Το γκρίζο χρήμα του ΥΠΕΞ

Από Το Ποντίκι, 7.5.2010

Η ελληνική διπλωματία, όπως κάθε τομέας διοίκησης του κράτους, οικοδομείται και χαρακτηρίζεται από τους οικονομικούς πόρους που διατίθενται και τη διαχείρισή τους. Το υπουργείο Εξωτερικών είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα γκρίζας διαχείρισης τεράστιων ποσών – αν λάβουμε υπόψη και τη δύσκολη οικονομική συγκυρία – και πελατειακών πρακτικών που έχουν μετατρέψει τον μηχανισμό άσκησης της εξωτερικής πολιτικής της χώρας σε προσωπικό φέουδο της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας.

Δύο λέξεις και τρεις αριθμοί περιγράφουν σαφέστατα την κατάσταση στο υπουργείο Εξωτερικών. Οι λέξεις απόρρητα κονδύλια υποδηλώνουν ή, αν προτιμάτε, κρύβουν τα ποσά που δαπανώνται για... εθνικούς σκοπούς. Πρόκειται για δαπάνες οι οποίες αποφασίζονται από τον υπουργό και για τις οποίες τα παραστατικά καταστρέφονται την ίδια στιγμή ή το αργότερο εντός έξι μηνών.


Οι τρεις αριθμοί για τους οποίους μιλήσαμε παραπάνω περιγράφουν επακριβώς τη διάσταση του θέματος και τον τρόπο με τον οποίο οι πολιτικές ηγεσίες χρησιμοποιούν το εργαλείο για την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας:

● Ο προϋπολογισμός του υπουργείου Εξωτερικών είναι 400 εκατομμύρια ευρώ.

● Από αυτά, σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν οι διπλωματικοί υπάλληλοι, τα 96 εκατομμύρια εγγράφονται στα απόρρητα κονδύλια.

● Δηλαδή το 24% των κονδυλίων για την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας είναι χρήματα τα οποία κάποια στιγμή γίνονται «μαύρα», αφού δεν αποδίδεται λογαριασμός και παραστατικά για τη διάθεσή τους.


Οι διαχειριστές

Αξίζει να σημειωθεί ότι επί των ημερών της Ντόρας, όπως βεβαιώνουν παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας, το γκρίζο χρήμα που έβγαινε (και άντε βρες προς τα πού πήγαινε) από το ΥΠΕΞ έφτανε το 60% του προϋπολογισμού του!!!

Από την πλευρά της η Μπακογιάννη σε επι­κοινωνία με το «Π» υποστήριξε ότι τα μυστικά κονδύλια που διαχειρίστηκε προσωπικά ήταν 10 εκατ. ευρώ. Ακόμη 13 εκατ. διαχειρίστηκαν οι διευθύνσεις. Μάλιστα η τέως ΥΠΕΞ υποστήριξε πως έδωσε λογαριασμό και πλεόνασμα στον Παπανδρέου.

Οι διπλωμάτες πάντως υποστηρίζουν ότι και σήμερα, παρά τη σχετική βελτίωση της κατάστασης, υπάρχουν πολλοί και διάφοροι τρόποι για να «εξαφανιστούν» από τον προϋπολογισμό μεγάλα ποσά μεταφερόμενα κατ’ αρχήν στους απόρρητους λογαριασμούς και μετά όπου το απαιτήσουν οι... εθνικοί λόγοι για τους οποίους θα χρησιμοποιηθούν.

Τα σημερινά προϋπολογισμένα 96 εκατ. ευρώ για απόρρητες δαπάνες στο ΥΠΕΞ τα διαχειρίζονται τέσσερις άνθρωποι: Ο πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Παπανδρέου, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Δρούτσας και οι διευθυντές των διπλωματικών τους γραφείων. Με την εντολή κάποιου εκ των τεσσάρων αυτών ανθρώπων ανοίγουν οι «μαύρες σακούλες» του ζεστού χρήματος για να εξυπηρετηθούν οι εθνικές ανάγκες της χώρας.

