις χώρες που επιχείρησαν να σωθούν με τέτοιες συνταγές.

Με άλλα λόγια, είναι ένας φαύλος κύκλος που υπόσχεται τη σωτηρία διά της καταστροφής. Και για τον οποίο το μόνο βέβαιο είναι ότι καθιστά το κόστος της σωτηρίας κοινωνικά ανυπόφορο. Πολύ φοβούμαι, όμως, ότι εκεί ακριβώς βαδίζει η χώρα. Χωρίς ορατή προοπτική εξόδου. Μέχρι νεωτέρας, θα βυθίζεται στην ύφεση και θα γονατίζει από τους φόρους υπό τα χειροκροτήματα του Όλι Ρεν. Αλλά τι τον νοιάζει αυτόν; Μήπως θα μοιραστεί τον χειμώνα μαζί μας;