Η ευρωπαϊκή καταιγίδα οδεύει προς την Ιταλία

Από τους Financial Times (via Euro2day)

Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους πήρε μία επικίνδυνη στροφή, με την Ιταλία να πλησιάζει περισσότερο στη δίνη που βύθισε την Ελλάδα και την Ιρλανδία και τώρα απειλεί την Πορτογαλία και την Ισπανία.

Η απόδοση των ιταλικών 10ετών κρατικών ομολόγων πλησιάζει το 5%. Για πρώτη φορά από την υιοθέτηση του ευρώ, το1999, το premium που ζητούν οι επενδυτές για τη διακράτηση αυτών των τίτλων έναντι των γερμανικών ομολόγων ξεπέρασε τις 2 ποσοστιαίες μονάδες. Με την Ιταλία να αντιμετωπίζει ληξιπρόθεσμες οφειλές 300 δισ. ευρώ τον επόμενο χρόνο, αυτές οι κινήσεις των αγορών ενέχουν πολλούς κινδύνους για το μέλλον της νομισματικής ένωσης της Ευρώπης.

Υπάρχουν αρκετά επιχειρήματα που στηρίζουν τα παράπονα της Ρώμης ότι οι αγορές αγνοούν τα ισχυρά σημεία της Ιταλίας. Το δημόσιο χρέος της χώρας είναι μεν υψηλό – θα αγγίξει το 118,5% του ΑΕΠ τον επόμενο χρόνο –, αλλά χρηματοδοτείται κυρίως από την εγχώρια αγορά και βρίσκεται υπό τον έλεγχο του υπουργείου Οικονομικών εδώ και πολλά χρόνια. Επιπλέον τα χρέη του ιταλικού ιδιωτικού κλάδου είναι χαμηλά και οι τράπεζες της χώρας επιβίωσαν σχεδόν ανέπαφες από τη χρηματοοικονομική κρίση, λόγω της προσεκτικής πιστωτικής τους πολιτικής.

Πάνω απ' όλα, ο κ. Giulio Tremonti, ο έμπειρος υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας, έχει παίξει σωστά το παιχνίδι καθώς αντιλήφθηκε αμέσως ότι η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας θα ήταν η αχίλλειος πτέρνα της. Κατά συνέπεια έθεσε ως προτεραιότητα τον περιορισμό του ελλείμματος του προϋπολογισμού εντός λογικών ορίων. Ακόμη και εάν αυτό οδήγησε σε βαρύτατη ύφεση το 2009, η οικονομία καταγράφει εκ νέου μέτριους ρυθμούς ανάπτυξης.

Η προσωπικότητα του κ. Tremonti και η πολιτική που ακολούθησε ήταν βασικοί σταθεροποιητικοί παράγοντες εν μέσω πολιτικών εντάσεων, που εκτιμάται ότι θα κορυφωθούν στις 14 Δεκεμβρίου, στη διπλή διαδικασία ψήφου εμπιστοσύνης στα δύο σώματα εξουσίας, που ίσως οδηγήσουν στην πτώση της κυβέρνησης του κ. Silvio Berlusconi. Ο κ. Tremonti φαίνεται ότι θα εξακολουθήσει να ελέγχει την οικονομική πολιτική της χώρας, είτε διατηρώντας τη θέση του στο υπουργείο Οικονομικών είτε ως διάδοχος του κ. Berlusconi.

Η σκληρή αλήθεια, όμως, είναι ότι η μοίρα της Ιταλίας είναι δεμένη με εκείνη της Ισπανίας. Αν η Ισπανία προσφύγει στον μηχανισμό στήριξης, όπως η Ελλάδα και η Ιρλανδία, τότε οι πιέσεις προς τα δημοσιονομικά της Ιταλίας θα είναι ασφυκτικές. Σε αυτήν την περίπτωση η Ιταλία – αν και άμεμπτη – θα αντιμετωπίσει σημαντικό κίνδυνο. Χάριν της ενότητας της ευρωζώνης, η υπεράσπισή της θα πρέπει να ξεκινήσει με την υπεράσπιση της Ισπανίας.