Προφανώς, επειδή ο κόσμος μας δεν είναι αγγελικά πλασμένος, μπορεί να δικαιολογηθεί η ανάγκη διάθεσης χρημάτων χωρίς παραστατικά και αποδείξεις για την προβολή των θέσεων της χώρας ή για την επίτευξη των στόχων της. Προφανές ωστόσο είναι ότι δεν ευσταθεί ως δικαιολογία το ότι για την προώθηση των εθνικών στόχων απαιτείται να «μαυρίσει» το 24% (60% επί Ντόρας) του προϋπολογισμού του υπουργείου.

Για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος των «μαύρων» ή απόρρητων δαπανών, αρκεί μια σύγκριση: Από τους περίπου 1.000 υπαλλήλους του υπουργείου, με τα νέα φορολογικά μέτρα για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, το κράτος θα εισπράξει περίπου 30 εκατ. ευρώ. Δηλαδή μόλις το ένα τρίτο του «μαύρου ταμείου» που το ίδιο το κράτος έχει δημιουργήσει για χάρη της εξυπηρέτησης των απροσδιόριστων και μυστηριωδών εθνικών στόχων...



Εξωτερικοί συνεργάτες

Για το πώς και πού διατίθεται αυτό το γκρίζο χρήμα έχουν κατά καιρούς ακουστεί πολλά και διάφορα, χωρίς ωστόσο ποτέ να αποδειχτεί ή να αποκαλυφθεί κάτι συγκεκριμένο. Όπως είπαμε, τα παραστατικά καταστρέφονται το αργότερο εντός έξι μηνών. Παρ’ όλα αυτά πάντα υπάρχουν κάποια παραδείγματα που σκιαγραφούν τον τρόπο που γίνεται η διαχείριση του ταμείου.

Το... τρέχον παράδειγμα αφορά γνωστό «εξωτερικό συνεργάτη» του ΥΠΕΞ, γνωστό από το παρελθόν, καθώς υπήρξε στον πολύ στενό κύκλο του Γ. Παπανδρέου όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών. Τότε μάλιστα είχε ενταχθεί στον μηχανισμό του ΥΠΕΞ ως πρέσβης εκ προσωπικοτήτων.

Είναι γνωστή η εγκατάστασή του – τότε – σε ξενοδοχείο του Βελιγραδίου και η ουσιαστική συμβολή του στην υποστήριξη των κινητοποιήσεων της αντιπολίτευσης μέσα από τις οποίες ανετράπη το καθεστώς Μιλόσεβιτς. Ο εν λόγω «εμπειρογνώμονας», όταν το ΠΑΣΟΚ έχασε τις εκλογές, εγκαταστάθηκε στη Γεωργία. Οι συμβουλές και υπηρεσίες του ωστόσο δεν απέτρεψαν την «γκάφα» της κυβέρνησης της Γεωργίας, η οποία προκάλεσε την επέμβαση του στρατού της Ρωσίας...

Ο εν λόγω «ειδικός» σήμερα είναι εγκατεστημένος σε πολυτελές κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας και διαθέτει προσωπικό... ταξιτζή. Δεν περνά από το υπουργείο Εξωτερικών, αλλά αναλαμβάνει, όπως φαίνεται, δουλειές τις οποίες προφανώς γνωρίζει μόνο η ηγεσία, η οποία έχει τη δυνατότητα να καλύπτει τα... οδοιπορικά του σε βαλκανικές πρωτεύουσες, όπου ταξιδεύει για... εθνικούς λόγους, από το γκρίζο χρήμα. Εκτός αν ο εν λόγω κύριος δουλεύει αφιλοκερδώς!

Σε τηλεγραφήματα που έφτασαν στην Αθήνα από την ελληνική πρεσβεία βαλκανικής χώρας ο πρεσβευτής μας εκεί διατυπώνει την έκπληξή του επειδή πληροφορήθηκε από κοινοτικό πρεσβευτή (Ισπανό) ότι ο εν λόγω απεσταλμένος της ελληνικής κυβέρνησης είχε επαφές με την ηγεσία της χώρας για ζητήματα Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΝΑΤΟ, οικονομίας και πάει λέγοντας.

Με πιο απλά λόγια, ο εντεταλμένος νόμιμος και αρμόδιος για την παρακολούθηση των σχέσεων της Ελλάδας με μια άλλη βαλκανική χώρα, ο πρεσβευτής της Ελλάδας εκεί, έμαθε από τρίτο ότι κάποιος εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης κάνει μυστικά τη δουλειά που έχει ανατεθεί στον ίδιο.



Παράκαμψη

Προφανώς, από τη στιγμή που τουλάχιστον το 24% του προϋπολογισμού του υπουργείου Εξωτερικών μπορεί να γίνει «μαύρο», είναι απλό και εύκολο για την ηγεσία να δημιουργεί, όποτε της είναι χρήσιμο, έναν μηχανισμό παράκαμψης της υπηρεσι­ακής δομής της διπλωματίας της χώρας.

Αυτή η αντίληψη άλλωστε συνάδει με την επικρατούσα μόδα των καιρών μας περί ιδιωτικοποίησης των πάντων. Η υπονόμευση των δυνατοτήτων ενός μηχανισμού (στην προκειμένη περίπτωση της διπλωματίας μέσω και της υποτίμησης των αμοιβών των στελεχών της) είναι η ασφαλέστερη μέθοδος για τον κατακερματισμό και την ιδιωτικοποίηση των «κερδοφόρων» τμημάτων της. Και μην πει κανείς ότι δεν υπάρχουν κερδοφόρες προοπτικές αν κάποιος... ιδιώτης βάλει στο χέρι τη διπλωματία μιας χώρας...

Προ καιρού είχε έρθει στην επικαιρότητα μια ασύλληπτη, ακόμη και για τα ελληνικά δεδομένα, ιστορία: Δύο κυρίες, διοικητικοί υπάλληλοι του ΥΠΕΞ, υπηρετούσαν σε πόστα στο εξωτερικό (βαλκανικές χώρες). Ενώ λοιπόν εργάζονται εκεί, αποσπώνται στην κεντρική υπηρεσία, δηλαδή στην Αθήνα. Η μια τοποθετείται στο γραφείο του υπουργού αναπληρωτή Εξωτερικών και η άλλη στο γραφείο του υπουργού Εξωτερικών και πρωθυπουργού.

Μέχρις εδώ, ίσως, μπορεί να πει κανείς πως δεν υπάρχει θέμα. Όμως, οι εν λόγω υπάλληλοι όχι μόνο διατηρούν τον μισθό του εξωτερικού, αλλά αποζημιώνονται και με 90 ευρώ ημερησίως για τα... εκτός έδρας. Το συνολικό ποσό που εξασφάλισαν οι δύο κυρίες ξεπερνά τα 20 χιλιάρικα (10.500 η μια, 11.800 η άλλη) μηνιαίως. Γιατί άραγε;

Έχουν εξαιρετικά προσόντα και δεν μπορούν να αναπληρωθούν από άλλους υπαλλήλους που ήδη βρίσκονται στην Αθήνα; Κι αν είναι έτσι, γιατί δεν μετατέθηκαν από τις βαλκανικές πρωτεύουσες στην κεντρική υπηρεσία στην Αθήνα.

Η απάντηση είναι προφανής: Για να μπορούν να λαμβάνουν νόμιμα αυτά τα χρήματα. Γιατί, ωστόσο, από το γραφείο του πρωθυπουργού και του αναπληρωτή υπουργού λήφθηκε μια τόσο σκανδαλώδης απόφαση; Μήπως επειδή – σύμφωνα με το κοινό μυστικό μεταξύ των εργαζομένων στο ΥΠΕΞ – ανάμεσα στα καθήκοντα των εν λόγω υπαλλήλων είναι να γνωρίζουν (και αν, ο μη γένοιτο, χρειαστεί να βεβαιώσουν) ποιος πήρε τι;